شاخص تراز تجاری

تراز تجاری Trade balance

در بالا اشاره کردیم که تراز تجاری یا Trade balance یک شاخص در فارکس است. می توان آن را یک نسبت برای درآمد نیز دانست. اما شاخص به چه معناست؟ شاخص آن چیزی است که میزان تغییرات را به ما نشان می دهد. ما در این مقاله در ادامه سلسله موارد آموزش در فارکس به بررسی شاخص trade balance یا شاخص تراز تجاری می پردازیم.

تراز تجاری یا Trade balance از مبانی اقتصادی مهم می باشد که بر ارزش نسبی واحد پول یک کشور تاثیر گذار است و در اقتصاد یک کشور جایگاه مهمی دارد چرا که میزان واردات و صادرات یک کشور را بیان می کند. این شاخص به معنای اختلاف قیمتی که بین میزان صادرات و واردات یک کشور وجود دارد آنهم در یک تایم زمانی مشخص. این بازه زمانی که عموما بین یک ماه تا 35 روز است.

تراز تجاری به شما چه اطلاعاتی می دهد؟

تا اینجا با مفهوم تراز تجاری آشنا شدیم و گفتیم که تراز تجاری Trade balance بر روی میزان صادرات و واردات یک کشور تمرکز دارد. حال ببینیم که تراز تجاری Trade balance به شما چه اطلاعاتی می دهد؟

دو معیار وجود دارد، میزان واردات و میزان صادرات، چنانچه میزان صادرات برای یک کشور از میزان واردات بیشتر باشد، مازاد تجاری بوجود می آید و تاثیر آن بر نرخ ارز است و باعث تقویت ارزش پول یک کشور می شود در نتیجه میزان تقاضا برای ارز آن کشور افزایش می یابد. در حالت عکس آن یعنی وقتی میزان واردات از صادرات بیشتر است و رقم بزرگتری را به ما میدهد و این به معنای کاهش ارز پول یک کشور و کاهش نرخ ارز است.

تراز تجاری چگونه محاسبه می شود؟

تراز تجاری یا Trade balance چگونه محاسبه می شود؟

طبق فرمولی که برای این شاخص وجود دارد:

فرمول تراز تجاری عبارت است از = صادرات کشور – واردات کشور.

به عنوان نمونه : چنانچه ایالات متحده 1.8 تریلیون دلار در یک سال وارد کرده، اما 1.2 تریلیون دلار به دیگر کشورها صادرات داشته است ، تراز تجاری Trade balance برای ایالات متحده -600 میلیارد دلار یا کسری بودجه 600 میلیارد دلار داشته است.

به این صورت که طبق فرمول 1.8 تریلیون دلار واردات – 1.2 تریلیون دلار صادرات برابر است با 600 میلیارد دلار، این مبلغ بدست آمده مقدار کسری بودجه محاسبه شده را به ما نشان می دهد.

برای هر دارایی جاری اقتصاد در هر کشور، این شاخص یکی از اجزای مهم است زیرا درآمد خالص یک کشور را از دارایی های جهانی اندازه گیری می کند.

از نظر تحلیل بنیادی تراز تجاری مثبت چه تاثیراتی دارد ؟

در بررسی میزان صادرات و واردات و مقایسه آنها به دو حالت مثبت و منفی می رسیم. اگر رقم صادرات انجام شده بیشتر از رقم واردات باشد، عدد تراز تجاری مثبت می شود و اگر رقم صادرات از واردات کمتر شود تراز تجاری نیز مقدارش منفی خواهد شد.

اما در این بخش می خواهیم ببینیم که از نظر تحلیل بنیادی تراز تجاری یا Trade balance مثبت چه تاثیراتی دارد ؟

پیش از پرداختن به این مبحث لطفا توجه کنید که در این قسمت از دو مقدار خواهیم گفت:

1.مقدار actual: منظور از آن مقدار فعلی است

2.مقدار forecast: منظور از آن مقدار پیش بینی شده است

زمانی که از شاخص تراز تجاری مثبت صحبت می کنیم، یعنی میزان صادرات بیشتر از واردات می باشد. مفهوم آن این است که مقدار actual از forecast بیشتر شده و میزان ارز کشور رشد خواهد کرد.

تراز تجاری از نظر تحلیل بنیادی (مثبت - منفی)

تراز تجاری Trade balance مثبت (مازاد تجاری یا surplus) یعنی صادرات بیشتر از واردات است و مفهوم آن بالاتر بودن مقدار actual نسبت به مقدار forecast و نتیجه آن ایجاد شغل در کشور و پایین آمدن شاخص بیکاری و همچنین سرمایه بیشتری وارد آن کشور می شود. در نتیجه اوضاع معیشتی و اقتصادی مردم بهبود می یابد. و این به این شاخص تراز تجاری شاخص تراز تجاری معناست که یک کشور از اقتصاد سالمی برخوردار است.

