سود قراردادمضاربه

قرارداد مضاربه و قوانین مربوط به آن چیست؟

قراردادها بر اساس معیارهای مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند و انواع مختلفی نیز دارند. یکی از قراردادهای معین که هم عنوان، هم تعریف و هم شرایط عام و اختصاصی آن در قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، قرارداد مضاربه است. در این نوشتار به بررسی چیستی قرارداد مضاربه، ویژگی‌های قرارداد مضاربه، نحوه انحلال قرارداد مضاربه و سایر نکات حقوقی مرتبط با این قرارداد که با مراجعه با یک وکیل دادگستری مجرب می‌توان از تمامی آنها با اطلاع شد، پرداخته خواهد شد.

Table of Contents

قرارداد مضاربه چیست؟

قرارداد به نوعی عمل حقوقی گفته می‌شود که ایجاد آن و تحقق آثار مرتبط با آن، مستلزم وجود حداقل دو شخص است. قرارداد مضاربه یکی از انواع قراردادهای معین می‌باشد که در ماده 546 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است. مطابق ماده 546 قانون مدنی، مضاربه عقدی است که به موجب آن یکی از متعاملین (یعنی یکی از طرفین قرارداد) سرمایه خود را در اختیار می‌گذارد تا طرف دیگر قرارداد، با آن تجارت کند و در نهایت، در سود آن شریک باشند. به صاحب سرمایه، مالک و به عامل، مضارب گفته می‌شود. باید توجه داشت که در قرارداد مضاربه بانکی، طرف سرمایه‌گذار بانک است.

با توجه به این‌که تنظیم قرارداد یک موضوع تخصصی است، مشاوره حقوقی با وکیل چه به صورت حضوری یا به صورت مشورت تلفنی با یک وکیل دادگستری یا وکیل قرارداد می‌تواند در تنظیم یک قرارداد معتبر به طرفین قرارداد مضاربه کمک نماید.

قرارداد مضاربه چه ویژگی‌هایی دارد؟

مطابق آن‌چه که در کتب حقوقی مورد اشاره قرار گرفته است، مضاربه ویژگی‌های زیر را دارد:

الف. مطابق ماده 550 قانون مدنی، مضاربه یک عقد جایز است. منظور از جایز بودن عقد مضاربه این است که طرفین این قرارداد می‌توانند هر زمان که بخواهند این قرارداد را بر هم بزنند.

ب. مطابق ماده 551 قانون مدنی، مضاربه یک عقد اذنی است. منظور از اذنی بودن عقد مضاربه این است که این قرارداد در صورت فوت یا جنون یا سفه یکی از طرفین منفسخ یا منحل می‌شود (یعنی خود به خود از بین می‌رود).

پ. مطابق ماده 191 قانون مدنی، قرارداد مضاربه یک قرارداد رضایی است. منظور از رضایی بودن قرارداد مضاربه این است که برای انعقاد آن نیاز به رعایت تشریفات خاصی وجود ندارد.

ت. مطابق ماده 546 قانون مدنی، قرارداد مضاربه یک قرارداد معوض است. در واقع، در این قرارداد یکی از طرفین، سرمایه خود را در اختیار می‌گذارد و یکی دیگر از طرفین، کار خود را.

چه نکات حقوقی در خصوص قرارداد مضاربه وجود دارد؟

مطابق قانون مدنی، مهم‌ترین نکات حقوقی که در خصوص قرارداد مضاربه وجود دارد، به شرح زیر است که می‌توان از یک وکیل سرقفلی نیز برای آشنایی بیشتر با این قوانین کمک گرفت:

