ارزش در معامله

ملاک ارزش و مالیت مورد معامله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 9 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله ملاک ارزش و مالیت مورد معامله

چکیده مقاله :

مالیت داشتن یعنی دارای منفعت حلال مورد اعتنای عقلا بودن از این رو هر چیز از نظر شرع یا عرف مالیت نداشته باشد صلاحیتعوض واقع شدن را ندارد. از لحاظ عرفی مالیت نداشته باشد مانند مگس و پشه و از لحاظ شرعی مالیت نداشته باشد مثل شراب یاخوک. همان طور که در فقه گفته شده مورد معامله باید مالیت داشته و متضمن منفعت عقلایی مشروع باشد همچنین در ماده 216 ق.ماضافه می کند مورد معامله باید مبهم نباشد مگر در موارد خاص که علم اجمالی به آن کافی است. مالیت و ارزش پیدا کردن یک چیزتابع این است که اولا به حال بشر مفید باشد یعنی حوائج بشر را رفع کند یا در رفع آن دخیل باشد. شرط دوم این است که وافر ورایگان نباشد و شرط سوم این است که قابل اختصاصباشد. در این تحقیق سعی شده است که به این سوالات پاسخ داده شود کهچگونه است که بعضی از امور مادی در این جهان برای انسان ارزش و مالیت دارد و بعضی دیگر ارزش و مالیت ندارد و یا این کهتفاوت ارزش اموری که مالیت دارند از کجا پیدا می شود؟ به نظر می رسد برای این که یک شئ مالیت داشته باشد باید دارای ارزش وملاک باشد.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا MAYBODLAW01_079 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

سخایی، جاسم و صدیقیان، عبدالله،1393،ملاک ارزش و مالیت مورد معامله،اولین همایش ملی وکالت،اخلاق،فقه و حقوق،میبد،https://civilica.com/doc/379828

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1393، سخایی، جاسم؛ عبدالله صدیقیان )
برای بار دوم به بعد: ( 1393، سخایی؛ صدیقیان )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مراجع و منابع این مقاله :

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

• -شهیدی، مهدی (1383)، تعهدات، تهران: انتشارات مجد. .
• عاملی، حر (1372)، وسایل الشیعه کتاب غصب، ابواب احکام الغصب، .
• -عدل، _ حقوق مدنی، قزوین: انتشارات طه. .
• -منصور، جهانگیر(1986)، قانون مدنی، تهران: نشر دیدار. .
• طباطبایی یزدی، سید _ حاشیه المکاسب. جلدوم، قم: موسسه اسماعیلیان. .
• نجفی، شیخ محمدحسین(1387)، کتاب البیع، قم: انتشارات فقاهت. .

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

ثمن معامله و نحوه پرداخت، استرداد و مطالبه آن

قبل از پرداختن به ثمن معامله بهتر است با خود مبایعه آشنا شویم ،مبایعه نامه قراردادی می باشد که در آن اموال اعم از منقول و غیرمنقول به فروش می شود و در اصلاح این خرید و فروش بیع قلمداد می شود.در بیع عوض و معوض با هم رد و بدل شده یعنی در ازای دریافت مبیع ثمنی پرداخت می شود در واقع در تمام قراردادهای ارزش در معامله خرید و فروش قسمتی وجود دارد که به ما به ازای ریالی مال مورد معامله اختصاص دارد و تعیین کننده میزان پولی است که در ازای انتقال مالکیت مال مورد معامله به خریدار به فروشنده تعلق می گیرد. این میزان پول در مبایعه نامه ثمن معامله نام دارد.
نکته:با توجه به اینکه بیع یک عقد معاوضی است یعنی در قبال مال مورد معامله، عوض(پول) قرار می گیرد بنابراین می بایست بین عوض و معوض (مال موضوع معامله و ثمن) به لحاظ عرفی برابری در ارزش وجود داشته باشد.

مشاوره با وکیل دعاوی ملکی به صورت حضوری، آنلاین و تلفنی در داداپ

ثمن معامله چقدر است؟

ثمن معامله در مقابل مثمن یا همان مبیع و موضوع معامله قرار می گیرد در خصوص مقدار ثمن معامله باید گفت که میزان و مقدار مشخصی برای ثمن متصور نمی باشد و بسته به ارزش معامله متغیر می باشد.
با توجه به اینکه بیع یک عقد معاوضی است یعنی در قبال مال مورد معامله، عوض(پول) قرار می گیرد بنابراین می بایست بین عوض و معوض (مال موضوع معامله و ثمن) به لحاظ عرفی برابری در ارزش وجود داشته باشد.
نکته:
طبق قاعده سنتی پذیرفته شده در فقه و قانون مدنی میزان ثمن باید مقطوع و معین باشد و در غیر این صورت معامله باطل می شود.
در قراردادهای پیش فروش اموال، به علت طولانی بودن زمان تهیه و تولید، ثمن معامله تعیین نمی شود و محاسبه آن به زمان آینده موکول می¬ گردد؛ به عنوان مثال در پیش فروش آپارتمان