اما در حالت عکس یعنی تراز تجاری Trade balance منفی، که میزان واردات از صادرات بیشتر می شود شاهد کسری بودجه یا trade deficit پیش می آید.

در این صورت تقاضا برای ارز آن کشور کاهش یافته و پول بیشتری از کشور خارج می شود که درنتیجه نرخ ارز آن کشور کاهش می یابد و این اتفاق خوبی برای آن کشور نخواهد بود.

دلیل اهمیت شاخص تجاری

تراز تجاری Trade balance بزرگترین جزء تراز پرداخت ها می باشد. در واقع شاخص trade balance معیاری است که معاملات بین المللی را اندازه گیری می کند. این اندازه گیری کار سختی نیست چرا که همه کالاها و خدمات از فیلتر گمرک عبور می کنند لذا همه چیز ثبت شده و مشخص است.

این تراز، درآمد خالص یک کشور را که از دارایی های بین المللی به دست آمده را مورد سنجش و اندازه گیری قرار می دهد. این شاخص بسیار حائز اهمیت است چرا که از وضع سلامت اقتصاد یک کشور می گوید. کشوری که دارای تراز تجاری Trade balance رو به رشد و مثبتی دارای از ثبات اقتصادی برخوردار است و پول ملی آن کشور دارای ارزش است.

تراز تجاری مطلوب چیست؟

پاسخ این سوال که تراز تجاری Trade balance مطلوب چیست؟ در واقع به شرایطی اطلاق می شود که در آن اقتصاد نه مازاد تجاری دارد و نه کسری بودجه.

یک مدل تجاری متعادل جایگزینی برای تجارت آزاد است ، زیرا مدلی که کشورها را ملزم می کند میزان واردات و صادرات را با یکدیگر تضمین کنند تا تعادل تجارت صفر شود ، برای حصول این نتیجه نیاز به مداخلات مختلف در بازار است.

یک مدل تجاری متعادل به مدلی اطلاق می شود که در آن واردات یک کشور برابر صادرات آن باشد.

برای دستیابی به تجارت متعادل می توان از طریق کنترل عواملی چون تورم و اعمال تعرفه ها یا موانع دیگری از جمله گواهی واردات به صورت کشور به کشور به دست آورد. البته این نظریه موافقان و مخالفانی نیزبهمراه دارد.

سخن پایانی

تراز تجاری Trade balance در تعریف اینگونه است که چنانچه مقدار صادرات یک کشور از واردات آن بیشتر شود در این حالت گفته می شود که این کشور دارای تراز تجاری Trade balance مطلوب یا مازاد تجاری(surplus) است.
حالت عکس این موضوع اگر واردات بیش از صادرات باشد ، تراز تجاری Trade balance نامطلوب یا کسری بودجه وجود دارد.
بررسی کردیم که در صورتی که این شاخص میزان صادرات بالاتر از میزان واردات باشد حال اقتصاد آن کشور خوب است و بالعکس آن اتفاق خوبی برای کشوری که دارای کسری بودجه است نخواهد بود.
با امید به آنکه شما همراهان عزیز از مطالب ارائه داده شده نهایت استفاده را برده باشید.
برای رفع هر گونه سوال و ابهام می توانید از طریق چت آنلاین از مشاوره تخصصی بروکر نیکس استفاده کنید.

تراز تجاری چیست و چه تاثیری در فارکس دارد؟

احتمالا می‌دانید که تراز تجاری (BOT) یا صادرات خالص که با نماد NX مشخص می‌شود، یک مؤلفه مهم در تعیین حساب جاری یک کشور است که بر بسیاری از بسترهای اقتصادی یک کشور تاثیر می‌گذارد. در این مطلب قصد داریم به شما بگوییم که تراز تجاری چیست و چگونه می‌تواند بازار فارکس را تحت تاثیر قرار دهد.

تراز تجاری چیست؟

تراز تجاری (Balance of Trade)، به تفاوت بین ارزش صادرات یک کشور و ارزش واردات یک کشور برای یک دوره معین است. تراز تجاری بزرگترین جزء تراز پرداخت‌های یک کشور (balance of payments) است. گاهی اوقات تراز تجاری بین کالاهای یک کشور و تراز تجاری بین خدمات آن کشور به صورت دو رقم مجزا از هم متمایز می‌شوند. برای هر دارایی جاری اقتصادی، BOT به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم به شمار می‌رود؛ زیرا درآمد خالص یک کشور را که از دارایی‌های جهانی به دست می‌آید، اندازه‌گیری می‌کند.

