شباهت‌ طرح پانزی و هرمی

فعالیت شرکت‌های هرمی اغلب با ترفندی یکسان به افراد معرفی می‌شود، اینکه فرد ظرف مدت کوتاهی می‌تواند افراد دیگری را جذب این فعالیت کند و به ثروتی باورنکردنی دست یابد.

طرح پانزی چیست؟ Ponzi Scheme و طرح‌های هرمی دنیای ارزدیجیتال

طرح پانزی یک سرمایه‌گذاری با وعده‌ی بازگشت سرمایه سریع و زیاد برای سرمایه‌گذاران اولیه است. درواقع این طرح نوعی کلاهبرداری است که در آن کلاهبرداران پول سرمایه‌گذاران را می‌دزدند و با وعده بازگشت سود و سرمایه، زنجیره کلاهبرداری خود را ادامه می‌دهند.

به گزارش ایمنا، کلاهبرداری همواره در بازارهای مالی وجود داشته است.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

از گذشته‌های دور تا به امروز، افراد زیادی در دام کلاهبرداران در بازارهای مالی گوناگون گرفتار شده‌اند. در این بین، برخی از کلاهبرداران به دام افتادند و برخی دیگر با سرمایه‌هایی که از افراد ناآگاه به جیب زده‌اند، برای همیشه از دسترس خارج شده‌اند. با به‌روز شدن بازارهای مالی، روش‌های کلاهبرداری نیز جدید شده است. طرح پانزی یکی از روش‌های کلاهبرداری در بازارهای مالی است.

طرح پانزی یک روش کلاهبرداری در سرمایه‌گذاری است که سود بسیار زیاد و ریسک بسیار کم وعده می‌دهد. البته برخی از طرح‌های این چنینی ممکن است پانزی نباشند. اما تا به امروز هر طرحی که وعده سودهای قطعی و تضمینی و نامتعارف داده، Ponzi بوده است. در این نوع اسکم‌ها، سودها از طریق پول‌های سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود و به سرمایه‌گذاران قدیمی داده می‌شود. شرکت‌های پانزی تمام تمرکز خود را بر روی جذب مشتریان جدید می‌گذارند. زیرا برای پرداخت سود به مشتریان قدیمی، آنها نیازمند مشتریان جدید هستند تا بتوانند فعالیت کنند، زمانی که جذب سرمایه‌گذار جدید دشوار شد و یا درخواست مشتریان فعلی برای برداشت پول‌هایشان زیاد شد، شرکت‌های پانزی از هم می‌پاشند.

این طرح به این صورت است که شرکت، سود سرمایه‌گذاران را از پول دیگر سرمایه‌گذاران تأمین می‌کند؛ یعنی با پول سرمایه‌گذار جدید، سود مشتریان قدیمی را می‌پردازد و مقداری نیز خود برمی‌دارد. این طرح شباهت‌هایی با طرح‌های هرمی دارد که از سرمایه اولیه زیر شاخه‌های جدید، سود سرشاخه‌ها و افراد قدیمی تأمین می‌شود. بنابراین سود ارائه شده به سرمایه‌گذاران برآمده از یک فعالیت اقتصادی و یک سرمایه‌گذاری واقعی نیست و در واقع در اینجا هیچ ارزش افزوده‌ای تولید نمی‌شود.

با اینکه تکنولوژی پیشرفت می‌کند و کلاهبرداران سعی در به روز رسانی طرح‌های خود دارند، اما چند مورد مشترک در تمام طرح‌های پانزی وجود دارد:

وعده سود قطعی و ریسک کم: هر سرمایه‌گذاری دارای ریسک با درجات مختلف است و سرمایه‌گذارانی که به دنبال سودهای بیشتر هستند، ریسک بیشتری نیز متوجه آن‌هاست. بنابراین به هر پروژه‌ای که سود تضمینی وعده می‌دهد، شک کنید. سود پایدار و ثابت با وجود تغییر شرایط بازار: ارزش سرمایه با توجه به شرایط بازار، افزایش و کاهش می‌یابد. مراقب سرمایه‌گذاری‌هایی که بدون توجه به بازار تنها سود می‌دهند، باشید. عدم ثبت پروژه‌های کلاهبرداری: در آمریکا، چنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ثبت نمی‌شوند. طرح‌های پانزی معمولاً در سیستم‌های قانون گذاران و SEC ثبت نمی‌شوند. ثبت شدن فاکتور بسیار مهمی است؛ زیرا به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا به اطلاعات شرکت از جمله مدیران، محصولات، خدمات و غیره دسترسی داشته باشند. فروشندگان بدون مجوز: متخصصان و شرکت‌های معتبر باید توسط قانون‌گذاران مجوز دریافت کنند. بسیاری از شرکت‌های پانزی جز فروشندگان و شرکت‌های بدون مجوز هستند. استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در طرح‌های پانزی نامشخص یا بسیار پیچیده است: از سرمایه‌گذاری‌هایی که آنها را درک نمی‌کنید و یا اطلاعات کاملی درباره آن‌ها ندارید، پرهیز کنید. پروژه‌های پانزی معمولاً دارای استراتژی‌های نامشخص و گنگ و یا بسیار پیچیده و غیرقابل درک هستند. مشتریان نمی‌توانند سند رسمی سرمایه‌گذاری خود را مشاهده کنند: گزارش حساب کاربری باید شفاف باشد و اگر این گونه نیست، می‌تواند زنگ خطری برای سرمایه‌گذاری باشد. مشتریان برای دریافت پول‌های خود دچار مشکل می‌شوند: اگر نمی‌توانید پول خود را خارج کنید یا این کار به سختی انجام می‌شود، مشکوک شوید. تبلیغ کنندگان طرح‌های پانزی، اکثر اوقات با پیشنهاد سودهای بیشتر کاربران را از برداشت پول منع می‌کنند.

نگاهی به تاریخچه طرح‌های پانزی

یکی از موضوعات جذاب در بررسی طرح پانزی، تاریخچه شکل‌گیری چنین ایده‌ای برای کلاهبرداری است. نام‌گذاری این طرح از روی نام چارلز پانزی صورت گرفته است. او تاجری ایتالیایی بود که بساط فعالیت‌های اقتصادی‌اش را در کشور آمریکا پهن کرده بود. پانزی ادعا کرد که می‌تواند از محل نوسانات ارزش ارز برای خرید کوپن‌های پستی، درآمدهای سرشاری کسب کند.

کوپن‌های پستی نوعی تمبر بودند که ارسال‌کنندگان نامه به کشورهای دیگر می‌توانستند برای تسهیل فرایند دریافت پاسخ از آن‌ها استفاده کنند. چارلز پانزی ادعا می‌کرد که می‌تواند این کوپن‌ها را با تخفیف ویژه از کشورهای دیگر بخرد و با سود بسیار زیاد در آمریکا بفروشد. البته هیچ‌گاه توضیحی درباره اینکه چگونه چنین ایده‌ای را عملیاتی می‌کند، ارائه نداد. استدلال او این بود که نمی‌تواند اسرار فعالیت‌هایش را برای رقبا فاش کند.