نحوه پرداخت ثمن معامله

پرداخت ثمن از سوی خریدار می تواند به طرق مختلفی حاصل شود که شامل حال،وعده دار و اقساطی می شود اما اصل براین است که پرداخت حال و بدون مدت می باشد در اصطلاح عرفی از آن تحت عنوان معامله نقدی یاد می شود مگر اینکه طرفین با توافق یکدیگر به پرداخت اقساطی یا موجل(وعده دار) توافق نمایند که در این صورت فروشنده تا زمان سررسید مهلت یا اقساط حق دریافت ثمن را نخواهد داشت.

اثبات پرداخت ثمن معامله با چه کسی است؟

وقتی معامله ای منعقد می شود طرفین ملزم به انجام تعهداتی می شوند که می بایست ان تعهدات را انجام دهند در این حالت خریدار در ازای دریافت مبیع ملزم به پرداخت ثمن می شود ،حال ممکن است خریداری که ثمن را پرداخت کرده است با این ادعا از طرف فروشنده مواجه شود که خریدار ثمن را به او تحویل نداده است در این حالت سوال این است که چه کسی باید ثابت کند که مبلغ رد و بدل شده است؟
در این حالت چون خریدار مدعی است که ثمن را به فروشنده پرداخت کرده است می بایست ثابت کند که چنین عملی(پرداخت) از سوی او صورت گرفته است و در مقابل فروشنده مبلغ را از او دریافت نموده است و یا اینکه مبلغ را به حساب فروشنده واریز کرده است.ممکن است خریدار برای اثبات ادعای خود در این خصوص شهودی را نیز داشته باشد که بتواند با توسل به آنها ادعای خود را به اثبات برساند.
نکته :اصل بر عدم پرداخت می باشد و در صورتی که خریدار نتواند ثابت کند که مبلغ را پرداخت کرده است می بایست مجدد مبلغ معامله را به خریدار پرداخت کند.
از سویی دیگر در صورتی که فروشنده در قرارداد اقرار به دریافت ثمن معامله کرده باشد، لیکن در واقع آن را دریافت ننموده است در این فرض فروشنده باید اثبات کند که بر خلاف مندرجات قرارداد و اقرار خود وجهی دریافت ننموده و پولی بابت این قرارداد دریافت نکرده است در غیر این صورت حق مطالبه مبلغ قرارداد را نخواهد داشت که البته این امر کار دشواری خواهد بود.

بیشتر بخوانید: انواع کافه خیارات را بشناسید

در صورت عدم پرداخت ثمن معامله چه پیش می آید؟

در هر معامله و قراردادی هر کدام از طرفین دارای تعهداتی می باشند که که ملزم به اجرای آن تعهدات هستند. در این بین ممکنه است خریدار از پرداخت ثمن معامله خودراری کند در این صورت براساس قانون فروشنده این حق را دارد که یا معامله را فسخ کند یا الزام خردار را به پرداخت ثمن از دادگاه بخواهد .
در این صورت فروشنده علاوهئبر اینکه از این حقوق برخوردار می باشد می تواند از ایفای تعهداتی که مربوط به اوست خودداری کند و انجام آنها را منوط به پرداخت مبلغ نماید.
بنابراین می‌توان گفت که اگر خریدار پولی بابت معامله پرداخت نکند، یعنی همان عدم پرداخت ثمن معامله، در این صورت دعاوی حقوقی زیادی مانند مطالبه ثمن ، همچنین الزام به ایفای تعهدات در قرارداد و گاهی مواقع نیز منجر به فسخ قرارداد می‌شود.
ابطال معامله و نحوه استرداد ثمن معامله به نرخ روز
اگر معامله انجام شده، به دلیل تخلف فروشنده باطل شود و خریدار از این موضوع آگاه نباشد خریدار می تواند پس از ابطال معامله به فروشنده مراجعه نموده و استرداد ثمن معامله را که پرداخت نموده است، مطالبه نماید. با این حال ممکن است معامله سالها پیش ارزش در معامله واقع شده باشد و یا پس از انجام معامله در اثر نوسانات بازار، ارزش پول یا ثمن معامله ، کاهش زیادی پیدا نموده باشد. در این صورت، خواهان می تواند استرداد ثمن معامله به نرخ روز را از طریق دادگاه مطالبه نماید.

