نسبت P/E چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟
آشنایی با اصطلاحات بازار بورس و نحوه محاسبه آنها در تصمیمگیری برای خرید هر سهم و چگونگی سرمایه گذاری کمک زیادی به ما خواهد کرد و به هر حال شناخت این اصطلاحات به ما کمک میکند نسبت به بازاری که در آن سرمایه گذاری میکنیم شناخت بهتری داشته باشیم.
نسبت P/E چیست؟
علاقهمندان بازار بورس به احتمال قوی بارها نام نسبت p/e را شنیدهاند. p حرف اول کلمه price به معنی «قیمت» و e حرف اول کلمه earning per share به معنی «سود» است. نسبت p/e سهم خلاصه شده عبارت تقسیم قیمت بر سود است، که در اصطلاح به آن نسبت قیمت به درآمد هم میگویند. برای محاسبه p/e سهم، قیمت فعلی سهم را بر درآمد هر سهم تقسیم میکنیم.
به عنوان مثال فرض کنید؛ شرکتی در حال حاضر 1000 تومان قیمت دارد و سودی که برای سال جاری پیشبینی کرده است برابر با 100 تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت، قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم میکنیم:
حال این سؤال مطرح میشود که چرا محاسبه نسبت فرمول محاسبه شاخص کل بورس p/e سهام تا این اندازه مهم است؟ تا جاییکه یکی از فاکتورهای اساسی انتخاب یک سهم محسوب میشود و همواره در بین سرمایهگذاران کاربرد دارد. شاید به عقیده عدهای از سرمایهگذاران که از این نسبت به درستی استفاده نمیکنند، نسبت p/e چندان مفید نباشد، اما در جایی که بحث ارزشگذاری سهام مطرح میشود، بالا یا پایین بودن p/e سهام میتواند یکی از معیارهای مهم باشد.
محاسبه p/e ساده است، اما تفسیر آن به سادگی محاسبهاش نیست. به همین منظور در ابتدا مفهوم این نسبت را شرح میدهیم و با کاربرد آن بیشتر آشنا میشویم.
نسبت P/E چه کاربردی دارد؟
محاسبه عدد p/e غالباً به دو منظور صورت میگیرد. در یک نگاه ساده، با محاسبه عدد p/e سهم، در اصل میخواهیم به فرمول محاسبه شاخص کل بورس این مطلب دست پیدا کنیم، که چند سال طول میکشد تا سرمایه ما برگردد. به عنوان مثال؛ اگر عدد p/e سود بانکی برابر با 10 باشد، به این معنی است که ده سال زمان میبرد که به همان میزان پولی که برای خرید سهم گذاشتهایم، سود کنیم.
در تعبیر دوم و مهمتر، این نسبت به ما میگوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه آن است. هر سرمایهگذاری به امید بازدهی سرمایه خود معامله میکند و قبل از سرمایهگذاری حساب و کتاب میزان سود سرمایه خود را به دست میآورد. در واقع با محاسبه این نسبت سرمایهگذار انتظارات خود از بازدهی سهام را برای خود مشخص میکند اینکه برای یک ریال سهامی که خریداری کرده است قرار است در آینده چند درصد بازدهی دریافت کند.
به تعبیر سادهتر نسبت p/e به سرمایهگذار میگوید که، یک سهام چند درصد سوددهی دارد. نسبت p/e سهام تنها ابزار برای ارزشگذاری سهم نیست بلکه یکی از ابزارهایی است که برای ارزش مورد استفاده قرار میگیرد. روشهای دیگری برای ارزشگذاری سهام وجود دارد.
برای فهم بهتر، در مثالی که در بالا ذکر شد فرمول محاسبه شاخص کل بورس فرض بر این گرفتیم که اگر p/e سود بانکی برابر با 10 باشد. به این معنی است که شما حاضرشدهاید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت میکنید 10 ریال پرداخت بکنید و یا در تفسیر دیگر، همانطور که گفته شد، اگر p/e برابر 10 است به این معنی است که 10 سال زمان میبرد تا سرمایه شما از طریق سودی که دریافت میکنید، برگردد.
انواع P/E
p/e دنبالهدار: این نوع p/e همان است که در مثال ابتدای مطلب برای شما توضیح دادیم و نحوه محاسبه آن از تقسیم قیمت روز سهم بر سود (eps) به دست میآید. گفتیم که این نسبت نشان میدهد که سرمایهگذاران حاضر هستند بایت هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر کند این نسبت به همان میزان تغییر خواهد کرد.
p/e برآوردی، تحلیلی یا پیشتاز: این نسبت با در نظر گرفتن عواملی مانند نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. و با استفاده از روشهای خاص محاسبه میشود وهمانی است که برای ارزشگذاری مورد استفاده قرارمی گیرد. برای محاسبه ارزش شرکت نیز از این روش استفاده میشود به این صورت که بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب میکنیم و ارزش شرکت را نیز به دست میآوریم. محاسبه سود شرکت توسط تحلیلی که خود انجام میدهیم به نوعی، کاملترین نوع ارزشگذاری بر مبنای p/e خواهد بود.
میتوان گفت تفاوت بین p/e دنبالهدار و p/e تحلیلی این است که p/e دنبالهدار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. درحالیکه p/e تحلیلی یا پیشتاز آن p/e است که انتظار میرود در آینده سهم به آن برسد. به عنوان مثال p/e سهمی در بازار 4 باشد و ما با محاسبه p/e تحلیلی عدد 5 را به دست بیاوریم، در واقع انتظار داریم در آینده p/e سهم به عدد 5 برسد.
حال سؤال اینجاست که بالا و یا پایین بودن p/e یک سهام نشان دهنده چیست؟ آیا سهمی که p/e آن بالاست، ارزنده است و یا عکس این مطلب صادق است.