او به سرمایه‌گذاران وعده داد در ۴۵ روز ۵۰ درصد و در ۹۰ روز سودهای کلان ۱۰۰ درصدی داشته باشند. به همین دلیل، ابتدا موفق شد سرمایه‌های چشمگیری را جذب کند. خبری از سرمایه‌گذاری در خریدوفروش کوپن‌های پستی نبود، بلکه چارلز پانزی صرفاً از محل سرمایه‌گذاری‌های جدید، سود پول سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت می‌کرد.

اوایل همه‌چیز خوب پیش می‌رفت و سرمایه‌گذاران در موعد مقرر سودهای خود را دریافت می‌کردند. بعد از مدتی، رسانه‌ها به عملکرد پانزی شک کردند. هیاهوی شکل‌گرفته سبب شد دستگاه‌های مسئول در آمریکا به این پرونده وارد شوند. درنهایت، با کشف کلاهبرداری چارلز پانزی در دوازدهم اوت ۱۹۲۰، حکم بازداشت او صادر شد. در این بین، سرمایه‌گذاران مبلغی حدود بیست میلیون دلار خسارت دیدند.

جالب است بدانید که هرچند این طرح کلاهبرداری به نام چارلز پانزی نام‌گذاری شده است، قبل از او نیز در سال ۱۸۷۹، فردی به نام سارا هاو در بوستون آمریکا، چنین کلاهبرداری‌ای را پیاده کرده بود. یکی دیگر از طرح‌های پانزی مشهور را که در قرن حاضر در آمریکا به وقوع پیوست، فردی به نام برنی مدوف اجرایی کرد. او تا قبل از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ در آمریکا، همه‌چیز را به‌خوبی اداره می‌کرد؛ اما بعد از شکل‌گیری بحران همه‌چیز به هم ریخت و دست او برای همگان رو شد. در جریان کلاهبرداری مدوف حدود ۵۰ میلیارد دلار خسارت به سرمایه‌گذاران وارد شد که عدد بسیار هنگفتی است.

تفاوت طرح هرمی با پانزی چیست؟

طرح‌های هرمی یکی دیگر از روش‌های جذب سرمایه است که با وجود شباهت با طرح پانزی، ماهیت مجزایی دارد. در طرح‌های هرمی، یک نفر در رأس هرم، نقش‌آفرینی و سرمایه‌گذاران خاصی را جذب می‌کند؛ سپس هریک از این افراد به‌صورت پلکانی زیرمجموعه‌هایی را برای خود پیدا می‌کنند.

گاهی اوقات برای ایجاد انگیزه به‌منظور جذب سرمایه‌گذاران جدید، پیشنهادهایی مانند حق انحصاری فروش یک یا چند کالا نیز به افراد ارائه می‌شود. به این ترتیب، هر فرد برای برخورداری از حق فروش کالا، به نفری که او را جذب کرده است، مبلغی پرداخت می‌کند. این حلقه ارتباطی از پایین تا بالا بین افراد هرم برقرار می‌شود. طرح‌های هرمی نیز به‌نوعی کلاهبرداری از دارایی افراد به شمار می‌روند.

طرح‌های پانزی و هرمی در بازار ارزهای دیجیتال

وجود بعضی ویژگی‌ها مانند اطلاعات محدود افراد از ارزهای دیجیتال، ناشناس ماندن و سخت بودن رهگیری تراکنش‌ها، کلاهبرداری پانزی در این بازار را بسیار راحت کرده است. به همین دلایل هنگام سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال باید بیشتر مراقب طرح‌های پانزی و یا هرمی بود.

بیت کانکت (Bitconnect)

بیت کانکنت، بدنام‌ترین پلتفرم سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال است که در دسامبر سال ۲۰۱۶ فعالیت خود را آغاز کرد. استفاده از مدل هرمی کلاسیک (سود روزانه ۱ درصدی + کمیسیون معرفی) برای تشویق افراد به سرمایه‌گذاری در این طرح، ارزش ارز دیجیتال آن، BCC را به بیش از ۵۰۰ دلار در سال ۲۰۱۷ رساند. ارزش بیت کانکت پس از مشخص شدن کلاهبرداری آن در اویل سال ۲۰۱۸ به شدت سقوط کرد. توکن BCC در عرض کمتر از چند ساعت ۹۰ درصد ارزش خود را از دست داد و قیمت آن به حدود ۷ دلار رسید. در حال حاضر ارزش توکن‌های بیت کانکت تقریباً برابر با صفر است.

دابل وی اتریوم (Double Way Ethereum)

دابل وی اتریوم نیز یکی دیگر از طرح‌های هرمی مشهور بازار ارزهای دیجیتال است. حق عضویت برای شروع فعالیت در DWE پس از ثبت‌نام با یک کد معرف، ۰.۰۸ اتریوم است. برای رسیدن به اولین درآمد به ارزش ۰.۱۶ اتریوم به حداقل دو زیر مجموعه نیاز دارید. پس از این نیز برای ادامه فعالیت و کسب سود بیشتر باید سطح کاربری خود را با پرداخت مبالغ بالاتر حق عضویت، ارتقا دهید. با اینکه ساختار هرمی دابل وی اتریوم مشخص است همچنان عده‌ای فریب کلاهبرداری این طرح را می‌خورند.

ماینینگ (استخراج) ابری

ماینینگ یا استخراج ابری از دیگر روش‌های پانزی رایج در حوزه رمزارزها است. در این روش وب سایت‌های کلود ماینینگ با ادعای استخراج ارز دیجیتال، اقدام به جذب پول از سرمایه‌گذاران می‌کنند. پرداخت سودهای تضمینی و بعضاً نجومی، عدم وجود اطلاعات تماس معتبر، نبود شفافیت در شیوه انجام کار از مهم‌ترین نشانه‌های طراح‌های پانزی استخراج ابری است. مستردیجی کوین یکی از این نمونه‌ها است. این وب سایت ادعا می‌کند به افرادی که با خرید حق اشتراک در حوزه استخراج دوج کوین سرمایه‌گذاری کنند، سود قطعی پرداخت خواهد کرد.

البته فراموش نکنید که تمامی شرکت‌های ماینینگ ابری، پانزی نیستند. تنها وب‌سایت‌هایی مشکوک به استفاده از طرح‌های پانزی هستند که به جای فروش قدرت هش (HashRate)، ادعای پرداخت سود تضمینی منظم و ثابت را دارند.