عدم قید ثمن معامله چیست؟

عقد وقتی واقع می شود که طرفین در خصوص شرایط آن با هم به توافق برسند و از شرایط مندرج آگاهی داشته باشند بنابراین صرف آگاهی طرفین از مقدار ثمن معامله کفایت می کند و عدم قید آن در معامله آسیبی به معامله صورت گرفته وارد نمی کند،امابهتر است طرفین معامله جهت جلوگیری از اختلافات احتمالی علاوه بر توافق و آگاهی نسبت به ثمن در معامله میزان و مقدار ان را قید کنند.
نکته: عدم ذکر ثمن در معامله با مشخص نبودن ثمن در معامله به طور کلی ،متفاوت می باشد.

دعوی استرداد ثمن معامله چیست؟

دعوی استرداد ثمن با دعوی مطالبه ثمن متفاوت می باشد و نباید این دو موضوع را یکی پنداشت در دعوی مطالبه ثمن خریدار از پرداخت ثمن خودداری می کند و فروشنده برای مطالبه ان به دادگاه مراجعه می کند تا از این طریق الزام خریدار به پرداخت ثمن را پیگیری کند در حالی که در دعوی استرداد ثمن وضع به گونه دیگر است و این خریدار است که درخواست می کند مبلغی که پرداخته است به او بازگردانده شود.
برای اینکه خریدار بتواند ثمن پرداخت کرده را مسترد کند حالات زیر متصور است:

1. معامله صورت گرفته بین خریدار و فروشنده فسخ شود و یا به علل قانونی باطل شود.
2. طرفین معامله با توافق هم معامله را اقاله کنند.
3. اگر مورد معامله(مبیع) متعلق به شخص دیگری غیر از فروشنده باشد.

مدارک لازم جهت طرح دادخواست مطالبه ثمن معامله

برای اینکه بایع بتواند از طریق مراجع حقوقی جهت مطالبه ثمن معامله اقدام نماید می بایست مدارک ذیل را با خود به همراه داشته باشد:

• کارت ملی و یا شناسنامه دارای کدملی
• داخواست مطالبه ثمن
• قرارداد یا مبایعه نامه ای که اساس مطالبه ثمن است.
• ادله (مثل شهادت شهود) و مستندات

الزام به تادیه ثمن معامله یا قرارداد

برابر با قانون پرداخت ثمن از ارکان معامله می باشد و این پرداخت می بایست در زمان و مکان مشخص صورت بگیرد در قرارداد بین بایع ملزم است که مبیع را به خردار تحویل دهد و درمقابل خود نیز ملزم است که ثمن را به فروشنده تحویل دهد و اگر خریدار از پرداخت ثمن خوداری کند فروشنده می تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای الزام به پرداخت ثمن از سوی خریدار مطرح کند.
نکته حائز اهمیت این است که باید بین دعوی مطالبه ثمن و استرداد ثمن تفاوت قائل شد و این دو را باهم یکی ندانست زیرا در دعوی مطالبه ثمن این فروشنده است که از دادگاه می خواهد که خردار ثمن را گرداخت کند در حالی که در استرداد ثمن خریدار خواهان دعوی بوده و به دلیل برهم خوردن معامله می خواهد مبلغ پرداخت کرده را پس بگیرد.
مواد قانونی در این خصوص:

1. براساس ماده 395 قانون مدنی :اگر مشتری ثمن را در موعد مقرر تأدیه نکند بایع حق خواهد داشت که بر طبق مقررات راجع به خیار تاخیر ثمن، معامله را فسخ یا از حاکم اجبار مشتری به تأدیه ثمن را بخواهد .
2. همچنین براساس بند ۴ ماده‌ی ۳۶۲ قانون مدنی، همان‌طور که بایع ملزم به تحویل مبیع می‌شود، مشتری و خریدار هم به پرداخت ثمن معامله ملزم می‌شود و درصورتی‌که خریدار از پرداخت ثمن خودداری نماید، بایع می‌تواند از دادگاه اجرای این تعهد را خواستار شود.