1. بر اساس ماده 547 قانون مدنی، در این قرارداد، سرمایه باید از نوع وجه نقد باشد.
2. بر اساس ماده 554 قانون مدنی، مضارب نمی‌تواند با سرمایه‌ای که مالک (صاحب سرمایه) در اختیار او قرار داده است، با دیگری مضاربه کند و یا این‌که آن را به غیر واگذار نماید، مگر با اجازه مالک.
3. در قرارداد مضاربه ممکن است نوع تجارت خاصی شرط شده باشد و ممکن است که چنین شرطی در خصوص نوع تجارت وجود نداشته باشد. مطابق ماده 553 قانون مدنی، اگر قرارداد مضاربه به صورت مطلق منعقد شده باشد و در آن، نوع خاصی از تجارت شرط نشده باشد، عامل یا مضارب می‌تواند هر نوع تجارتی را که صلاح می‌داند، انجام دهد. هر چند باید توجه داشت که در این موارد نیز باید در شیوه و طرز تجارت به صورت متعارف عمل کند.
4. در قرارداد مضاربه ممکن است که برای تجارت، مدت تعیین شده باشد یا نشده باشد. اگر در قرارداد مضاربه تعیین شده باشد که عامل یا مضارب در فلان مدت معین می‌تواند تجارت را انجام بدهد، تعیین مدت این نتیجه را به دنبال دارد که پس از اتمام این مدت، مضارب نمی‌تواند معامله‌ای انجام دهد، مگر با کسب اجازه جدید از مالک.
5. مطابق ماده 555 قانون مدنی، مضارب باید اعمالی را که با توجه به نوع تجارت، به لحاظ زمانی و مکانی متعارف و معمول است، انجام دهد. هم‌چنین، اگر مطابق عرف باید برای انجام کاری سود قراردادمضاربه به اجیر مراجعه کند، موظف است که این کار را انجام دهد. اگر او در چنین مواردی به اجیر مراجعه نکند و این امور را خودش انجام دهد، مستحق اجرت آن نخواهد بود.

قرارداد مضاربه به چه صورت منحل می‌شود؟

هر قراردادی پس از این که منعقد می‌شود، روزی به اجرا در می‌آید و در زمان خاصی نیز منحل می‌شود. انحلال هر یک از قراردادهای حقوقی شیوه مخصوص به خود را دارد. قانون مدنی در مواد 550 و 551 قانون مدنی، جهات انحلال قرارداد مضاربه را احصاء نموده است. مطابق مواد قانونیِ فوق‌الذکر، شیوه‌ها و جهات انحلال قرارداد مضاربه به شرح زیر است:

الف. فسخ یا بر هم زدن قرارداد توسط یکی از طرفین آن. همانطور که پیش‌تر نیز بیان شد، قرارداد مضاربه یک قرارداد جایز است و طرفین آن، می‌توانند هر زمان که بخواهند این قرارداد را بر هم بزنند.

ب. در صورت فوت یا جنون یا سفه یکی از طرفین قرارداد. همانطور که در بندهای قبلی مورد اشاره قرار گرفت، قرارداد مضاربه یک قرارداد اذنی است و در صورت فوت یا جنون یا سفه یکی از طرفین، منفسخ می‌شود (یعنی به صورت خود به خود و خودکار منحل می‌گردد).

پ. در صورت ورشکستگیِ مالک (یعنی صاحب سرمایه) قرارداد مضاربه منفسخ می‌شود.

ت. در صورت تمام‌ شدن تمام سرمایه و ربح نیز قرارداد مضاربه منفسخ می‌گردد.

ث. در صورتی که امکان انجام تجارتی که منظور طرفین بوده است، از بین برود، قرارداد مضاربه منفسخ می‌شود.

نمونه متن یک قرارداد مضاربه

در ادامه، سود قراردادمضاربه نمونه‌ای از قرارداد مضاربه را با برخی از جزئیات آن ملاحظه می‌کنید.

ماده یکم – طرفین قرارداد

مالک: خانم/ آقای: ………. فرزند: ………. دارای شماره ملی: ……… صادره از: ………. متولد: ……… به نشانی: ……………. کد پستی: …………… و شماره تماس: ……………..

مضارب : خانم/ آقای: ………. فرزند: ………… دارای شماره ملی: ………… صادره از: ………… متولد: …………. به نشانی: ………….. کد پستی: …………. و شماره تماس: ………….

ماده دوم – سرمایه

مبلغ ………….. ریال وجه رایج/ چک/ اعتبار بانکی/ واریز به حساب است که تماماً و نقداً/ به تاریخ ……….. از سوی مالک به مضارب پرداخت گردیده و مضارب با امضای ذیل این قرارداد اقرار به دریافت آن از مالک نموده است.

ماده سوم – قدرالسهم از مضاربه

حصه مالک از سود حاصله …………….. (به حروف ……….) و حصه مضارب …………….. (به حروف …………..) از سود حاصله می‌باشد.

ماده چهارم – مدت قرارداد

از تاریخ ………….. شروع و در تاریخ …………….. به مدت ……… کامل شمسی خواهد بود. در صورت موافقت کتبی طرفین، مدت زمان مذکور قابل تمدید است.

ماده پنجم – موضوع قرارداد

سرمایه مورد مضاربه صرفاً در ………………….. مورد استفاده قرار خواهد گرفت و لاغیر. در صورت تخلف مضارب از این مقرره، وی موظف است تمامی سرمایه دریافتی از مالک را در قبال اخذ رسید به وی مسترد نماید. این موضوع نافی حق مالک جهت رجوع به محکمه صالحه به منظور جبران خسارت نخواهد بود.