چگونه از طرح‌های پانزی دوری کنیم؟

مقالات زیادی توسط سازمان‌های اف بی ای (FBI)، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) در مورد جلوگیری از کلاهبرداری طرح پانزی منتشر شده است. توصیه‌های این سازمان‌ها عبارت است از:

درباره کسی که این طرح را به شما معرفی کرده است به خوبی تحقیق کنید که آیا این شخص از طرف سازمان‌هایی مانند بورس و اوراق بهادار یا سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی است یا نه و اینکه آیا مجوزی برای کار خود دارد یا نه. در مورد ریسک و خطر موجود در این سرمایه‌گذاری به خوبی تحقیق کنید. با روش و نحوه کسب و کار به خوبی آشنا شوید و جزئیات مربوط به آن را از شخصی که آن را به شما معرفی می‌کند، بپرسید. سابقه و تاریخچه، میزان موفقیت، تجربه و مهارت و آموزش شرکت را به خوبی بشناسید. گزارش سالانه، حسابرسی و صورت‌های مالی شرکت مورد نظر را از آن‌ها دریافت کنید. از یک شخص قابل اعتماد مانند مشاور مالی، وکیل یا حسابدار کمک بگیرید. اطلاعات کتبی مانند اطلاعات مربوط به شرکت، افسران و سوابق مالی آن‌ها، اسناد سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها، ارزش بازار و بازارهای موجود را بخوانید. هرگونه ضمانت یا مقررات مالی در مورد بازپرداخت وجوه باید به صورت کتبی ثبت شود. از کسی که سرمایه‌گذاری را به شما پیشنهاد می‌کند سؤال‌هایی در مورد تجربیات و تحصیلات آن‌ها و اینکه چه موسساتی با آن‌ها همکاری کرده‌اند، بپرسید. علاوه بر این در مورد هزینه‌ها یا سودهای دیگر از طریق سرمایه‌گذاری و چگونگی انجام پرداخت‌ها سوال بپرسید. تا حد امکان جوانب احتیاط را رعایت کنید. همچنین پیشینه و سوابق آن‌ها در سرمایه‌گذاری‌ها و شرکت‌های درگیر در سرمایه‌گذاری را در اینترنت جستجو و اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید. جمع بندی

طرح پانزی یک روش کلاهبرداری است که در آن کلاه برداران به افراد ناآگاه وعده می‌دهند که اگر پولشان را در اختیار آن‌ها قرار دهند، آنها با آن پول کار می‌کنند و در ازای آن، سرمایه گذاران به صورت ماهانه یا سالانه سودهای تضمینی و نجومی دریافت می‌کنند. این روش از کلاه برداری را در ساده‌ترین حالت می‌توان به ۴ مرحله تقسیم کرد: تبلیغات وسوسه‌انگیز، واریز سودهای اولیه، ورود حجم اولیه سرمایه به طرح از طرف سرمایه گذاران ناآگاه و در نهایت؛ فروپاشی طرح. شکاک باشید، تحقیق کنید، روی احساساتتان کنترل داشته باشید و اجازه ندهید پیشنهادات وسوسه‌انگیز در تصمیم‌گیری دخالت کنند.

ترفند طرح پانزی چیست؟ چگونه این روش کلاه برداری را تشخیص دهیم؟

طرح پانزی چیست و چگونه آن را بشناسیم؟ تفاوت طرح‌ پانزی و هرمی چیست؟

بوسیله بهنام به روز رسانی شده در بهمن ۹, ۱۴۰۰

اگر به شما وعده داده شد که به روش سرمایه‌گذاری، سودهای نجومی و تضمینی (بیش از ۱۵٪) دریافت می‌کنید، احتمالاً با یک ترفند پانزی روبرو هستید که هدف آن کلاه برداری از شماست تا سرمایه‌ای را که سال‌ها برای بدست آوردنش تلاش کرده‌اید به چنگ بیاورد.

با گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، طرح پانزی به یکی از رایج‌ترین شیوه‌های کلاهبرداری تبدیل شده است و هرکس که به‌دنبال سرمایه‌گذاریِ پرسود باشد، احتمالاً یک بار هم که شده با تبلیغ یک طرح پانزی مواجه می‌شود؛ شیوه ای که تلاش می‌کند با وعده سود تضمینیِ غیرمتعارف و وسوسه‌کننده شما را فریب دهد.

طرح پانزی روش کلی یکسانی دارد؛ اما ممکن است به‌ شکل‌ها و رنگ‌های مختلف ظاهر شود. به‌عنوان مثال، ممکن است یک طرح پانزی خود را «طرح سرمایه‌گذاری در بازارهای بورس جهانی» بنامد و طرح دیگری با وعده «سود تضمینی با سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال» وارد میدان شود.

تشخیص ترفند کلاه برداری پانزی کار سختی نیست و می‌توانید طرح پانزی خیلی آسان تشخیص دهید. در این مقاله، به‌زبان ساده ترفند پانزی را توضیح می‌دهیم و آن را با طرح‌های هرمی مقایسه می‌کنیم.

طرح پانزی چیست؟

طرح پانزی (Ponzi scheme) ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن یک کلاهبردار یا همان طراح پانزی، به افراد ناآگاه وعده می‌دهد که اگر پول‌هایشان را در اختیار او قرار دهند، با آن پول‌ها کار می‌کند و سودهای نجومی و تضمینی پرداخت می‌کند. اما حقیقت این است: سودِ سرمایه‌گذاران قدیمی با پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود؛ فقط نوعی بازی با پول.

در ابتدا برای جلب اعتماد بیشتر، سود به‌طور منظم پرداخت می‌شود تا سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند؛ اما در نهایت وقتی قربانیِ جدیدی نباشد که پول وارد کند، این طرح اشباع می‌شود و فروپاشی می‌کند. در نهایت طراح پانزی هم در با پول‌های بادآورده فرار می‌کند و تنها چیزی که باقی می‌ماند تعداد زیادی مالباخته است. بیشترین ضرر را سرمایه گذارانی می کنند که در زمان دیرتری به این طرح پیوسته اند، زیرا دیگر سرمایه گذار جدیدی وجود ندارد که سودها را از سرمایه آن ها بپردازند.

ظهور ارزهای دیجیتال هم به کلاهبرداران کمک کرده است بدون ایجاد حساب بانکی و بدون گذر از احراز هویت بتوانند سرمایه جذب کنند.

طرح پانزی چگونه کار می‌کند؟

در تمام طرح‌های پانزی یک فرایند را دنبال می‌کنند؛ شباهت‌ طرح پانزی و هرمی اما شکل و ظاهر این کلاهبرداری می‌تواند کاملاً متفاوت باشد.

چرخه اصلی در همه طرح‌های پانزی را می‌شود در این چند مرحله خلاصه کرد:

۱. تبلیغات فریبنده

در ابتدا با تبلیغات کاذب (معمولاً در اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی اجتماعی)، چند نفر جذب سیستم می‌شوند و مقدار کمی سرمایه‌گذاری می‌کنند. همچنین بعضی از طرح‌های پانزی روش‌های بازاریابی هم در پیش می‌گیرند که اگر یک کاربر عضو جدید وارد سیستم کند، سود بیشتر خواهد شد. معمولا شما افردی را با لباس های موجه با کراوات در مکان های لاکچری و با خودروهای لوکس مشاهده میکنید تا این تصور در ذهن شما ایجاد شود که این دسته از انسان ها از همین روش پولدار شده اند.