خیار تاخیر ثمن معامله

طرفین می توانند برای اطمینان از حاصل شدن معامله به صورت ارزش در معامله دقیق شروطی را ضمن قرار داد بین خود تنطیم نمایند که در صورت تخلف طرف مقابل بتوانند خسارت خود را مطالبه نمایند اگر در این خصوص بین طرفین شروطی منعقد نشود دادگاه براساس قانون جهت احقاق حق متضرر اعمال نظر می کند. خیار به معنای اختیار می باشد و در قانون مدنی قانونگذار با قراردادن خیارات مختلف برای طرفین این امکان را فراهم کرده است که طرفین معامله بتوانند با استفاده از این خیارات نسبت به فسخ یا الزام طرف دیگر نسبت به تعهدات اقدام نمایند.یکی از خیارات مندرج در قانون که در معاملات کابرد فراوانی دارد خیار تاخیر ثمن می باشد براساس ماده 394قانون مدنی مشتری باید ثمن را در موعد و در محل و برطبق شرایطی که در عقئ بیع مقرر شده است تادیه نماید همچنین براساس ماده 395 قانون مدنی:اگر مشتری ثمن را در موعد مقرر تادیه نکند،بایع حق خواهد داشت که برطبق مقررات راجعه به خیار تاخیر ثمن معامله را فسخ و یا از حاکم اجبار مشتری را به تادیه ثمن بخواهد.
بنابراین اگر بین طرفین در خصوص پرداخت ثمن مدت زمان خاصی مشخص شده باشد خریدار باید در زمان مورد نظر ثمن را پرداخت کند ولی اگر مدت خاصی مقرر نشده باشد براساس ماده 402 قانون مدنی(مهلت سه روزه) عمل می شود .
نکته حائز اهمیت این است که در صورتی فروشنده خیار فسخ دارد که مهلت پرداخت حال باشد وگرنه(در صورت پرداخت موجل) می بایست از طریق محاکم قضایی اجبار به پرداخت را درخواست کند.
معامله در زندگی افراد همواره نقش بسزایی داشته است و افراد برای اینکه بتوانند به کالاهایی که نیاز دارند دست به معامله با یکدیگر می زدند.در ادوار گذشته معامله به صورت کالا به کالا رواج فراوانی داشت ولی کم کم معملات از حالت تبادل کالایی خارج شد و در معاملات ثمن و مثمن رد و بدل می شد به این معنا که اشخاص در برابر دریافت کالا مبلغی را پرداخت می کردند.در واقع ثمن به معنای بها می باشد یعنی پولی که بابت فروش مال به دست می آید یا همان گولی که در قبلا دریافت کالا پرداخت می شود.مقدار بها و پولی که در معامله پرداخت می شود برابر با ارزش مال مورد معامله است که ممکن است با ارزش عرفی مال متفاوت باشد.
در صورتی که خریدار در پرداخت ثمن معامله تاخیر نماید به دلیل جلوگیری از ضرر فروشنده امکان دعوی مطالبه ثمن وجود دارد زیرا ارزش پول با توجه به تورم مدام در حال نوسان است.
نکته :در قراردادهای خرید و فروش،خواه ملک و زمین،آپارتمان و مغازه و. به مبلغی که خربدار بابت تحویل گرفتن ارزش در معامله مورد معامله به فروشنده پرداخت می کند ثمن معامله گفته می شود.ثمن معامله ممکن است به صورت نقدی(حال) یا اقساط پرداخت شود.
حال ممکن است این سوال مطرح شود که در صورتی که بین خریدار و فروشنده در خصوص پرداخت ثمن اختلاف پیش بیاید تکلیف چیست؟بنابر اصل قانونی بار اثبات همیشه بر دوش مدعی بوده و این خریدار است که باید ثابت کند که مبلغ را پرداخت کرده است.

رکورد حجم و ارزش معاملات بورس در سال ۱۴۰۰ شکست

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در جریان دادوستدهای امروز بازار سرمایه بیش از 13میلیارد و 407میلیون سهم و حق‌تقدم به‌ارزشی بالغ بر 10هزار و 158میلیارد تومان در بیش از یک میلیون و 366هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد 15هزار و 555واحدی در ارتفاع یک‌میلیون و 515 هزارواحد قرار گرفت.

بیشترین اثر مثبت بر دماسنج بازار سهام در روز جاری به نام نمادهای معاملاتی شرکت‌های پتروشیمی نوری، پالایش نفت تهران و پتروشیمی پردیس شد و در مقابل شرکت‌های سرمایه‎‌‌گذاری تامین اجتماعی، توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه و سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان خراسان رضوی با افت خود مانع افزایش بیشتر نماگر بازار سهام شدند.

شاخص‌های اصلی بازار سرمایه هم روزی مثبتی را پشت‌سر گذاشتند؛ به‌طوری که شاخص قیمت (وزنی ــ ارزشی) 3893واحد، کل (هم‌وزن) 7707واحد، قیمت (هم‌وزن) 4865واحد، آزاد شناور 14227واحد و شاخص‌های‌‌‌ بازار اول و دوم به ترتیب 14184 و 22657 واحد رشد کردند.

بر اساس این گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 3 میلیارد و 910میلیون ورقه به‌ارزش 10هزار و 851میلیارد تومان در 530هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 318واحد رشد کرد و در ارتفاع 21هزار و 876واحد قرار گرفت.

در این بازار هم امروز بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی پتروشیمی مارون، پلیمر آریا ساسول و پتروشیمی زاگرس شد و در مقابل شرکت‌های بیمه پاسارگاد، سنگ‌آهن گهر زمین و ذوب آهن اصفهان بیشترین اثر منفی را بر این شاخص به نام خود ثبت کردند.