ماده ششم – تعهدات طرفین

الف- تعهدات مضارب

6.1. مضارب حق دارد با مسؤولیت خود نسبت به سرمایه، با دیگری مضاربه نموده یا آن را به غیر به هر صورت ولو به صورت مشارکت، نمایندگی، صلح حقوق و وکالت و غیره واگذار نماید.

6.2. مضارب باید اعمالی را که برای انجام امور تجارت مذکور که متعارف و معمول مکان و زمان است، به جا آورد و چنانچه در سود قراردادمضاربه بعضی از مواقع نیاز به وکیل داشته باشد، حق دارد آن را به وکیل با قید مقاطع معین ارجاع دهد.

6.3. مضارب متعهد است در پایان هر سال مالی که ابتدای آن از اول فروردین ماه هر سال لغایت اسفند ماه همان سال است، حداکثر تا پایان فروردین ماه سال بعد ترازنامه سالانه عملیات و صورت سود و زیان و عملکرد را به همراه صورتحساب‌های مربوطه و گواهی موجودی بانک تهیه و تنظیم و امضاء کرده و به مالک تسلیم نماید.

ب- تعهدات مالک

6.4. مالک حق دارد که کلیه عملیات تجاری و محاسباتی و مالی مضارب را در خصوص این مضاربه در هر زمان بازرسی و رسیدگی کند. مضارب مکلف است به محض درخواست مالک این اسناد و مدارک را در اختیار وی قرار دهد.

6.5. این قرار داد در صورت موت یا جنون یا سفه احد از طرفین و ورشکسته‌شدن مالک یا تلف‌شدن تمام سرمایه و یا عدم امکان تجارتی که منظور و در این مضاربه قید شده است، منفسخ می‌گردد.

ماده هفتم – حل اختلاف

در صورت بروز هر گونه اختلاف، طرفین مورد اختلاف را به داوری خانم/ آقای: ………………… فرزند آقای: ……………. ساکن: ………………….. که در ذیل این قرارداد با امضاء قرارداد موافقت خویش را به این منظور اعلام نموده است، ارجاع خواهند نمود و رأی داور مذکور در مورد اختلاف ارجاعی در صورتی که منطبق با قوانین و مقررات مربوط به داوری مندرج در قانون آیین دادرسی مدنی باشد، قاطع و غیرقابل اعتراض و برای طرفین لازم‌الاجراء خواهد بود و شخص ذی‌نفع بر مبنای آن حق صدور اجرائیه از طریق این دفترخانه علیه طرف دیگر را خواهد داشت.

ماده هشتم – نسخه‌های قرارداد

این قرارداد در 9 ماده و در 3 نسخه که هر سه نسخه درحکم واحد است، تنظیم و میان طرفین مبادله گردید.

سود حاصل از مضاربه به چه صورت تقسیم می‌شود؟

در قرارداد مضاربه، مالک و مضارب با یکدیگر در سود شریک می‌شوند. نکته‌ای که در این مورد وجود دارد، این است که مطابق ماده 548 قانون مدنی، حصه و سهمی که هر یک از طرفین در سود دارد، باید به صورت مشاع یعنی ربع، ثلث و … تعیین و مشخص شود. علاوه بر این، مطابق ماده 549 قانون مدنی، باید حصه و سهمی که هر یک از طرفین در سود دارد، در عقد مضاربه معین شود، مگر این‌که سهم هر یک از طرفین به ‌صورت عرفی معلوم باشد و سکوت در قرارداد منصرف به آن شود.

باید توجه داشت که مطابق ماده 557 قانون مدنی، توافقی که در آن، تمام سود از آن مالک باشد، مضاربه محسوب نمی‌شود. در این موارد، عامل مستحق اجرت‌المثل خواهد بود، مگر این‌که معلوم شود عامل عمل را تبرعاً (یعنی به صورت مجانی و رایگان) انجام داده است. هم‌چنین، اگر در یک قرارداد، سود یکی از طرفین به صورت ثابت مشخص شده باشد، قرارداد منعقدشده عنوان مضاربه را نخواهد داشت.

ابطال قرارداد مضاربه به چه صورت است؟

ابطال قرارداد مضاربه به صورت عمده در خصوص قرارداد مضاربه بانکی مطرح می‌شود. مواردی هم‌چون تسویه تسهیلات قبلی از طریق اعطای تسهیلات جدید، عدم تعیین موضوع مضاربه، عدم تعیین مدت زمان مضاربه، صوری بودن قرارداد و … از جمله دلایل و عواملی هستند که باعث ابطال قرارداد مضاربه بانکی از طریق اقامه دعوای ابطال قرارداد بانکی به طرفیت بانک می‌شوند.