۲. واریز سودهای اولیه و جلب اعتماد

سودها به‌طور مرتب واریز می‌شود تا اعتماد بیشتری برای مبالغ بیشتر و سرمایه‌گذاران جدید جلب شود. این سودها یا با استفاده از پول سرمایه‌گذاران جدید و یا از سرمایه اولیه طراح پرداخت می‌شود.

۳. ورود سرمایه بیشتر

پس از جلب‌شدن اعتماد افراد، موج عظیمی از سرمایه‌ به سیستم وارد می‌شود. سرمایه‌گذاران قدیمی هم پول بیشتری سرمایه‌گذاری کرده و حتی دوستان و آشنایان نزدیک خود را به طرح دعوت می‌کنند. در این مرحله، تعصبات کورکورانه موجب می‌شود برخی از سرمایه‌گذاران، حتی وام سنگین دریافت کنند یا قرض بگیرند یا حتی خانه یا ماشین خود را بفروشند.

۴. پایان ورود سرمایه‌گذار جدید و فروپاشی طرح

مراحل ۱ تا ۳ چندین بار تکرار می‌شوند تا اینکه دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وجود نداشته باشد یا مقدار زیادی پول جمع شده باشد. پس از آن، طراح پول‌ها را برداشته و ناپدید می‌شود و معمولا شما هویت آن ها را نمی شناسید یا با هویتی غیرواقعی با شما ارتباط دارند، حتی گاها حساب بانکی هم درکار نیست و ممکن است در قالب ارز دیجیتال پول ها منتقل شوند و عملا شما به هیچ مدرکی دسترسی نخواهید داشت!

طول عمر طرح پانزی چقدر است؟

همان طور که در بالا اشاره کردیم، طرح پانزی تا زمانی ادامه می‌یابد که سرمایه‌گذار به‌اندازه کافی وجود داشته باشد یا طراح از میزان پول به‌دست‌آمده راضی شود.

طبق قاعده تصاعد و جمعیت، معمولاً یک طرح پانزی بیشتر از دو سال دوام نمی‌آورد؛ مثلاً طرح پانزیِ چالز پانزی کمی بیشتر از یک‌سال دوام آورد.

با این حال، بعضی طرح‌های پانزی با تغییر مداوم پلن‌های خود و جذب سرمایه‌گذار جدید، ممکن است تا ۱۰ سال هم به جذب سرمایه بیشتر ادامه دهند.

تفاوت‌ طرح هرمی و پانزی

طرح هرمی چیست؟

طرح هرمی مدلی است که به افراد وعده می‌دهد در صورت فروش محصولات و دعوت‌کردن عضو جدید به سیستم و سرمایه‌گذاری او، سودهای نجومی پرداخت می‌شود. یک طرح هرمی شامل کالا یا خدماتی (معمولاً بُنجل) است که باید توسط اعضای سیستم خریداری شود.

تفاوت‌های طرح پانزی و هرمی:

• طرح پانزی مدعی سرمایه‌گذاری است؛ اما در طرح هرمی با فروش محصول یا خدمات طرف هستیم.
• طرح پانزی ممکن است شبکه‌ای نباشد؛ اما طرح هرمی شبکه‌ای است؛ به این صورت که اعضای قدیمی، اعضای جدیدتر را دعوت می‌کنند.
• طرح پانزی کاملاً کلاهبرداری است و قانون با آن برخورد می‌کند؛ اما طرح هرمی با اینکه از اساس مشکل دارد، ممکن است قانونی هم اجرا شود.

جمع‌بندی

طرح‌ پانزی روشی در کلاهبرداری است که با وعده‌ سودهای تضمینی و نجومی، از قربانیان سرمایه جذب می‌کند.

برای جلب اعتماد بیشتر، کلاهبرداران در ماه‌های اول سود تضمینی را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. این کار، با پول سرمایه‌گذاران جدید انجام می‌شود. پس از مدتی که پول زیادی جذب شد و دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وارد سیستم نشد، کلاهبرداران دیگر پولی پرداخت نمی‌کنند و متواری می‌شوند و سرمایه گذاران با مشکلات مالی و افسردگی روبرو می شوند.

بازاریابی هرمی؛ قماری که کلاهبرداران برنده آن هستند

تهران- ایرنا- «بازاریابی هرمی» هرچند به ظاهر فعالیتی اقتصادی است، اما در پشت این ظاهر مشروع، مبادلات اقتصادی نامشروعی قرار دارد که سازوکارهای آن، تفاوت چندانی با «قمار» و «شرط‌بندی» ندارد.

«بازاریابی هرمی» شیوه‌ای از کسب درآمد و نوعی از کلاهبرداری است که هرچند در تعریف، قمار محسوب نمی‌شود؛ اما ایده‌های حاکم بر این نوع از شرکت‌ها شباهت بسیار زیادی به قمارخانه‌ها دارد و این شرکت‌ها برای جذب افراد، از روش‌هایی مشابه روش‌های قمارخانه‌های آنلاین و تارنماهای شرط‌بندی استفاده می‌کنند.

شبکه‌ای از کلاهبرداران در پوشش تجارت

از حوالی سال ۱۹۳۰ مفهومی به نام «بازاریابی شبکه‌ای» در کشور آمریکا پدیدار شد. این مفهوم در ابتدا قرار بود بر شیوه‌ای از کسب و کار قانونی و شرافتمندانه دلالت کند و طبق آن، فروشندگان با کمک مشتریان خود، به جذب مشتریان جدید بپردازند. این شیوه بازاریابی اما به سرعت تبدیل به نوعی از کلاهبرداری تبدیل شد.

در ایده اولیه قرار بود که فروشندگان، چند مشتری جذب کرده و کالایی را به آن‌ها بفروشند. سپس این مشتریان نیز مشتریان دیگری را جذب کرده و پس از فروش همان کالا، درصدی از قیمت کالا را به عنوان حق الزحمه بازاریابی، از شرکت فروشنده، دریافت نمایند. بدین ترتیب هرچه مشتریان بیشتر می‌توانستند دیگران را به خرید کالای مذکور ترغیب نمایند، می‌توانستند حق الزحمه بالاتری را بدست آورند. در ایده اولیه، اینطور تصور شده بود که مشتریان اولیه پس از استفاده از یک کالا، می‌توانند مزایای آن کالا را برای سایرین تشریح نموده و آن‌ها را به خرید کالای مورد نظر تشویق نمایند.