محاسبه تراز تجاری (BOT)

فرمول محاسبه BOT را می‌توان به صورت ارزش کل صادرات منهای ارزش کل واردات بیان کرد.

• تراز تجاری = صادرات کشور – واردات کشور

برای اینکه متوجه شوید منظور از تراز تجاری چیست، به مثالی که در ادامه آورده ایم، دقت کنید. اگر ایالات متحده در یک سال مشخص ۱.۸ تریلیون دلار واردات داشته باشد، اما ۱.۲ تریلیون دلار به کشورهای دیگر صادر کرده باشد، آنگاه ایالات متحده تراز تجاری -۶۰۰ میلیارد دلار یا ۶۰۰ میلیارد دلار کسری تجاری خواهد داشت.

اقتصاددانان از BOT برای اندازه‌گیری قدرت نسبی اقتصاد یک کشور استفاده می‌کنند. کشوری که از نظر ارزشی کالاها و خدمات بیشتری نسبت به صادرات خود وارد می‌کند، دارای کسری تجاری یا تراز تجاری منفی است. برعکس کشوری که بیشتر از واردات، کالا و خدمات صادر می کند، دارای مازاد تجاری یا تراز تجاری مثبت است.

بعضی از کشورها تقریبا مطمئن هستند که کسری تجاری در آنها رخ خواهد داد. به عنوان مثال شاخص تراز تجاری در ایالات متحده، کسری تجاری یک اتفاق غیرمنتظره نیست. این کشور از دهه ۱۹۷۰ کسری تجاری دائمی داشته است. در بیشتر سال‌های قرن نوزدهم، این کشور کسری تجاری نیز داشت (بین سال‌های ۱۸۰۰ و ۱۸۷۰، ایالات متحده به جز سه سال، کسری تجاری داشت).

برعکس، مازاد تجاری چین حتی با کاهش تجارت جهانی توسط بیماری همه‌گیر کووید ۱۹ افزایش یافته است. در ژوئیه سال ۲۰۲۰، چین ۱۱۰ میلیارد دلار مازاد کالاهای تولیدی از ۲۳۰ میلیارد دلار صادرات ایجاد کرد.

مازاد یا کسری تجاری همیشه یک شاخص نهایی سلامت اقتصاد نیست و باید همراه با چرخه تجاری و سایر شاخص‌های اقتصادی در نظر گرفته شود. برای مثال‌ در زمان رشد اقتصادی، کشورها ترجیح می‌دهند برای ارتقای رقابت قیمتی بیشتر واردات داشته باشند تا تورم را محدود کنند؛ در حالی که در شرایط رکود، کشورها ترجیح می‌دهند برای ایجاد شغل و تقاضا در اقتصاد، بیشتر صادرات داشته باشند.

در سال ۲۰۱۹، آلمان بیشترین مازاد تجاری را از نظر تراز حساب جاری داشت. ژاپن از نظر بیشترین مازاد تجاری در رتبه دوم و چین در رتبه سوم قرار گرفتند. برعکس، ایالات متحده بزرگترین کسری تجاری را داشت، حتی با وجود جنگ تجاری مداوم با چین، کشورهای بریتانیا و برزیل در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.

منظور از اقلام بدهی و اقلام اعتباری در تراز تجاری چیست؟

کشوری که کسری تجاری زیادی دارد، برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات خود پول قرض می‌کند، در حالی که کشوری با مازاد تجاری زیاد به کشورهای دارای کسری وام قرض می‌دهد. در برخی موارد، تراز تجاری ممکن است با ثبات سیاسی و اقتصادی یک کشور مرتبط باشد، زیرا نشان دهنده میزان سرمایه‌گذاری خارجی در آن کشور است.

اقلام بدهی شامل واردات، کمک‌های خارجی، هزینه‌های داخلی در خارج از کشور و سرمایه‌گذاری های داخلی در خارج از کشور است. اقلام اعتباری شامل صادرات، هزینه‌های خارجی در اقتصاد داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد داخلی است. با کم کردن اقلام اعتباری از اقلام بدهکار، اقتصاددانان به کسری تجاری یا شاخص تراز تجاری مازاد تجاری برای یک کشور معین در دوره یک ماه، چهار ماهه یا یک ساله می‌رسند.