ثمن معامله

ثمن واژه ای است که در هنگام انجام معاملات ملکی زیاد آن را می شنویم. ثمن معامله یا مبلغ قرارداد در واقع همان قیمت یا “مبلغ معامله” است. بنابراین ثمن همان پولی است که از طریق فروش یک مال مثل ملک بدست می آید. ثمن معامله ملک در حقیقت ارزش و بها و ارزش در معامله قیمت تمام آن ملک است.

رابطه ثمن معامله و مبایعه نامه

همانطور که گفتیم ثمن معامله در رابطه با خرید و فروش املاک کاربرد حقوقی و نوشتاری فراوان دارد. پس باید بدانیم برای خرید و فروش یک ملک ابتدا طرفین یک قرارداد در کنار هم قرار می گیرند. سپس اراده می کنند که یک نفر پول خودش را به نفر دیگر بدهد و در عوض ملک او را ابتیاع کند. انجام این کار از نظر قواعد و مقررات حقوقی یوسیله تنظیم مبایعه نامه انجام می پذیرد. در این مورد پیشنهاد می شود مقاله تنظیم مبایعه نامه را ببینید. توصیه می شود مقاله مراحل انتقال سند ملک را نیز مطالعه نمایید.

ارزش معاملاتی و ثمن معامله

ارزش معاملاتی و ثمن معامله

معمولاً وقتی مالی غیر منقول مانند آپارتمان را خریداری می کنیم با واژه ارزش معاملاتی مواجه می شویم. ارزش معاملاتی یک ملک همان پولی است که افراد حاضرند در قبال بدست آوردن آن ملک بپردازند. تا از این طریق ملک را به تصرف و تسلط خود درآورند. ارزش معاملاتی یک ملک با پرداخت ثمن معامله تعیین می شود. یعنی وقتی شما برای معامله یک آپارتمان یک میلیارد تومان می پردازید، ارزش معاملاتی آن ملک یک میلیارد تومان است. ثمن یا مبلغ قراردادنیز معادل یک میلیارد تومان تعیین و در مبایعه نامه قید شده است.

نحوه پرداخت ثمن معامله

بهترین شرایط برای انجام یک معامله و پرداخت ثمن ، روش نقدی است. در این روش ابتدا خریدار از کم و کیف ملک اطمینان حاصل می کند. همچنین اسناد ملک را مورد بررسی قرار می دهد. و بعد از آنکه اراده طرفین برای انجام معامله شکل گرفت، طی تنظیم مبایعه نامه، ثمن را می پردازد و ملک را در اختیار می گیرد. ممکن است بخش کمی از ثمن را پرداخت نماید و بعد از تنظیم مبایعه نامه، به فاصله چند روز با حضور در دفترخانه اسناد رسمی نسبت به تنظیم سند رسمی اقدام نماید. مابقی ثمن را نیز در آنجا بپردازد. اما همیشه مبلغ قرارداد نقدی نیست یا خریدار آمادگی لازم را برای پرداخت نقدی ندارد. یا حتی فروشنده هنوز نتوانسته مدارک لازم برای انتقال سند را آماده نماید.

در این موارد ممکن است بخشی از ثمن معامله نقدی و بخشی نیز به صورت اقساط و یا صدور چک پرداخت شود. نکته مهم آن است که وقتی طرفین یک قرارداد مبادرت به تنظیم و امضای مبایعه نامه می کنند باید از هر حیث آمادگی لازم برای این کار را داشته باشند. و از قبل راجع به معامله تحقیق و بررسی کرده باشند. زیرا با امضای مبایعه نامه، صرف نظر از اینکه خریدار، ملک را در تصرف خودش بگیرد یا خیر وی مالک ملک خواهد بود. بنابراین هیچگاه نباید تا حصول اطمینان از صحت و سقم معامله نسبت به تنظیم و امضای مبایعه نامه اقدام نمود.

اثبات پرداخت ثمن معامله

همانطور گه بیان شد برای پرداخت ثمن یا مبلغ قرارداد باید از صحت معامله و دارا بودن شرایط خود و طرف مقابل اطمینان حاصل کنیم. بعد از آن حتماً در قبال پرداخت پول مدارک قانونی ملک را رویت نموده و آن را در اختیار بگیریم. همچنین مشخص نماییم پول چگونه و در چه تاریخی توسط چه کسی و در وجه چه کسی پرداخت و یا تحویل چه کسی می شود.

بنابراین اگر پول به صورت بانکی به حساب فروشنده واریز می شود مشخص باشد که دلیل واریز وجه چیست؟ و به استناد کدام مدرک پول به حساب فروشنده واریز می شود؟ همچنین دقت نماییم حساب حتماً متعلق به فروشنده باشد نه فرد نامعلوم دیگر. اگر ثمن معامله نقدی پرداخت می شود حتماً در مبایعه نامه قید و رسید آن نیز دریافت شود.