اما این ایده به سرعت توسط برخی سودجویان مورد استفاده قرار گرفت. سودجویان به سرعت ایده مذکور را تغییر دادند. بدین ترتیب شیوه‌ی کلی بازاریابی شبکه‌ای تغییر کرد. در شیوه جدید، اولین نفرات، کالای یا خدماتی که ممکن بود از اساس هیچ ارزشی را نداشته باشند، به بهایی چند برابر قیمت اصلی آن به مشتریان اولیه خود بفروشند و سپس مشتریان را وادار می‌کردند که با تبلیغ کالای مذکور و فروش آن، درصدی را از بهای بیش از اندازه اولیه را پس بگیرند و در درازمدت و زمانی که بتوانند صدها خریدار را جذب نمایند، خواهند توانست تا پول اولیه هزینه کرده خود را بدست آورده و در نتیجه به سود برسند.

مشکل اصلی ایده بازاریابی هرمی این بوده که در این شکل از تجارت، کالایی تولید نمی‌شد. گردانندگان این چرخه کالایی را به بهایی غیرواقعی می‌فروختند و در نتیجه مبنای اصلی این تجارت دچار مشکل بود. در عین حال در این شیوه کار، ارزشی اضافه نمی‌شد و در نتیجه پولی نیز بدست نمی‌آمد. در واقع هر فروشنده پس از فروش کالای مورد نظر، پول نفر جدید را به نفرات قبلی می‌داد. مرکز پژوهش‌های مجلس، در گزارش خود در زمینه‌ی شرکت‌های هرمی، چنین می‌نویسد: «یکی از ویژگی‌های شرکت‌های هرمی آن است که هیچ فعالیت اقتصادی را انجام نمی‌دهند و تنها فعالیت‌ آن‌ها جذب نیرو است. در واقع در این شرکت‌ها، از اعضای جدید حق عضویت‌هایی دریافت و به اعضای قبلی پرداخت می‌شود. در نتیجه اغلب آخرین افرادی که جذب یک شرکت هرمی می‌شوند، بیش از سایر افراد ضرر می‌کنند».

بازاریابی هرمی، تاریخچه‌ای کوتاه اما سیاه

یکی از اولین افرادی که از شیوه بازاریابی هرمی استفاده و این شیوه را در جهان به شهرت رساند، «چارلز پانزی» (Charles Ponzi) بود. پانزی که یک تردست بود، پس از مهاجرت به آمریکا دریافت که می‌توان افراد بسیاری را با وعده شرکت در یک کسب و کار جدید فریب داد. او در سال ۱۹۲۰ مدعی شد که اگر شهروندان در کسب و کار او (خرید کالابرگ تمبرهای پستی) مشارکت کنند، می‌توانند ظرف مدت بسیار کوتاهی به سودی کلان دست یابند. پانزی در تبلیغات خود مدعی شد که هر فرد، هرچقدر که در کسب و کار او سرمایه‌گذاری نماید، ظرف مدت تنها ۴۵ روز، ۵۰ درصد سود دریافت خواهد کرد، در حالی که نرخ سود در آن زمان در بانک‌های آمریکایی تنها ۵ درصد بود.

ظرف مدت کوتاهی هزاران نفر در کسب و کار پانزی سرمایه‌گذاری کردند. پانزی‌ هم با پول سرمایه‌گذاران جدید، سود سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت می‌کرد. هرچند قرار بود پانزی با پول‌های دریافتی به خرید و فروش کالابرگ تمبر بپردازد، اما حجم پول‌ها به قدری زیاد شد که پانزی دریافت قادر نیست در این حجم کالابرگ تمبر بخرد و بهتر است از همان پول‌ها، سود خود را بدست آورد. او زندگی تجملاتی را برای خود تدارک دید و با دست و دلبازی پول‌های سپرده‌گذاران را خرج کرد تا در نهایت برخی خبرنگاران و دادستان‌ها به او مشکوک شده و او دستگیر شد.

چارلز پونزی هرچند مبدع اصلی بازاریابی هرمی نبود، اما این شیوه کلاهبرداری با توجه به فعالیت‌های کلاهبردانه بزرگ او در دهه ۱۹۲۰، باعث شد تا کلاهبرداری شرکت‌های هرمی به «ترفند پونزی» مشهور شود.

روشی که پانزی برای کلاهبرداری انتخاب کرد، بعدها به نام خود او با عنوان «ترفند پانزی» شهرت یافت که اساس کلاهبرداری شرکت‌های هرمی را تشکیل می‌دهد و پس از پانزی، بارها در کشورهای مختلف جهان، اتفاق افتاده است. تلخ‌ترین این موارد، فعالیت شرکت‌های هرمی در دهه‌ی و در کشور آلبانی بود که در نهایت اقتصاد کشور آلبانی را با بحرانی جدی روبرو کرده و موجب بروز خشونت‌های شدیدی شد که طی آن‌صدها نفر کشته شدند. این بحران که حدود شش ماه و چند هفته در این کشور ادامه یافتف ناشی از فعالیت‌های گسترده شرکت‌های هرمی بود و در نهایت پس از آن که این شرکت‌ها دیگر نتوانستند به اعضای خود سود دهند، با تظاهرات گسترده این اعضا، آلبانی درگیر هرج و مرج شده و تا زمانی که دیگر کشورهای اروپایی با دخالت نظامی در این کشور توانستند آرامش را در آن برقرار کنند، هزاران سلاح در کشور توزیع شده و در پی درگیری باندهای خلافکار و مردم، حدود ۲ هزار نفر جان خود را از دست دادند.

بر اثر کلاهبرداری‌های گسترده شرکت‌های هرمی در کشور آلبانی و در دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی، شورش‌های گسترده‌ای در این کشور به راه افتاد که جان صدها نفر را گرفت.

در آخرین نمونه مشهور کلاهبرداری‌های هرمی، «برنارد میداف» کلاهبردار مشهور آمریکایی در طی ۱۵ سال، حدود ۶۵ میلیارد دلار از مردم و سرمایه‌داران آمریکایی با روش پانزی کلاهبرداری کرد. وی که شباهت‌ طرح پانزی و هرمی به ظاهر شرکتی قانونی تاسیس کرده بود، توانست سال‌ها بازار بورس آمریکا را گمراه کرده و بدون اینکه کسب و کار خاصی انجام دهد، سودهای کلانی از سرمایه‌گذاران بدست آورد. در نهایت پس از افشای حقیقت، وی دستگیر و به ۱۵۰ سال زندان محکوم شد.

بساطی که یک دهه پهن بود

گزارش‌ها و بررسی‌ها نشان می‌دهد که دهه‌ی ۱۳۸۰، دهه‌ای بود که شرکت‌های هرمی به ایران وارد شدند و دست به کلاهبرداری زدند. میزان این کلاهبرداری‌ها ظرف مدت کوتاهی بسیار رشد پیدا کرد تا جایی که در یکی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی می‌خوانیم: «برآوردها حاکی از آن است که جمعیتی حدود ۱ میلیون نفر درگیر این فعالیت شده و برهمین اساس می‌توان برآورد کرد که زندگی جمعیتی حدود ۴ میلیون نفر از فعالیت‌های چنین شرکت‌هایی تاثیر پذیرفته‌ است». این میزان از ورود شهروندان ایرانی به این کسب و کار نامشروع و دانستن این نکته که از روش‌های سرحلقه‌های شرکت‌های هرمی برای فرار از مجازات، خارج کردن پول‌های دریافتی از کشور و سپس خروج از ایران بود، می‌تواند نشان دهد که شرکت‌های هرمی تا چه اندازه به اقتصاد ایران در دهه ۱۳۸۰ ضربه زده‌اند.