چه زمانی تراز تجاری مثبت می‌شود؟

بیشتر کشورها برای ایجاد سیاست‌هایی تلاش می‌کنند که مازاد تجاری را در بلندمدت تشویق کند. آنها مازاد را به عنوان یک تراز تجاری مطلوب در نظر می‌گیرند زیرا به عنوان سود برای یک کشور تلقی می‌شود.

اکثر کشورها ترجیح می‌دهند محصولات بیشتری را بفروشند تا اینکه بخرند و بتوانند سرمایه بیشتری را برای ساکنان خود دریافت کنند و استاندارد زندگی بالاتری را برای مردم فراهم کنند. این امر برای شرکت‌های آنها شاخص تراز تجاری نیز مفید است؛ زیرا آنها با تولید تمام صادرات، مزیت رقابتی در تخصص به دست می‌آورند. این منجر به اشتغال‌زایی بیشتر می‌شود زیرا شرکت‌ها کارگران بیشتری را استخدام می‌کنند و درآمد بیشتری ایجاد می‌شود.

اما در شرایط خاص، کسری تجاری تراز تجاری مطلوب‌تری تلقی می‌شود و بستگی به مرحله چرخه تجاری کشور در لحظه دارد. شاید بپرسید دلیل این مطلوبیت تراز تجاری چیست؟ اجازه دهید مثال دیگری از تراز تجاری را در نظر بگیریم.

هنگ کنگ به طور کلی همیشه کسری تجاری دارد. اما این مولفه برای آنها مثبت تلقی می‌شود؛ شاخص تراز تجاری شاخص تراز تجاری زیرا بسیاری از واردات آن مواد اولیه است که به کالای نهایی و در نهایت صادرات تبدیل می‌شود. این باعث می‌شود هنگ کنگ دارای یک مزیت رقابتی در تولید و اقتصادش داشته باشد و استاندارد زندگی بالاتری را برای مردمش ایجاد کند.

یکی دیگر از نمونه‌های شاخص تراز تجاری تراز تجاری، کانادا است که کسری تجاری جزئی آن، نتیجه رشد اقتصادی آن است و ساکنان آن از سبک زندگی بهتری برخوردار هستند که تنها با واردات متنوع کالاها امکان پذیر است.

تراز تجاری چه زمانی منفی می‌شود؟

در غالب اوقات، کسری تجاری یک تراز تجاری نامطلوب برای یک کشور محسوب می‌شود. به عنوان یک قاعده کلی، مناطقی که دارای کسری تجاری هستند، فقط مواد خام صادر می‌کنند و بسیاری از محصولات مصرفی را وارد کشورشان می‌کنند. کسب‌وکارهای داخلی چنین کشورهایی، با گذشت زمان برای تولید محصولات با ارزش افزوده تجربه کسب نمی‌کنند. زیرا آنها عمدتا صادرکننده مواد خام هستند و بنابراین اقتصاد چنین کشورهایی به قیمت جهانی کالا وابسته می‌شود.

برخی از کشورها هستند که آنقدر با کسری تجاری مخالف هستند که برای کنترل آن، مرکانتیلیسم را اتخاذ می‌کنند و این یک شکل افراطی از ناسیونالیسم اقتصادی تلقی می‌شود که در هر شرایطی برای رفع کسری تجاری تلاش می‌کند.

این کشور از اقدامات حمایت ‌گرایانه مانند سهمیه‌بندی واردات و تعرفه‌ها پشتیبانی می‌کند. اگرچه این اقدامات ممکن است منجر به کاهش کسری تراز تجاری در کوتاه مدت شود، اما قیمت مصرف کننده را افزایش می‌دهد. در کنار این، چنین اقداماتی باعث ایجاد حمایت ارتجاعی از طرف دیگر شرکای تجاری می‌شود.

منظور از عوامل تاثیرگذار بر تراز تجاری چیست؟

یکسری عوامل هستند که همیشه بر تراز تجاری اثر می‌گذارند، آنها عبارتند از:

• هزینه‌های تولید که شامل زمین، نیروی کار، سرمایه، مالیات، مشوق‌ها و… در کشور صادرکننده می‌شود و در مورد اقتصاد کشور واردکننده نیز صدق می‌کند
• هزینه و در دسترس بودن منابعی که شامل مواد خام، کالاهای واسطه‌ای و سایر نهاده‌ها می‌شود
• نوسانات نرخ ارز
• مالیات‌ها و محدودیت‌های تجارت
• موانع غیرتعرفه‌ای مانند استانداردهای بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی
• وجود (یا کمبود) ارز خارجی برای پرداخت هزینه واردات
• قیمت کالاهای تولید داخلی

چگونگی تاثیر بر نرخ ارزها

در حقیقت تراز تجاری از طریق تأثیر آن بر عرضه و تقاضای ارز بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارد. وقتی حساب تجاری یک کشور به صفر نمی‌رسد – یعنی زمانی که صادرات با واردات برابر نیست – عرضه یا تقاضای نسبتا بیشتری برای ارز یک کشور وجود دارد که بر قیمت آن ارز در بازار جهانی تأثیر می‌گذارد.