اثبات پرداخت ثمن معامله

در این مورد بهتر است حتما دو نفر شاهد نیز حضور داشته باشند و مبایعه نامه و رسید پرداخت پول را امضاء نمایند. با انجام این کار راه اثبات پرداخت پول هموار می شود. در صورت بروز اختلاف نیز به سادگی می توان اثبات نمود ثمن معامله و یا بخشی از آن به فروشنده پرداخت شده است.

اقرارنامه و موضوع دریافت ثمن یا مبلغ قرارداد

در هنگام تنظیم مبایعه نامه ها و سایر اسناد معاملاتی مسکن مشاهده می شود گه اقرارنامه ملکی از طرف مقابل دریافت می شود. در این موارد باید بسیار مراقب بود که در متن اقرارنامه چه چیزی را می نویسیم و چه چیزی را امضاء می کنیم. به عنوان مثال ممکن است فروشنده در اقرارنامه اقرار نماید ملک را در ازای دریافت مبلغ قرارداد واگذار نموده است. حال آنکه اصلاً وجهی را دریافت نکرده باشد. پس اگر خودتان در اینگونه موارد نمی دانید باید چگونه عمل کنید حتماً با افراد با تجربه مشورت نمایید. لازم است در چنین شرایطی با حضور افراد خبره نسبت به تنظیم و امضاء مبایعه نامه و یا اقرارنامه فروش ملک اقدام کنید.

عدم پرداخت مبلغ قرارداد و الزام خریدار به پرداخت آن

ممکن است بر خلاف نعهدات طرفین یک قرارداد در خصوص پرداخت مبلغ قرارداد، مشکلی ایجاد شود. به عنوان مثال خریدار ملک، مبلغ قرارداد را پرداخت نکند و از تعهدات خود عدول نماید. در این صورت اگر همه چیز در مبایعه نامه و قرارداد بدرستی درج شده باشد، میتوان با مراجعه به دادگاه محل ملک، دادخواست الزام خریدار به پرداخت ثمن معامله را تنظیم و ارائه نمود. بدین ترتیب خریدار را ملزم به پرداخت مبلغ قرارداد نمود. حتی بابت ضرر و زیان وارده مطالبه ضرر و زیان را نیز درخواست کرد.

ممکن است در چنین شرایطی، فروشنده معامله را فسخ نماید . سپس اظهارنامه ای را برای خریدار ارسال و در آن فسخ قرارداد را اعلام نماید. در ادامه دادخواست تأیید فسخ قرارداد را به دادگاه ارائه نماید.

با توجه به گفته های بالا در صورت امتناع خریدار از پرداخت مبلغ قرارداد می توان برخی دادخواست ها را به دادگاه ارائه کرد. از جمله: دادخواست مطالبه وجه، دادخواست الزام به ایفای تعهد، دادخواست تأیید فسخ قرارداد بدلیل تأخیر در پرداخت ثمن معامله.

عدم ذکر ثمن یا مبلغ قرارداد

عدم ذکر ثمن معامله نافی صحت معامله ملکی نیست. زیرا قانون مدنی برای قراردادهای شفاهی نیز اعتبار قائل است. بنابراین وقتی یک معامله می تواند شفاهی باشد و طرفین نیز به آن پایبند باشند در نتیجه ذکر و عدم ذکر مبلغ یا ثمن معامله نیز می تواند مورد پذیرش قانون باشد.

بنابراین اگر در معامله ملک، ارزش در معامله ثمن معامله ذکر نشده باشد اما طرفین آن را قبول داشته باشند معامله صحیح است. لذا نمی توان به خاطر عدم ذکر ثمن معامله آن را باطل دانست. اما در عرف رایج نیست که ثمن معامله در قرارداد ذکر نشود . زیرا می تواند منشاء اختلافات بسیار زیاد گردد. بویژه آنکه قیمت املاک به صورت فزاینده ای روبه رشد است. بدیهی است عدم ذکر ثمن می تواند وسوسه انگیز باشد. و موجبات سوء استفاده در قراردادها را فراهم نماید. لذا در عمل کمتر مشاهده می شود که در هنگام تنظیم مبایعه نامه ذکری از ثمن معامله نشود. .

ممکن است فروشنده در قرارداد اقرار به دریافت ثمن کند، اما در واقع آن را دریافت ننموده باشد. در این فرض فروشنده باید اثبات کند بر خلاف مندرجات قرارداد و اقرار خود وجهی دریافت ننموده و پولی بابت این قرارداد دریافت نکرده است. در غیر این صورت حق مطالبه مبلغ قرارداد را نخواهد داشت که البته این امر کار دشواری خواهد بود.

دعوی ارزش در معامله استرداد ثمن معامله

ممکن است به دلایلی فروشنده در انجام معامله از تعهدات خود عدول کند. در این صورت خریدار می تواند ابتدا بدنبال فسخ قرارداد باشد. سپس دعوای استرداد ثمن معامله را با تنظیم دادخواست طرح نماید.