ضرر در مضاربه متوجه چه کسی است؟

در این خصوص، اشاره به دو ماده قانونی می‌تواند به یافتن پاسخ این پرسش که ضرر در مضاربه متوجه چه کسی است، کمک نماید.

مطابق ماده 546 قانون مدنی، اگرچه مالک و عامل در سود شریک هستند، در صورت تلف‌شدن سرمایه زیان اصلی متوجه مالک است. هم‌چنین، مطابق ماده 558 قانون مدنی، نمی‌توان شرط کرد که مضارب ضامن سرمایه باشد یا این‌که خسارات حاصله از تجارت متوجه مالک نشود. در واقع، اگر یکی از این شروط در قرارداد ذکر شود، قرارداد باطل خواهد بود. البته باید توجه داشت که اگر مضارب مرتکب تعدی یا تفریط شده باشد، ضامن مال مضاربه خواهد بود. منظور از تعدی و تفریط نیز آن است که هم‌چون یک انسان متعارف عمل نکند.

پرسش و پاسخ » مضاربه

۱ پرسش : من دانشجوی کارشناسی ارشد هستم وطرح تحقیقی ام در مورد بانکداری بدون ربا می باشد.
۱ـ با توجه به این که مضاربه از عقود جایز است آیا می توان به وسیله شرط ضمن عقد برای مضاربه ، مدت زمان تعیین نمود؟
۲ـ آیا می توان به طریقی کلیه هزینه های مضاربه یا بخشی از آن را به عهده عامل قرار داد؟
۳ـ آیا می توان عامل را عهده دار تامین خسارت نمود؟
۴ـ آیا بانک مجاز است عامل را مکلف به پرداخت سود مشخص نماید ویا اینکه به اوبگوید حداقل ازاین مقدار نباید کمتر باشد؟
۵ـ آیا بانک مجاز است در صورتی که مضاربه سود نداشته به اندازه ای که برای سود قبلا مشخص شده بود از وثایقی که قبلا عامل در اختیار بانک در قرار داده بود برداشت کند؟

پاسخ : ۱ـ ممکن است زمانی تعیین شود وشرط شود که تا آن زمان هیچکدام فسخ نکنند ولی این امر فقط حکم تکلیفی به حرمت فسخ را در پی دارد واگر فسخ کنند فسخ می شود ولی می توانند شرط کنند که هر کدام اگر فسخ کردند فلان مقدار پول به دیگری بپردازد.
۲ـ اشکال ندارد.
۳ـ مالک می تواند شرط کند که اگر خسارت شد یا سرمایه تلف شد عامل به مقدار آن از مال خود جبران کند واین صیغه با صیغه ضمان خسارت فرق می کند.
۴ـ مالک که در این فرض بانک است می تواند شرط کند که اگر سود به این مقدار نرسید عامل باید تا سقف این مقدار از مال خود بپردازد.
۵ـ مالک می تواند شرط کند که اگر سود نداشت حق داشته باشد به مقدار مال یاد شده از اموال اوبردارد.

۲ پرسش : بانک ها مبلغی را بعنوان مضاربه در اختیار افراد قرار میدهند و پس از مدت معینی مبلغ پرداختی را بعلاوه مبلغی ( معین شده از قبل) پس میگیرند آیا استفاده از این مبلغ برای ما صحیح است؟

پاسخ : مضاربه این است که کسی پول در اختیار دیگری قرار میدهد که با ان خرید و فروش کند و سود را طبق قرار داد و تعیین سهم هر کدام مثلا نصف یا ثلث تقسیم کنند اگر بانک چنین معامله ای انجام دهد اشکال ندارد.

پاسخ : می توانید عقد مضاربه را با شروط زیر انجام دهید تا بوجه شرعی نتیجه مقصود را بدهد و این شروط چون در ضمن معامله است واجب الوفاء است :
۱ – عامل وکیل باشد از طرف صاحب مال که بر فرض داشتن سود هر ماه سهم او را از سود حاصله با آن مقدار معین از مال مصالحه کند .
۲ – عامل در صورتیکه سود نباشد همان مقدار از مال را از مال خود به صاحب سرمایه هبه کند .
۳ – سهم المالک از سود ، جبران کننده خساراتی که بعد از آن حاصل می شود نباشد .
۴- عامل پس از پایان مدت مضاربه یا فسخ آن در صورتیکه سرمایه ناقص شده باشد آن را از مال خود تکمیل نماید .