فعالیت شرکت‌های هرمی اغلب با ترفندی یکسان به افراد معرفی می‌شود، اینکه فرد ظرف مدت کوتاهی می‌تواند افراد دیگری را جذب این فعالیت کند و به ثروتی باورنکردنی دست یابد.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در یکی از گزارش‌های خود برای توصیف میزان ویرانگری شبکه‌های هرمی این پدیده را به گلوله‌های برفی تشبیه می‌کند که هرچه بیشتر پیش می‌روند، بزرگتر و ویرانگرتر می‌شوند. از همین رو بود که در همان زمان بسیاری از مراجع مشارکت در شباهت‌ طرح پانزی و هرمی شباهت‌ طرح پانزی و هرمی این فعالیت را حرام خواندند و حتی آیت الله «محمد فاضل لنکرانی» فعالیت‌های شرکت‌های هرمی را مشابه قمار و حرام اعلام کردند.

با وجود آنکه دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی پس از مدتی به شدت با این پدیده مخرب برخورد و با دستگیری بسیاری از سرحلقه‌های شرکت‌های هرمی، تلاش کردند تا سایه این پدیده ویرانگر را از سر اقتصاد کشور بردارند، اما فعالیت این شرکت‌های هرمی در ایران همچنان ادامه دارد. انتشار اخباری درباره دستگیری اعضا و متلاشی کردن شرکت‌های هرمی همچون «کیونت»، «فایننشیال»، «اینکلوسیو فارکس»، «یونیک فاینانس»، «QNET» و «وی کاپیتال» در شهرها و استان‌های مختلف کشور در شش ماهه‌ی گذشته، نشان از آن دارد که بختک شرکت‌های هرمی، هنوز بر سر اقتصاد کشور سنگینی می‌کند.

شرکت‌های هرمی و قماربازی، متخلفانی با انگیزه‌های مشابه

هرچند در تعریف، فعالیت‌های شرکت‌های هرمی و قماربازی متفاوت است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که انگیزه‌های افراد برای مشارکت در این پدیده‌های مخرب اقتصادی، تقریباً یکسان است. محرک‌هایی همچون «انگیزه داشتن یک زندگی لوکس»، «ثروتمند شدن ناگهانی» و «بیکاری»، از جمله عواملی بوده‌اند که افراد را ترغیب به مشارکت در چنین فعالیت‌های می‌کنند.

تحقیقات نشان می‌دهد سازوکارهای شرکت‌های هرمی و تارنماهای شرط‌بندی آنلاین برای کلاهبرداری از افراد، تقریباً مشابه یکدیگر است.

سازوکارهایی این دو فعالیت نیز مشابه یکدیگر است و افراد با شیوه‌هایی شبیه به هم، در دام شبکه‌های هرمی و قماربازی آنلاین می‌افتند. روش‌هایی همچون «پنهان‌کاری به هنگام دعوت افراد»، «اعتمادسازی برای ترغیب افراد به مشارکت در فرایندی که غیرقانونی است»، «ادعای کسب درآمدهای غیرقابل باور و بسیار شگفت‌انگیز ظرف مدتی کوتاه»، «تلاش برای عادی و گسترده جلوه دادن فعالیت مذکور»، «طرح نام افراد شناخته شده، فعالان سیاسی، مسوولان دولتی و سلبریتی‌ها؛ برای مشروع جلوه دادن مشارکت در این فعالیت»، «ادعای واقعی بودن پرداخت‌ها و کسب درآمد»، «جذب افراد از طریق حضور زنان اغواگر»، «تاکید بر بلندپروازی و خطرپذیری افراد برای رسیدن سریع به ثروت» و «ادعای ترکیب تفریح و فراغت با کسب و کار» از جمله ویژگی‌هایی هستند که در هر دو این شیوه‌های فعالیت دیده می‌شوند.

در نتیجه می‌توان گفت که فعالیت‌های اقتصادی هرمی مشابه قمار هستند و هر دو از شیوه‌ها و سازوکارهایی یکسان تبعیت می‌کنند. در نتیجه باید گفت هر دوی این فعالیت‌های اقتصادی در نهایت با خارج کردن مبالغی هنگفت از چرخه اقتصادی کشور و انتقال آن به خارج، در نهایت می‌توانند اقتصاد کشور را با مخاطراتی جدی روبرو کرده و در نهایت باعث شوند تا صدها مال باخته برجای بمانند و پس‌اندازهای مالی خود را از دست دهند.

منابع

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، نگاهی به آثار اجتماعی شرکت های هرمی در ایران، ۱۳۸۵

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اظهارنظر کارشناسی درباره طرح ممنوعیت فعالیت شرکت ها و موسسات با ساختار هرمی با شبکه بی انتها از قبیل گلدکوئیست (۱)، ۱۳۸۴

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اظهارنظر کارشناسی درباره طرح ممنوعیت فعالیت شرکت ها و موسسات با ساختار هرمی با شبکه بی انتها از قبیل گلدکوئیست (۲)، ۱۳۸۴

- حاجیانی و همکاران، بررسی تجربه افراد از عضویت در شبکه های هرمی کوئست: علل جذب، شیوه فعالیت و پیامدها، ۱۳۹۴

- نصر اصفهانی و همکاران، علل پایداری و گسترش شبکه های هرمی در دهه ۱۳۸۰ (پژوهشی کیفی از تجربه فعالان شبکه کوئست در تهران)، ۱۳۹۴

۵ نوع کلاهبرداری در ارز دیجیتال و نحوه جلوگیری از آنها

در دنیای امروز ، ارز دیجیتال شما یک دارایی فوق العاده ارزشمند برای مجرمان است. در نتیجه ، موجی از انواع و اقسام کلاهبرداری در ارز دیجیتال به راه افتاده است. در این مقاله ، برخی از رایج ترین انواع کلاهبرداری در ارز دیجیتال را معرفی خواهیم کرد.

۱. کلاهبرداری های اهدایی در رسانه های اجتماعی

امروزه شگفت آور است که چگونه برخی افراد در توییتر و فیس بوک اینقدر سخاوتمند به نظر می رسند. شرکت های رمزنگاری وجود دارند که اگر فقط یک بیت کوین یا اتر برای آنها بفرستید ، آنها قول می دهند که ۱۰ برابر این مبلغ را به شما بازگردانند! به نظر می رسد سودآور است!

متأسفانه این یک روش خوب برای انجام بسیاری از کلاهبرداری ها است. در رسانه های اجتماعی باید مراقب این نوع پیام ها باشید. این پیام ها ممکن است از حساب هایی آمده باشد که ابتدا هدایایی به شما بدهند که دوست دارید ، اما این بخشی از ترفند آنهاست.