نرخ‌های مبادله ارز به عنوان مقادیر نسبی نقل شده است. در فارکس، قیمت یک ارز بر حسب ارز دیگر توصیف می‌شود. برای مثال، ۱ دلار آمریکا ممکن است معادل ۱۱ رند آفریقای جنوبی باشد. به عبارت دیگر، یک تجارت یا شخصی آمریکایی که دلار را با رند مبادله می‌کند، به ازای هر دلار فروخته شده ۱۱ رند و یک آفریقای جنوبی به ازای هر ۱۱ رند فروخته شده، ۱ دلار دریافت می‌کند.

تاثیرات ارزی

این مقادیر نسبی تحت تأثیر تقاضا برای ارز است که به نوبه خود تحت تأثیر تجارت است. اگر کشوری بیش از وارداتش صادر کند، تقاضای زیادی برای کالاهای آن و در نتیجه برای ارز آن وجود دارد. اقتصاد عرضه و تقاضا حکم می‌کند که وقتی تقاضا زیاد است، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و ارزش پول نیز بیشتر می‌شود.

در طرف دیگر، اگر یک کشور بیش از میزان صادراتش، کالا و خدمات را وارد کند در نتیجه تقاضای کمتری برای ارز آن به وجود می‌آید. در مورد ارز نیز ارزش آن کاهش می‌یابد یا ارزش خود را از دست می‌دهد. اجازه دهید در ادامه مطلب با یک مثال به شما بگوییم که تراز تجاری چیست و چه تاثیری بر قیمت‌ها می‌گذارد.

به عنوان مثال، بیایید بگوییم که آبنبات تنها محصول موجود در بازار هستند و آفریقای جنوبی بیشتر از ایالات متحده آبنبات وارد می‌کند. بنابراین باید دلار بیشتری نسبت به رند فروخته شده خریداری کند. تقاضای آفریقای جنوبی برای دلار از تقاضای آمریکا برای رند بیشتر است، به این معنی که ارزش رند کاهش می‌یابد.

در این شرایط، ما حدس می‌زنیم که ممکن است رند نسبت به دلار به مبلغ ۱۵ کاهش یابد. حالا یک آمریکایی به ازای هر ۱ دلار فروخته شده، ۱۵ رند می‌گیرد. یک آفریقایی برای خرید یک دلار، باید ۱۵ رند بفروشد. همانطور که متوجه شدید تجارت بر تقاضای ارز تأثیر می‌گذارد، که به افزایش قیمت ارز کمک می‌کند.

اثر تراز تجاری

جذابیت نسبی صادرات از آن کشور نیز با کاهش ارزش پول افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، فرض کنید یک آبنبات آمریکایی ۱ دلار قیمت دارد. قبل از کاهش ارزش پول آفریقای جنوبی، یک فرد آفریقایی می‌توانست یک آبنبات آمریکایی را به قیمت ۱۱ رند بخرد. پس از آن، همان آبنبات ۱۵ رند قیمت دارد که افزایش قیمت بسیار زیادی پیدا کرده است. از طرف دیگر، در مقایسه با آمریکا، یک آبنبات آفریقای جنوبی با قیمت ۵ رند بسیار ارزان‌تر شده است. اکنون با ۱ دلار به جای دو عدد، سه عدد آبنبات آفریقای جنوبی خریداری می‌شود.

آفریقای جنوبی ممکن است شروع به خرید دلارهای کمتری کند زیرا آبنبات‌های آمریکایی بسیار گران شده است و آمریکایی‌ها ممکن است شروع به خرید رند بیشتری کنند زیرا آبنبات‌های آفریقای جنوبی اکنون ارزان‌تر هستند. این به نوبه خود منجر به شروع تاثیر تراز تجاری تلقی می‌شود. آفریقای جنوبی پس از آن صادرات بیشتر و واردات کمتر را آغاز می‌کند و کسری تجاری‌اش را کاهش می‌دهد.

در مثال ما فرض می‌شود که ارز شاخص تراز تجاری شناور است، به این معنی که بازار ارزش پول را نسبت به سایرین تعیین می‌کند. در مواردی که یک یا هر دو ارز ثابت هستند یا به ارز دیگری متصل می‌شوند، نرخ مبادله در پاسخ به عدم تراز تجاری به راحتی حرکت نمی‌کند.