۴ پرسش : بانک ها مبلغی را بعنوان مضاربه در اختیار افراد قرار میدهند و پس از مدت معینی مبلغ پرداختی را بعلاوه مبلغی ( معین شده از قبل) پس میگیرند ایا استفاده از این مبلغ برای ما صحیح است؟

پاسخ : مضاربه این است که کسی پول در اختیار دیگری قرار میدهد که با ان خرید و فروش کند و سود را طبق قرار داد و تعیین سهم هر کدام مثلا نصف یا ثلث تقسیم کنند اگر بانک چنین معامله ای انجام دهد اشکال ندارد و مأذون در صرف پول در مورد دیگر نیستید.

۵ پرسش : ۱ـ با توجه به این که مضاربه از عقود جایز است آیا می توان به وسیله شرط ضمن عقد برای مضاربه ، مدت زمان تعیین نمود؟
۲ـ آیا می توان به طریقی کلیه هزینه های مضاربه یا بخشی از آن را به عهده عامل قرار داد؟
۳ـ آیا می توان عامل را عهده دار تامین خسارت نمود؟
۴ـ آیا بانک مجاز است عامل را مکلف به پرداخت سود مشخص نماید ویا اینکه به اوبگوید حداقل ازاین مقدار نباید کمتر باشد؟
۵ـ آیا بانک مجاز است در صورتی که مضاربه سود نداشته به اندازه ای که برای سود قبلا مشخص شده بود از وثایقی که قبلا عامل در اختیار بانک در قرار داده بود برداشت کند؟

پاسخ : ۱ـ ممکن است زمانی تعیین شود وشرط شود که تا آن زمان هیچکدام فسخ نکنند ولی این امر فقط حکم تکلیفی به حرمت فسخ را در پی دارد واگر فسخ کنند فسخ می شود ولی می توانند شرط کنند که هر کدام اگر فسخ کردند فلان مقدار پول به دیگری بپردازد.
۲ـ اشکال ندارد.
۳ـ مالک می تواند شرط کند که اگر خسارت شد یا سرمایه تلف شد عامل به مقدار آن از مال خود جبران کند واین صیغه با صیغه ضمان خسارت فرق می کند.
۴ـ مالک که در این فرض بانک است می تواند شرط کند که اگر سود به این مقدار نرسید عامل باید تا سقف این مقدار از مال خود به بانک بپردازد.
۵ـ مالک می تواند شرط کند که اگر سود نداشت حق داشته باشد به مقدار مال یاد شده از اموال اوبردارد.

۶ پرسش : آیا می‌شود مضاربه با بانکها نمود که سود آنرا تعیین می کند و هرماه سودی علی الحساب می دهند و در آخر سال تصفیه می شود ؟

۷ پرسش : کسی مقداری پول به فردی می دهد که تجارت کند و بعد از مدت معینی سود معینی به او بدهد گرفتن آن سود اشکال دارد ؟

۸ پرسش : در مضاربه که عامل در سود سهیم است نه در زبان ، پس چگونه خسارت از سود کل جبران می شود نه تنها از سود مالک ؟

پاسخ : می توانید با او مضاربه کنید به این معنا که پول را به او بدهید که با آن خرید و فروش کند و درصد معینى از سود برای خود بردارد و ما بقی را به شما بدهد (مانند اینکه نصف سود برای شما باشد و نصف دیگر برای او باشد).
و اگر ضرری حاصل شود یا مال تلف شود از جیب شما رفته است مگر این که شرط کنید که در صورت ضرر او باید از پول شخصی خود به شما همان مقدار را بدهد ، دقت کنید که عبارت دیگری گفته نشود. و مى توانید به او وکالت دهید که هر ماه یا هر سال از طرف شما با خود مصالحه کند که سهم شما را از سود با مقدار معین مورد توافق مثلا یک میلیون مبادله نماید و شرط کنید که اگر حصه شما کمتر از آن بود از مال خود تکمیل نماید.