فسخ قرارداد بدلیل تأخیر در پرداخت ثمن معامله

ممکن است فروشنده آمادگی لازم برای انجام معامله و واگذاری ملک را داشته باشد اما خریدار به دلایل مختلف از تعهدات خود عدول نماید. در این صورت با توجه به شروط مندرج در قرارداد و بویژه خیار تأخیر ثمن می توان دادخواست فسخ قرارداد بدلیل خیار تأخیر ثمن را تنظیم و به دادگاه ارائه نمود.

وکیل الزام به تنظیم سند

اگر شما در زمره کسانی هستید که در اثر انجام معامله ملکی دچار مشکل شده اید بهتر است پیش از انجام هر کار با وکیل مشورت و در صورت لزوم مذاکره نمایید. در این صورت وکیل ملکی می تواند بهترین مشاوره شما باشد. با ما تماس بگیرید.

در صورت لزوم می توانید به قانون مدنی مراجعه و مواد مندرج در فصل سوم و چهارم را مطالعه نمایید.

اختیار خرید و فروش

در بازار سرمایه ایران اصطلاحات تخصصی بسیار زیادی وجود دارد و افرادی که به دنبال سرمایه گذاری مستقیم در این بازار هستند، بهتر است این کلمات و اصطلاحات تخصصی را به خوبی یاد بگیرند. اختیار خرید و فروش یکی از ارزش در معامله مفاهیمی است که تسلط بر جزییات آن برای فعالیت حرفه ای در بازار سرمایه کاملا ضروری است. در تعریف اختیار معامله باید خاطر نشان کرد که این مفهوم بیانگر یک قرارداد 2 طرفه بین خریدار و فروشنده است که طی آن، شخص خریدار این حق را دارد که بخش مشخصی از دارایی ذکر شده در قرارداد اختیار معامله را با قیمت معین و در یک زمان مشخص بفروشد یا بخرد. اختیار خرید و فروش جزییات خاص خود را دارد که در ادامه مقاله به بررسی آن می پردازیم.

اختیار خرید و فروش چیست؟

اگر بخواهیم اختیار خرید و فروش را توضیح دهیم، اول باید درباره مفهوم اوراق مشتقه صحبت کنیم. به زبان ساده، اوراق مشتقه یکی از انواع اوراق بهادار است که ارزش آن به ارزش یک دارایی دیگر وابسته است. اوراق مشتقه انواع مختلفی دارد؛ قراردادهای آتی، قراردادهای سلف، اختیار معامله و. از انواع اوراق مشتقه هستند. ارزش اوراق مشتقه بر اساس دارایی هایی مانند سهام و کالاهای مشخص (زعفران، طلا، نفت و. ) می باشد.

اختیار خرید

به زبان ساده، اختیار خرید و فروش یک قرارداد است که دو طرف توافق می کنند تا اگر ارزش یک دارایی در طی یک زمان مشخص به مقدار خاصی رسید، طرفی که قرارداد را خریده است، اختیار دارد تا آن دارایی را در قیمتی که در قرارداد مشخص شده است، بخرد و یا بفروشد. وارد شدن به این قرارداد، نیاز به پرداخت پول از طرف خریدار به طرف فروشنده قرارداد دارد؛ به این میزان پول، اجرت می گویند.

به عنوان مثال، فرض کنید که شما یک کارخانه تولید رب دارید؛ می دانیم که برای تولید رب، به گوجه فرنگی نیاز است. در انبار کارخانه به اندازه ای گوجه ذخیره کرده اید که پاسخگوی نیاز 6 ماه آینده کارخانه است و با توجه به تجربه ای که دارید، می دانید بهای گوجه در آینده نزدیک از کیلویی 500 تومان به کیلویی 2000 تومان خواهد رسید.

حالا شما با یک بنکدار قرارداد اختیار خرید می بندید. قیمت گوجه در آن قرارداد کیلویی 1000 تومان قید شده و مدت قرارداد 3ماهه است و اجرت قرارداد 2 میلیون تومان می باشد. در واقع شما 2 میلیون تومان به بنکدار پرداخت می کنید و اختیار خرید گوجه فرنگی در قیمت کیلویی 1000 تومان را از بنکدار می گیرید. اگر طی این 3 ماه که قرارداد اختیار خرید شما معتبر است، قیمت گوجه افزایش پیدا کند و به قیمت 2500 تومان برسد، چون شما اختیار خرید در کیلویی 1000 تومان را دارید، تا زمان تمام شدن مدت قرارداد می توانید با مراجعه به بنکدار، گوجه فرنگی که قیمت آن به کیلویی 2500 تومان رسیده است را به قیمت کیلویی 1000 تومان خریداری کنید.