تراز تجاری چگونه بر بازار فارکس تأثیر می‌گذارد؟

ما تا اینجا متوجه شدیم که می‌توانیم تراز تجاری را به عنوان تفاوت ارزش بین کالاها و خدمات صادراتی و وارداتی برای یک دوره زمانی تعیین شده تعریف کنیم. همچنین می‌توانیم از آن به عنوان کسری/ مازاد تجاری یاد کنیم. کسری تجاری زمانی رخ می‌دهد که محصولات و خدمات بیشتری نسبت به صادرات وارد شود. مازاد تجاری زمانی اتفاق می‌افتد که کالاها و خدمات بیشتری نسبت به واردات صادر شود.

هر کشوری یکسری کالا و خدمات تولید می‌کند. این می‌تواند به صورت محلی مصرف شود یا برای درآمد ارزی به کشورهای دیگر صادر شود. هیچ کشوری به طور کامل خودکفا نیست. بنابراین کالاها و خدماتی که برای اقتصاد یک کشور مفید است از کشورهای دیگر وارد می‌شود و در نتیجه هزینه آن را با استفاده از ارز پرداخت می‌شود. این همان فرآیند تجاری شاخص تراز تجاری است که کشورها درگیر آن می‌شوند. تراز تجاری مقایسه بین مقدار به دست آمده از صادرات و مبلغی است که برای واردات آن صرف ارز خارجی می‌شود.

میان ارقام تراز تجاری و معامله‌گران فارکس چه ارتباطی وجود دارد؟

تولید، اشتغال و مصرف معیارهایی هستند که تجارت و تجارت بین‌المللی را تشکیل می‌دهند. واردات و صادرات تقاضا را جذب می‌کند و در نتیجه مستقیما با نیاز به ارزهای داخلی و خارجی مرتبط است. یک کشور هنگام انجام تجارت بین‌المللی باید از ذخایر ارزی بین‌المللی‌اش استفاده کند و پویایی بین واردات و صادرات تعیین می‌کند که از کدام طرف اشتغال ایجاد شود. مخارج و عادات مصرف کننده نیز تحت تأثیر نوع کالاهایی که به یک کشور وارد می‌شود و در یک کشور برای مصرف محلی یا صادرات تولید می‌شود، خواهد بود.

گزارش تراز تجاری تأثیر زیادی بر بازار دارد؛ زیرا تولید، اشتغال، و هزینه/مصرف مصرف‌کننده عواملی هستند که به طور قابل توجهی بر وضعیت اقتصاد یک کشور تأثیر می‌گذارند. همچنین، تراز تجاری تأثیر مستقیمی بر تولید ناخالص داخلی (GDP) یک کشور دارد.

این تراز چگونه بر ارزهای مربوطه تأثیر می‌گذارد؟

گزارش تراز تجاری به صورت ماهانه برای هر کشور صادر می‌شود و دوره ماه قبل را که در دست بررسی است، پوشش می‌دهد. تاثیرات آن به دو صورت نمود پیدا می‌کند:

واردکنندگان خالص – یک کشور واردکننده خالص، واردات بیشتری نسبت به صادرات دارد. بنابراین برای تامین هزینه واردات خود به مقدار زیادی ارز خارجی نیاز دارد. افزایش عرضه پول داخلی همراه با تقاضای فزاینده برای پول خارجی منجر به کاهش ارزش پول داخلی می‌شود. عدم تعادل در تراز تجاری که به سمت واردات سوق داده می‌شود، منجر به اخراج در بخش تولید و در نتیجه افزایش بیکاری و کاهش ارزش پول داخلی می‌شود.

صادرکنندگان خالص – کشوری که صادرکننده خالص است، بیشتر از واردات، کالا و خدمات را صادر می‌کند و از منابع خارجی برای هزینه به ارز داخلی تقاضا دارد. افزایش تقاضا در صادرات همچنین منجر به افزایش تولید می‌شود که باعث ایجاد شغل و افزایش هزینه و مصرف مصرف کننده می‌شود و باعث افزایش ارزش پول محلی می‌شود.

• افزایش کسری، زمانی که واردات بیش از صادرات باشد، برای پول داخلی بد است.
• افزایش مازاد، زمانی که صادرات بیش از واردات باشد، برای پول داخلی خوب است.