احکام مضاربه

مسأله 2228 ـ مضاربه قراردادی است بین دو نفر، که یکی از آنها مالک است و مالی را به دیگری که آن را عامل می‏نامیم می‏دهد، که با آن تجارت کند و سود میان آنها تقسیم شود.
و این معامله مشروط به امور زیر است:
1 ـ ایجاب و قبول. و در انشا آنها هر لفظ، یا فعلی که بر این مضمون دلالت کند کافی است.
2 ـ بلوغ شرعی، و عقل، و رشد، و اختیار در هر دو طرف قرارداد، و در مالک بخصوص شرط است که از طرف حاکم شرع به دلیل افلاس محجورعلیه نباشد، ولی در عامل این شرط نیست، مگر در صورتی که قرارداد مقتضی تصرف او در اموال مورد حجر خودش نیز باشد.
3 ـ سهم هرکدام آنها از سود باید با کسر معین باشد، که ثلث است یا نصف است یا هر کسری دیگر. و می‌شود از این شرط مستغنی شد در صورتی که سهم هرکدام در عرف بازار معین باشد، به‌طوری که عرفا نیازی به ذکر این شرط احساس نشود. و تعیین سهم هرکدام با ذکر مبلغی از مال مانند صد هزار تومان مثلاً، کافی نیست. ولی می‌تواند یکی از آنها پس از ظهور سود، سهم خود را با مبلغی از مال مصالحه نماید.
4 ـ سود باید فقط برای مالک و عامل باشد، و اگر شرط شود که مقداری از سود به دیگری داده شود مضاربه باطل است، مگر اینکه در مقابل کاری مربوط به تجارت یاد شده باشد.
5 ـ عامل باید قادر بر تجارت باشد در صورتی که مباشرت او در عمل تجارت به صورت قید در قرارداد ذکر شده باشد، مثلاً گفته باشد «این پول را به تو می‏دهم که شخصاً با آن مباشرت به تجارت کنی» و در صورت عجز با این فرض، قرارداد باطل است. و اگر مباشرت به صورت شرط در متن قرارداد ذکر شود، مثلاً گفته شود «این پول را به تو می‏دهم که با آن تجارت کنی به شرط اینکه خودت مباشرت نمایی» در این فرض، اگر عامل عاجز باشد معامله باطل نیست، ولی مالک در صورت تخلف از مباشرت خیار فسخ دارد.
و اما اگر نه قید شود و نه شرط، ولی عامل عاجز باشد از تجارت حتّی با واداشتن دیگری، قرارداد باطل است. و اگر از ابتدا قادر باشد و سپس عاجز شود، از وقتی که عاجز شده است، قرارداد باطل می‌شود.
مسأله 2229 ـ عامل امین به حساب می‏آید، بنابراین در صورتی که مال تلف یا معیوب شود ضامن نیست، مگر اینکه از حدود قرارداد تجاوز کند، یا در نگهداری مال کوتاهی نماید. همچنین در فرض خسارت ضامن نیست، بلکه خسارت در مال مالک خواهد بود. و اگر مالک بخواهد شرط کند که این خسارت تنها بر عهده او نباشد، این شرط به سه صورت ممکن است انشا شود:
1 ـ اینکه در ضمن معامله شرط کند که عامل با او در خسارت شریک باشد همچنان که در سود شریک است. و در این صورت شرط باطل است، ولی معامله صحیح است.
2 ـ اینکه شرط شود همه خسارت بر ذمه عامل باشد، و در این صورت شرط صحیح است ولی همه سود نیز برای او خواهد بود، و چیزی از آن به مالک نمی‏رسد.
3 ـ اینکه شرط شود عامل در صورت خسارت سرمایه، همه آن یا مقداری از آن را که معین می‏کند از مال خود جبران نماید و به او بدهد. این شرط صحیح است، و عامل ملزم به عمل به آن است.
مسأله 2230 ـ مضاربه إذنیّه، از عقود لازم نیست. به این معنی که مالک می‌تواند در اذنی که به عامل در مورد تصرف در مال او داده است، رجوع نماید، و عامل نیز ملزم به استمرار در انجام کار با سرمایه او نیست، و هرگاه خواست می‌تواند از کار ابا نماید چه قبل از شروع در کار باشد، و چه بعد از آن، و چه قبل از پیدایش سود باشد، و چه بعد از آن، و چه قرارداد از جهت زمانی مطلق باشد، و چه مدت برای آن تعیین شده باشد. ولی اگر شرط کنند که آن را تا زمان معینی فسخ نکنند شرط صحیح است، و عمل به آن واجب، در عین حال اگر یکی از آنها فسخ کند فسخ می‌شود، گرچه او به دلیل مخالفت با تعهد خود گناه کرده است.
مسأله 2231 ـ در صورتی که عقد مضاربه مطلق باشد، و قید خاصی نشده باشد، عامل از جهت خریدار، فروشنده و نوع کالا، می‌تواند طبق مصلحت‌اندیشی خود عمل کند. ولی جایز نیست کالا را از آن شهر به شهری دیگر ببرد مگر اینکه این امر متعارف باشد، به نحوی که اطلاق عقد عرفاً شامل آن باشد، یا اینکه مالک اجازه دهد. و اگر بدون اجازه مالک آن را به جای دیگر منتقل نماید، و مال تلف شود، یا خسارتی ببیند، ضامن است.
مسأله 2232 ـ مضاربه إذنیّه، با مرگ هرکدام از مالک و عامل باطل می‌شود؛ زیرا با مرگ مالک اموال او به وارث منتقل می‌شود، و باقی ماندن مال در دست عامل نیاز به مضاربه جدید دارد. و با مرگ عامل اذن از بین می‏رود؛ زیرا اذن مالک به او اختصاص داشته است.
مسأله 2233 ـ هرکدام از مالک، و عامل می‌تواند بر دیگری در عقد مضاربه شرط نماید که عملی برای او انجام دهد، یا مالی به او بپردازد، و تا عقد باقی است و فسخ نشده عمل به سود قراردادمضاربه آن شرط واجب است، چه سودی به دست آمده باشد، و چه نیامده باشد.
مسأله 2234 ـ خسارت، یا تلفی که بر مال مضاربه وارد می‌شود، مانند آتش‌سوزی و دزدی، و مانند آن با سود حاصله جبران می‌شود، چه سود، قبل از خسارت باشد، و چه بعد از آن، بنابراین مالکیت عامل، نسبت به سهم خود از سود حاصله، منوط به عدم عروض خسارت یا تلف است، و تنها وقتی قطعی می‌شود که مدت مضاربه پایان یابد، یا قرارداد فسخ شود. ولی اگر عامل در ضمن قرارداد بر مالک شرط کند که خسارت با سود سابق یا لاحق جبران نشود، شرط صحیح است. و باید به آن عمل شود.
مسأله 2235 ـ مالک می‌تواند به نحو جعاله در راه‌های مشروع سرمایه‌گذاری کند که همان نتیجه مضاربه را داشته باشد، به این ترتیب که مالی را به شخصی بسپارد، و مثلاً بگوید آن را در تجارت، یا هر بهره‌برداری دیگر به کار بگیر در مقابل معادل نصف سود مثلا برای تو باشد.