همیشه به یاد داشته باشید در یک معامله قانونی افراد یا شرکت ها هرگز از شما نمی خواهند که ابتدا وجه یا ارز دیجیتال ارسال کنید!

۲. طرح های هرمی و پانزی

طرح های هرمی و پانزی کمی متفاوت هستند ، اما ما آنها را به دلیل شباهت هایشان در یک گروه قرار می دهیم. در هر دو مورد ، کلاهبرداری متکی به مشارکت کننده ای است که اعضای جدیدی را با قول بازدهی باورنکردنی جذب کرده است.

در یک طرح پانزی ، ممکن است یک فرصت سرمایه گذاری با سود تضمین شده به شما پیشنهاد شود. برگزار کننده پول یک سرمایه گذار را می گیرد و به یک مخزن اضافه می کند. تنها ورودی وجه نقد به مخزن ، از ورودی های جدید است. سود سرمایه گذاران قدیمی با پول سرمایه گذاران جدیدتر پرداخت می شوند ، چرخه ای که می تواند با پیوستن تازه واردان بیشتر ادامه یابد.

در این کلاهبرداری وقتی پول نقد بیشتری در اختیار برگزار کننده قرار نگیرد ، این طرح خراب می شود و نمی تواند پرداخت های سرمایه گذاران قدیمی را حفظ کند.

در یک طرح هرمی ، بیشتر کار توسط افراد درگیر انجام می شود. در بالای هرم سازمان دهنده است. آنها تعداد مشخصی از افراد را برای کار در سطح پایینتر خود استخدام خواهند کرد و هر یک از آنها تعدادی افراد زیر مجموعه خود را استخدام خواهند کرد.

اما یک طرح هرمی در نحوه نویدبخشی برای جذب اعضای جدید متمایز است. با رشد طرح هرمی ، اعضای قدیمی تر با عبور هزینه ها از سطح پایین به سطح بالاتر ، درآمد فزاینده ای کسب می کنند. اما به دلیل رشد نمایی ، این مدل برای مدت طولانی پایدار نیست.

در زمینه بلاکچین و ارزهای دیجیتال ، پروژه های بحث برانگیزی مانند OneCoin Bitconnect و PlusToken مورد انتقاد قرار گرفته اند ، زیرا کاربران به دلیل ادعای اجرای هرم ، اقدامات قانونی را علیه آنها انجام داده اند.

۳. اپلیکیشن های جعلی موبایل

اگر مراقب نباشید ، از علائم هشدار دهنده در اپلیکیشن یا برنامه های جعلی غافل می شوید. به طور معمول ، این کلاهبرداری ها کاربران را به سمت دانلود برنامه های مخرب سوق می دهد. برخی از آنها از برنامه های محبوب تقلید می کنند.

هنگامی که کاربر یک برنامه مخرب نصب کرد ، به نظر می رسد همه چیز همانطور که در نظر گرفته شده کار می کند. با این حال ، این برنامه ها به طور خاص برای سرقت ارزهای دیجیتال شما طراحی شده اند. در چنین سناریویی ، وقتی آدرسی برای تأمین بودجه کیف پول یا دریافت وجه به کاربر ارائه می شود ، در واقع وجه را به آدرس متعلق به کلاهبردار ارسال می کند.

علی رغم اینکه این برنامه ها مخرب هستند ، برخی از آنها می توانند رتبه بالایی در Apple store یا Google Play Store داشته باشند که به آنها هویت قانونی می بخشد. هنگام استفاده از Apple Store یا Google Play Store اعتبار ناشر را بررسی کنید.

۴. فیشینگ

حتی افراد تازه وارد به فضای رمزنگاری بدون شک با عمل فیشینگ آشنا هستند. فیشینگ به طور معمول شامل کلاهبرداری است که هویت شخص یا شرکتی را برای استخراج اطلاعات شخصی او جعل می کند. فیشینگ می تواند در بسیاری از مکان ها مانند موبایل ، ایمیل ، وب سایت های جعلی یا برنامه های پیام رسان انجام شود. کلاهبرداری از شباهت‌ طرح پانزی و هرمی طربق برنامه های پیام رسان به ویژه در محیط ارزهای دیجیتال رایج است.

یک کلاهبرداری در ارز دیجیتال رایج در تلگرام ، کلاهبرداری از طریق گروه های رسمی برای فیشینگ کیف پول های رمزنگاری است. هنگامی که یک کاربر مشکلی را در این گروه گزارش می کند ، کلاهبردار با جعل هویت به عنوان پشتیبانی یا اعضای تیم ، به طور خصوصی با او تماس می گیرد. از آنجا ، آنها از کاربر می خواهند اطلاعات شخصی و پسوورد خود را به اشتراک بگذارد.

اگر اطلاعات و پسوورد شما را یاد بگیرند ، به سرمایه شما دسترسی خواهند داشت. تحت هیچ شرایطی نباید آنها را برای کسی ، حتی شرکتهای قانونی ، فاش کنید.

برخی دیگر از نکات امنیتی عبارتند از:

۱. URL وب سایتهایی را که بازدید می کنید بررسی کنید. یک تاکتیک معمول کلاهبرداران ثبت دامنه ای است که شباهت زیادی به دامنه یک شرکت واقعی دارد (به عنوان مثال binnance.com).
۲. دامنه های پر بازدید خود را علامت گذاری کنید. موتورهای جستجو می توانند به اشتباه مخرب ها را نمایش دهند.
۳. اگر در مورد پیامی که دریافت کرده اید شک دارید ، آن را نادیده بگیرید و از طریق کانال های رسمی با شرکت یا شخص تماس بگیرید.
۴. هیچ کس نیازی به دانستن کلیدهای خصوصی یا پسوورد شما ندارد.

۵. منافع محرمانه

وقتی نوبت به سرمایه گذاری می رسد ، هرگز نباید حرف شخصی را درمورد خرید ارزهای دیجیتال قبول کنید. شما انگیزه های واقعی آنها را نمی دانید.

برای اینکه بتوانید یک پروژه را به صورت عینی ارزیابی کنید ، باید به دنبال ترکیبی از عوامل مختلف باشید. هر کس روش خاص خود را در تحقیق درباره سرمایه گذاری های احتمالی دارد. در اینجا چند سوال کلی برای شروع وجود دارد:

توزیع سکه ها / توکن ها چگونه انجام شده است؟
آیا اکثر عرضه در اختیار نهادهای اندکی است؟
نقطه فروش این پروژه خاص چیست؟
چه پروژه های دیگری همان کار را انجام می دهند و چرا این یکی برتر است؟
چه کسی روی پروژه کار می کند؟ آیا تیم سابقه قوی دارد؟
آیا واقعاً بازار به این سکه / توکن نیاز دارد؟

سخن پایانی

بازیگران مخرب در زمینه ربودن وجوه کاربران بی خبر ارزهای دیجیتال از نظر تکنیک کم ندارند. برای اینکه از رایج ترین انواع کلاهبرداری در ارز دیجیتال دور شوید ، باید هوشیار و مراقب نقشه های مورد استفاده این افراد باشید. همیشه بررسی کنید که از وب سایت ها و برنامه های رسمی استفاده می کنید.