در این مطلب درباره توضیح دادیم که تراز تجاری چیست و چه تاثیری در فارکس دارد. همچنین عوامل تاثیرگذار بر تراز تجاری را برشمردیم و از مثبت و منفی بودن آن صحبت کردیم. در نهایت به شما توصیه می‌کنیم که اگر یک معامله‌گر هستید، ضروری است که گزارش‌های تراز تجاری را زیر نظر داشته باشید، زیرا آنها سلامت کلی کشور مربوطه را نشان می‌دهند.

فراموش نکنید کشوری که با نرخ بالای بیکاری مواجه است و در وضعیت بد تولیدی قرار می‌گیرد، از گزارش تراز تجاری مثبت بیش از کشوری که نگرانی‌های بزرگی در آن وجود ندارد، سود می‌برد. گزارش تراز تجاری یک بخش مهم از تجزیه و تحلیل بنیادی برای معامله‌گر است تا از آن استفاده کند و بتواند اثربخشی معاملات خود را به حداکثر برساند.

شاخص های اقتصادی(۲) تراز تجاری (Trade Balance)

به تفاوت بین صادرات و واردات کالاهاو خدمات تراز تجاری گفته می شود .بطور خلاصه تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک اقتصاد می باشد و مانده مثبت نشاندهنده صادرات بیشتر و مانده منفی نشاندهنده واردات بیشتر می باشد.افزایش صادرات بطور مستقیم با افزایش تقاضا برای ارز کشور صادر کننده رابطه مستقیمی دارد زیرا کشور وارد کننده کالا و خدمات بایستی پول جاری کشور صادر کننده را خریداری کند بنابراین هر چه صادرات افزایش یابد پول کشور صادر کننده تقویت می شود.از طرف دیگر خالص صادرات بعنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده درآمد ملی ( یا تولید ملی) میباشد و مقادیر مثبت آن باعث افزایش در درآمد سرانه مردم یک کشور می گردد.

بیشتر بدانیم:بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری (Current Account) ثبت می گردند و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه تجاری گفته می شود.از طرفی دیگر حسابی به نام حساب سرمایه (Capital Account) وجود دارد که تمامی وام ها و اوراق بهاداری که یک کشور از خارج دریافت و یا به کشورهای خارجی پرداخت می کند در این حساب ثبت می شود به مجموع این دو حساب تراز پرداختها (Payments Balance)می گویند.

شاخص های اقتصادی(۲) تراز تجاری (Trade Balance)

به تفاوت بین صادرات و واردات کالاهاو خدمات تراز تجاری گفته می شود .بطور خلاصه تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک اقتصاد می باشد و مانده مثبت نشاندهنده صادرات بیشتر و مانده منفی نشاندهنده واردات بیشتر می باشد.افزایش صادرات بطور مستقیم با افزایش تقاضا برای ارز کشور صادر کننده رابطه مستقیمی دارد زیرا کشور وارد کننده کالا و خدمات بایستی پول جاری کشور صادر کننده را خریداری کند بنابراین هر چه صادرات افزایش یابد پول کشور صادر کننده تقویت می شود.از طرف دیگر خالص صادرات بعنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده درآمد ملی ( یا تولید ملی) میباشد و مقادیر مثبت آن باعث افزایش در درآمد سرانه مردم یک کشور می گردد.

بیشتر بدانیم:بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری (Current Account) ثبت می گردند و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه تجاری گفته می شود.از طرفی دیگر حسابی به نام حساب سرمایه (Capital Account) وجود دارد که تمامی وام ها و اوراق بهاداری که یک کشور از خارج دریافت و یا به کشورهای خارجی پرداخت می کند در این حساب ثبت می شود به مجموع این دو حساب تراز پرداختها (Payments Balance)می گویند.

آشنایی با مفهوم «تراز تجاری» و کاربرد آن

تراز تجاری نسبت درآمدی صادرات یک کشور نسبت به واردات آن را نشان می‌دهد و یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی کشورها است که بر ارزش پول ملی نیز تاثیر می‌گذارد.

به گزارش ایبِنا، تراز تجاری که در بعضی از منابع از آن به «صادرات خالص» با نماد (NX) یاد می‌شود، تفاوت بین ارزش پولی واردات و مقدار صادرات خروجی در طی یک دوره معین است. در واقع تراز تجاری معیار نسبت بین واردات و صادرات یک کشور است.

از اینرو، تراز تجاری یکی از مؤلفه‌های مهم در سنجش توانمندی کشورها در تامین درآمدهای ارزی است تا بتوانند با جذب درآمد بیشتر هزینه‌های توسعه زیرساختی خود را تامین کنند و از درآمد ارزی برای سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های جدید و توسعه اقتصادی استفاده کنند.