قرارداد مضاربه (سرمایه از یکی، کار از دیگری)

نمونه قرارداد مضاربه در 7 صفحه تنظیم شده است. تصور کنید سرمایه گذار هستید و می‌خواهید شخص دیگری با آن سرمایه کار کند و مقداری از سود را به شما پرداخت کند. یا اهل فن هستید و می‌خواهید با سرمایه طرف مقابل کار کنید. این قرارداد مناسب همین هدف است.

فرمت قرارداد: pdf و word

کد قرارداد (SKU): RKC-1050

برچسب های محصول :

لوگوی رکلا بر روی صفحات قرارداد درج نشده است.

دریافت بلافاصله قرارداد

تضمین کامل بودن قرارداد

یک روز ضمانت بازگشت

پشتیبانی در ساعت کاری

• توضیحات
• اطلاعات بیشتر
• نظرات

اکر دارای سرمایه هستید و می‌خواهید این سرمایه را در اختیار شخص دیگری قرار دهید که با آن کار کند و بخشی از سود کار را، به حساب شما واریز کند، جای درستی آمده‌اید . نمونه قرارداد مضاربه دقیقاً مناسب شما است. از طرفی، اگر سرمایه گذار نیستید اما در حوزه مالی خاصی مشغول فعالیت هستید یا می‌خواهید شروع به فعالیت کنید و حالا قصد دارید با سرمایه شخص دیگری، کار کنید و دارایی خود و آن سرمایه گذار را افزایش دهید، باید بین خود و طرف مقابل، این قرارداد را امضاء کنید .

این نمونه قرارداد مضاربه چه کمکی به من می‌کند؟

درصد سهم طرفین از سود حاصل، به صورت دقیق مشخص شده است .

متن دقیقی در مورد حساب‌های واریز سرمایه و واریز سود تنظیم شده است .

به طور دقیق مشخص خواهد شد که کار در چه حوزه‌هایی انجام خواهد شد و در چه بخش‌هایی، حق سرمایه گذاری وجود ندارد .

در مورد عملیات حسابداری، محاسباتی و مالی سرمایه گذاری، متن کاملی نوشته شده است .

در خصوص ترازنامه‌ سالانه عملیات و صورت سود و زیان، متن دقیقی نوشته شده است .

پیوست‌های مالی قرارداد به تفکیک مشخص شده است .