مهندس بختیار آهنی

بختیار آهنی کارشناسی ارشد هوش مصنوعی، ۱۸ سال سابقه برنامه نویسی، هم بنیان گذار کریپتوتانگ و مدیرمسئول پایگاه تحلیلی کارآفرینان کردستان است.

۵ سال هست که تمام تمرکز خود را روی بازار رمزارزها گذاشتم و در حال توسعه کریپتوتانگ و ساخت یک پلتفرم تخصصی برای ارزیابی پروژه های رمزارزی هستم.

طرح پانزی چیست

نام این طرح از شخصی به نام چارلز پانزی نشات گرفته است. او در سال ۱۹۲۰ برای اولین بار از این روش استفاده کرد البته این طرح توسط پانزی ابداع نشده و پیش تر، در رمان های چارلز دیکنز به این نوع مدل سرمایه گذاری اشاره شده بود چارلز پانزی بدون هیچ سرمایه ای و تنها با قرض گرفتن از یک صراف معتبر طرح خود را شروع کرد و طولی نکشید که به یکی از ثروتمندترین افراد آمریکا تبدیل شد به طوری که سراسر آمریکا او را می‌شناختند

طرح پانزی چیست؟

یک روش کلاهبردارانه در سرمایه گذاری است که در آن سودهای نامتعارف و تضمینی و همچنین با ریسک بسیار کم، به سرمایه گذاران وعده داده می‌شود در ابتدا برای جلب اعتماد بیشتر، از پول افراد جدید، سود افراد قدیمی پرداخت می‌شود تا سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند. این طرح در نهایت به دلیل اشباع شدن و عدم وجود سرمایه‌گذار جدید نابود شده و معمولا کلاهبردار با مقدار زیادی پول متواری می‌شود

این طرح به این صورت است که سود سرمایه گذاران را از پول دیگر سرمایه گذاران تامین می‌کند، یعنی با پول سرمایه گذار جدید، سود سرمایه گذارهای قدیمی را می‌دهند، که این شباهت هایی با طرح های هرمی دارد که از سرمایه اولیه زیر شاخه های جدید، سود سر شاخه ها و افراد قدیمی را می‌دهند. بنابراین سود ارائه شده به سرمایه گذاران ماحصل یک فعالیت اقتصادی و یک سرمایه گذاری واقعی نیست!

چرخه اصلی در همه طرح‌های پانزی:

1- تبلیغات فریبنده

در ابتدا با تبلیغات کاذب (معمولا در اینترنت یا گروه‌های اجتماعی)، چند نفر جذب سیستم می‌شوند و مقدار کمی سرمایه‌گذاری می‌کنند. همچنین بعضی از شباهت‌ طرح پانزی و هرمی طرح‌های پانزی روش‌های بازاریابی هم در پیش می‌گیرند که اگر یک کاربر عضو جدید وارد سیستم کند، سودش بیشتر خواهد شد.

2- واریز سودهای اولیه و جلب اعتماد

سودها به طور مرتب واریز می‌شود تا اعتماد بیشتری برای مبالغ بیشتر و سرمایه‌گذاران جدید جلب شود. این سودها یا با استفاده از پول سرمایه‌گذاران جدید و یا از سرمایه اولیه طراح پرداخت می‌شود.

3- ورود حجم زیادی از سرمایه

پس از جلب شدن اعتماد افراد، موج عظیمی از سرمایه‌ به سیستم وارد می‌شود. سرمایه‌گذاران قدیمی هم پول بیشتری سرمایه‌گذاری کرده و حتی دوستان و آشنایان نزدیک خود را به طرح دعوت می‌کنند. در این مرحله تعصبات کورکورانه موجب می‌شود برخی از سرمایه‌گذاران، حتی اقدام به دریافت وام یا قرض سنگین و حتی فروش خانه یا اتومبیل خود کنند.

4- فروپاشی طرح

موارد 1 تا 3 چندین بار تکرار می‌شوند تا این‌که دیگر سرمایه‌گذار جدیدی وجود نداشته باشد یا مقدار زیادی پول جمع شده باشد. پس از آن، طراح پول‌ها را برداشته و ناپدید می‌شود.

بیت‌کانکت – بزرگترین پانزی تاریخ ارزهای دیجیتال

بیت کانکت (Bitconnect) یک پلتفرم سرمایه‌گذاری و وام‌دهی ارزهای دیجیتال بود که در سال 2017 به شدت مطرح شد. ارز دیجیتال آن یعنی BCC با قیمت بیش از 500 دلار در رده‌های بالای بازار جا خشک کرده بود و صرافی‌های بسیار معتبری از آن پشتیبانی می‌کردند.

در ژانویه ۲۰۱۸، پس از بررسی نهادهای تنظیم کننده بر فعالیت‌های این سازمان و مشخص شدن کلاهبرداری پانزی، بیت کانکت فروپاشید. پس از خبر فروپاشی توکن BCC بیش از ۹۰ درصد ارزشش را در کمتر از چند ساعت از دست داد. در همان ماه ارزش این ارز دیجیتال از ۴۰۰ دلار به حدود ۷ دلار کاهش یافت و اکنون با قیمت صفر، یک ارز دیجیتال مرده به شمار می‌آید.

استخراج ارز دیجیتال در ربات‌های تلگرامی

ربات‌های تلگرامی هم از دیگر طرح‌های کلاهبرداری هستند که از هیچ برای سازندگان خود پول می‌سازند. وعده و نحوه کار این ربات‌ها معمولا به شرح زیر است:

کاربر در ربات عضو می‌شود و مقداری الماس برای شروع کار هدیه می‌گیرد. با آن الماس‌ها می‌توان دستگاه‌های استخراج مجازی در ربات خریداری کرد تا اقدام به ماینینگ بیت کوین کنند. برای بدست آوردن الماس‌های بیشتر شما چند راه دارید که مهترین آن‌ها این دو هستند:

• با استفاده از لینک عضوگیری، دوستان خود را دعوت کنید و الماس هدیه بگیرید
• با استفاده از بیت کوین، الماس بخرید

اما در این ربات‌های تلگرامی هیچ‌گونه استخراجی صورت نمی‌پذیرد و تنها کاربران را برای خرید بیشتر الماس مجاب به پرداخت بیت کوین می‌کند. کاربرانی هم که روش عضو‌گیری را انتخاب می‌کنند در نهایت برای برداشت مبالغ استخراج شده پیامی را مبنی بر اینکه زیر مجموعه شما حتما باید با بیت کوین الماس خریده باشند، دریافت می‌کنند. به این ترتیب برای دریافت سودها حتما باید زیر مجموعه شما خرید انجام دهد. این یک طرح پانزی بسیار پیشرفته است.