به عبارتی تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک جامعه است که در آن، مانده یا تراز مثبت، بیانگر صادرات بیشتر و مانده یا تراز منفی، بیانگر واردات بیشتر خواهد بود. در این تعریف، مقدار مثبت (در صورتی که صادرات بیش از واردات باشد) به نام «مازاد تجاری» مشخص و مقدار منفی به نام «کسری تجاری» یا «شکاف تجاری» شناخته می‌شود.

در واقع تراز تجاری (Balance of trade)، یکی از مهم ترین مسائل اقتصادی کشورها است. سیاستگذاران اقتصادی سعی می‌کنند که تراز تجاری در حالت تعادل قرار داشته باشد. البته باید در نظر داشت که منفی بودن تراز تجاری به تعریفی که مراکز آماری از صادرات غیر نفتی دارند، بستگی دارد.

عوامل تاثیرگذار بر روی تراز تجارت

البته تراز تجاری به خودی خود پدید نمی‌آید و باید عوامل مختلف یک اقتصاد را در نظر گرفت که روی تراز تجاری صادرات و ورادات آن جامعه تاثیرگذار هستند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

۱. هزینه‌های تولید زمین، نیروی کار، سرمایه و غیره

۲. هزینه در دسترس بودن مواد اولیه کالاهای واسطه‌ها و ورودی‌های دیگر

۳. حرکات نرخ ارز در بازه‌ای مشخص

۴. مالیات و محدودیت تجارت

۵. موانع غیر تعرفه‌ای مانند محیط زیست، بهداشت و استانداردهای ایمنی

۶. در دسترس بودن ارز خارجی کافی برای پرداخت واردات

۷. میزان عرضه و تقاضا

تراز تجاری و ارزش پول ملی

در نظریه‌های سنتی، سیاست کاهش ارزش پول از جمله راه‌های موثر برای مقابله با کسری تجاری معرفی می‌شود. با افزایش نرخ ارز مخارج مصرف‌کنندگان از کالاهای خارجی به مصرف کالاهای داخلی منتقل شده و با افزایش صادرات و تقلیل واردات، تراز تجاری بهبود می‌یابد. نظیر مدلی که چین در اقتصاد خود در پیش گرفته است.

با وجود این موضوع، این امکان وجود دارد که مکانیزم اثربخشی نرخ ارز بر تراز تجاری مختل شده و اثر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری با ابهام روبرو شود و یک اقتصاد بسترهای لازم برای استفاده از تفاوت نرخ پول ملی با ارز خارجی را نتواند فراهم کند که نه تنها به افزایش صادرات منجر نمی‌شود بلکه در دراز مدت کاهش ارزش پول ملی آسیب‌زا و تورم‌زا نیز خواهد بود.

همچنین، در خصوص مازاد تجاری و یا یک کسری تجاری در حال کاهش، به طور طبیعی کشورهای واردکننده کالا باید ارز خود را به ارز داخلی کشور صادرشونده تبدیل کنند. این اتفاق منجر به افزایش تقاضا برای پول داخلی و بدین ترتیب باعث افزایش ارزش آن می‌شود.

از سوی دیگر، تراز تجاری به عنوان یکی از عوامل تشکیل دهنده درآمد ملی (یا تولید ملی) محسوب و مقدار مثبت آن سبب فزونی در درآمد سرانه مردم یک کشور می شود و مثبت بودن آن، دولت‌ها را به سمت توسعه اقتصادی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها سوق می‌دهد. هرچند مدیریت درآمدهای ارزی ناشی از تراز تجاری مثبت نیازمند مدیریتی آینده‌نگر و کارآمد است که از منابع مالی خود به درستی استفاده کند.

تراز تجاری ایران در سال ۹۹

به گفته رییس کل گمرک، ایران در سال ۹۹ به میزان ۳۴.۵ میلیارد دلار صادرات و به میزان ۳۸.۵ میلیارد دلار واردات داشته است و تراز تجارت سال گذشته با تفاوت ۴ میلیارد دلار در واردات منفی بوده است که کاهش تجارت خارجی ایران برگرفته از دو عامل تحریم‌ها و کرونا بوده است.

جالب است بدانید که سه مقصد کالاهای تجاری ایران، نخست چین با بیش از ۹ میلیارد و ۷۷ میلیون و ۱۲۳ هزار و ۲۳۴ دلار، دوم عراق با هفت میلیارد و ۴۴۸ میلیون و ۴۳۱ هزار و ۶۷۳ دلار و سوم امارات متحده عربی با چهار میلیارد و ۶۶۱ میلیون و ۶۲۱ هزار و ۶۸۲ دلار بودند.