حل اختلافات نهایتاً ظرف 6 ماه!(مرجع حل اختلاف قرارداد، داوری است و با تبصره‌های مهمی که در قرارداد قرار گرفته است، حداقل 3 سال، در زمان حل اختلاف طرفین، صرفه جویی خواهد شد.) البته شما می‌توانید از میان مرجع داوری و دادگاه یکی را انتخاب کنید و در متن قرارداد، هر دو حالت لحاظ شده است.

این قرارداد در 7 صفحه تنظیم شده است و هر یک از صفحات بخش منحصر به فردی را برای امضا و اثر انگشت شما و طرف مقابلتان دارد.

تمام صفحات، دارای شماره صفحه سود قراردادمضاربه است .

قرارداد در دو نسخه pdf (قابل چاپ) و word (قابل ویرایش) آماده شده است .

هم اکنون متن نمونه قرارداد مضاربه ، با حق الزحمه پایین و با هدف توسعه فرهنگ نوشتن قرارداد در ایران در دو نسخه word (قابل ویرایش) و pdf (قابل چاپ) در دسترس شما است .

محمود خوشدست

حقوقی-وکالت-فضایی- ثبتی- بانکی- ارای وحدت رویه-نظرات مشورتی-اراء محاکم.

تفاوت عقد مضاربه و قرارداد مضاربه

قرارداد:
سندی است که طی ان طرفین به انجام امری یا اموری و یا تملیک مالی تعهد
کنند ویا در مقام تنازع و حل اختلاف طی ان موافقت هایی بعمل اورند 1 از
محسنات قراردادهای بانکی این است که مشتمل بر انواع عقود و تعهدات متعددی
است مثل قرارداد مشارکت مدنی مسکن که شامل 1-عقد شرکت2-عقد وکالت3-عقد
صلح4-تعهد به انجام امری یا عدم ان5-تعهد به عدم افراز و درخواست ان6-قبول
ارزیابی. ولی ماده 546 قانون مدنی:مضاربه عقدی است که به موجب ان احد
ار متعاملین سرمایه می دهد با قید اینکه طرف دبگر با ان تجارت کرده و در
سود ان شریک باشند که صاحب سرمایه را مالک و عامل را مضارب مینامند بنا بر
این نتیجه میگیریم مضاربه از عقود معین قانون مدنی است ثانیا:سرمایه باید
متعلق به یکی از متعاملین (مضارب)باشد ثالثا:عامل باید تاجر بوده و سرمایه
تجارت (خرید و فروش) کند رابعا:هر 2 طرف در سود بنحو مشاع شریک باشند و به
این دلیل چنانچه هر قرارداد یا معامله ای در قالب هر یک از عقود معین
قانون مدنی صورت پذیرد تابع احکام و اثار قانونی ان عقد خاص میشود ضمن
اینکه طرفین در سود و زیان با هم شریک خواهند بود. از جمله اثار مضاربه
جایز بودن ان است بدین معنی که هر یکاز طرفین هر زمانکه اراده کنند می
توانند عقد را بر هم سود قراردادمضاربه زده و اثار انرا منتفی سازد. در بانکها
معمولا در قرارداد مضاربه عامل حق فسخ مضاربه را به صورت شرط ضمن عقد از
خود سلب و ساقط نموده و یا در قالب عقد (صلح)این حق را به بانک صلح نموده و
یا چنانچه ضرر و زیانی حادث شد به موجب همین عقد صلح از اموال و دارایی
های حود ضرر و زیان بتنک را چبران نماید. ضمن اینکه در ماده 588
این مطلب ذکر شده که وجود چنین شرطی عقد را باطل مینماید مگر به طور لزوم
که از عقد لازمی چون عقد صلح استفاده نماید در غیر این صورت شرط خلاف
مقتضای عقد بوده و عقد باطل میشود پس مزیت قرارداد این است که در ان
میتوانیم از انواع عقود /تعهدات استفاده نمود و عقد جایز را تابع احکام عقد
لازم نمود حال اگر فقط از ذکر کلمه عقد استفاده کنیم بایستی تابع اجکام
ان عقد خاص ذاشیم و نمیتوانیم در ان انواع شروط را ذکر نمود و وقوع امر را
معلق و مشروط به امری دیگر نمود ولی چنانچه از کلمه قرارداستفاده نمودیم
قدرت مانور زیادی پیدا میکنیم . و احکام عقد جایز را بر هم زده
(مضاربه)حق فسخ را از یکطرف سلب نماییم . در بانکها در زمان انعقاد
قرارداد بانک سود خود را قطعی محاسبه نموده حال انکه در عقد مضاربه سود به
نحو مشاع است. در ضرر و زیان چنانچه تقصیری از طرف شخصی که معامله می
نماید حادث نشود به تساوی ضرر تقسیم می شود . الخ