در طرف مقابل، اگر بهای گوجه به جای افزایش قیمت، کم شود و مثلا به کیلویی 200 تومان برسد، نیازی نیست که حتما شما با قیمتی که در قرارداد تعیین کرده اید گوجه را بخرید؛ چراکه این قرارداد یک قرارداد اختیاری است، یعنی شما ارزش در معامله برای خرید و فروش مختار هستید.

اختیار فروش

اختیار فروش هم مانند اختیار خرید می باشد؛ با این تفاوت که در قرارداد اختیار فروش، شما معلوم می کنید که در یک قیمت معین و در یک مدت مشخص اختیار فروختن یک دارایی را دارید. معمولا هر برگه اختیار معامله (خرید یا فروش) پشتوانه تعداد محدودی از دارایی است. مثلا هر برگه اختیار فروش برای 1000 برگه سهم می باشد و اگر شما می خواهید اختیار فروش 10000 برگه سهم را داشته باشید، باید 10 برگه اختیار فروش را بخرید.

به عنوان مثال، شما تحلیل می کنید که بازار بورس ممکن است یک اصلاح داشته باشد و شما 100,000 عدد سهم از یک شرکت را در اختیار دارید که قیمت کنونی آن 5000 تومان است. شما 100 برگه قرارداد اختیار فروش را که هر برگه از 1000 عدد سهم پشتیبانی می کند را با قیمت 4800 تومان و در مدت 1 سال خریداری می کنید و به ازای هر برگه اختیار فروش، مبلغی را پرداخت می کنید. سهم شما شروع به اصلاح می کند و قیمتش به 4000 تومن می رسد، چون شما اختیار فروش در قیمت 4800 تومان را دارید، می توانید سهم خودتان را در این قیمت بفروشید و به اینصورت است که به جای بقیه افراد که 20 درصد ضرر کرده اند، شما فقط 4 درصد ضرر کرده اید.

یعنی اگر شما این اختیار فروش را نخریده بودید، روی هر سهم 1000 تومن ضرر می کردید؛ یعنی 100 میلیون تومان ضرر برای سرمایه شما اتفاق می افتاد. ولی در این حالت شما 5 میلیون قرارداد را خریده اید و بر روی هر سهمی هم 200 تومان ضرر کرده اید که جمعا به صورت زیر محاسبه می شود:

25.000.000 =5.000.000 + (100.000 * 200)

یعنی شما به جای 100 میلیون، فقط 25 میلیون ضرر کرده اید و با خرید این قرارداد فروش، از ضرر بیشتر جلوگیری کرده اید.

البته این امکان نیز وجود ارزش در معامله دارد که بازار بر اساس تحلیل شما جلو نرود و به جای اینکه قیمت سهم شما کم شود، قیمت بالا رود. در این حالت چون شما مختار به فروش هستید و طبیعتا وقتی قیمت سهم به 6000 تومن رسیده است، سهم را با قیمت 4800 تومان نمی فروشید، پولی که برای خرید قرارداد پرداخت کرده اید، از بین رفته است و شما 5 میلیون از دست داده اید.

این مثال ها نشان می دهد که اوراق و اختیار خرید و فروش با اینکه پیچیده است و ریسک دارد، می تواند موضوع جذابی باشد.

نکته: لازم به ذکر است که در بازارهای مالی جهان، دو نوع اوراق اختیار معامله داریم که شامل اختیار خرید و فروش آمریکایی و اروپایی می باشد. در نوع آمریکایی در طول دوره زمانی که در قرارداد قید می شود، می توان خرید یا فروش را انجام داد؛ اما در نوع اروپایی که در بازار بورس ایران هم از این نوع استفاده می شود، خرید یا فروش فقط در انتهای دوره زمانی معین شده امکان پذیر است.

جمع بندی

اختیار خرید و فروش یکی از ابزارهای نوین در بازار سرمایه است و هدف آن، کاهش ریسک های معاملاتی برای سرمایه گذاران است. در واقع، افرادی که با قراردادهای اختیار خرید و فروش آشنا هستند، در مواقعی که بازارها نوسان زیادی دارند، می توانند از این طریق، ریسک های معاملاتی خود را کاهش دهند. به طور کلی قرارداد اختیار معامله به 2 دسته اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شود که مکانیسم اجرایی آن ها با یکدیگر مشابه است و به طور کلی، این مفهوم یک قرارداد 2 طرفه بین خریدار و فروشنده ارزش در معامله است که طی آن، شخص خریدار این حق را دارد که بخش مشخصی از دارایی ذکر شده در قرارداد اختیار معامله را با قیمت معین و در یک زمان مشخص بفروشد یا بخرد. بنابراین، اگر به دنبال استفاده از این ابزار برای معاملات خود هستید، بهتر است جزییات آن را به خوبی یاد بگیرید.