P/E بالا و P/E پایین نشان دهنده چه چیزی هستند؟
اگر مفهوم دو نوع p/e که در بالا به آن اشاره شد را درک کرده باشید، متوجه میشوید که برای چه p/e برای بعضی از سهمهای بازار بالا و برای برخی دیگر پایین است. زمانی که p/e شرکتی بالا باشد، یعنی بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند و هرگاه p/e سهم شرکتی پایین باشد، نشاندهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند.
نکته دیگر این که هر چه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا میکند و هر چه سهم قیمت آن نزولی شود p/e نیز کاهش مییابد.
در محاسبه ارزش سهم با روش محاسبه p/e، باید بدانید که هرگاه قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شما باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست و هرگاه قیمت سهم در بازار کمتر از آن عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و رشد خواهد کرد. البته این به شرطی است که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کرده باشید.
بالا یا پایین بودن نسبت p/e با در نظر گرفتن دو فاکتور زیر تشخیص داده میشود.
زمانی که یک شرکت نرخ رشد پایین داشته باشد، فرمول محاسبه شاخص کل بورس در حالی که هنوز یک p/e بسیار بالا دارد مشخص میشود که مشکل و اشتباهی وجود دارد. در واقع این احتمال وجود دارد که سهام بیش از ارزش خود قیمتگذاری شده باشد. در این شرایط لازم است نسبت p/e را بر اساس سود پیش بینی شده محاسبه کرد.
مقایسه p/e شرکتها زمانی مفید است که هر دو شرکت در یک فرمول محاسبه شاخص کل بورس صنعت فعال باشند. برای مقایسه p/e شرکتی که در صنعت سیمان فعال است با شرکتی که در گروه پتروشیمی قرار دارد اشتباه است. چون چشمانداز، سود و رشد در صنعتهای مختلف متفاوت است. حال اگر یکی از شرکتهای صنعت سیمان p/e حدود 20 داشته باشد و شرکتی دیگر خیلی بیشتر از 20 باشد یعنی یا حباب قیمتی وجود دارد و فرمول محاسبه شاخص کل بورس یا به دلیلی انتظارات بازار از این شرکت بالا رفته و به زودی قیمت آن کاهش پیدا میکند و یا اینکه سهام شرکت سودآوری خواهد داشت.
نکاتی درباره P/E در بورس
- در بالا اشاره کردیم که، بالا یا پایین بودن p/e یعنی بازار چه توقعی از سودآوری سهم دارد. اما توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد بازار اشتباه میکند، شما نباید به انتظار بازار کفایت کنید. سعی کنید نحوه صحیح محاسبه p/e را یاد بگیرید وخودتان از آن استفاده کنید.
- همانطور که اشاره شد، محاسبه p/e سهام تنها یک ابزار برای ارزشگذاری شرکت است، بهتر است برای خرید سهام علاوه بر استفاده از این ابزار، از ابزارهای با نسبت کاربردی بیشتر نیز استفاد ه شود.
- برای شرکتهای زیان ده، محاسبه p/e کاربردی ندارد. زیرا وقتی سود یک شرکت منفی است در واقع، درآمدی ندارد و عملا تقسیم قیمت به درآمد منتفی است.
- نکته قابل ذکر دیگر این است که متوسط نسبت p/e کل بازار بورس نیز قابل محاسبه است. این نسبت در کشورهایی چون آمریکا که تورم پایینی دارند، بین ۱۵-۲۵ در نوسان است ولی در ایران به علت تورم بالا و وضعیت اقتصادی بیثبات، این نوسان بسیار پایین است و معمولاً بین ۱۰-۴ است. همچنین ممکن است نوسانات موجود p/e بین صنایع و حتی شرکتها نیز اختلاف زیادی داشته باشد.
- از آنجا که قیمت سهام منعکسکننده طرز فکر سرمایهگذاران نسبت به ارزش آن سهم است و به تعبیری رشد آینده سهام به رشد قیمت آن بستگی دارد. شرکتی که نسبت به آینده سهام خود خوشبین است سعی در آن دارد که سودآوری چشمگیری داشته باشد.
- اگر یک شرکت نسبت p/e بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماهها و سالهای آینده دارد و برای سرمایهگذاری مناسب است.
- اگر یک شرکت p/e پایینی داشته باشد ممکن است به آن معنا باشد که بازار آینده شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلات میبیند. به تعبیر دیگر دلیل افت p/e میتواند نشان دهنده این موضوع باشد که سود مورد انتظار به دست نیامده است و خرید سهم این شرکت مناسب نیست.
سخن آخر
یکی از اشتباهات متداول که سرمایهگذاران غیرحرفهای مرتکب آن میشوند این است که تنها به اتکای p/e سهم میخرند. هیچ تضمینی وجود ندارد که سهمی که هم اکنون p/e آن بالاست در آینده به سرعت پایین نیاید و از سوی دیگر، توجه داشته باشید که حتی اگر قیمت یک سهم زیر ارزش واقعی خود باشد، ممکن است ماهها و حتی سالها طول بکشد تا بازار بتواند ارزش آن را اصلاح کند. پس خرید سهام تنها با توجه به ابزار ساده p/e بسیار سادهانگارانه است.
سوالات رایج نسبت p به e
نسبت p به e یا (price to earning) به معنای نسبت قیمت بر درآمد است که در آن، قیمت هر سهم بر درآمد حاصل از آن تقسیم میشود. مثلا اگر قیمتی سهمی 200 تومان و eps اعلام شده توسط شرکت 20 درصد باشد. نسبت p به e برابر با 5 است (5=40/200)، که یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 5 تومان پرداخت شود. حال اگر در همین مثال eps اعلام شده 25 درصد باشد، نسبت نسبت p به e برابر با 4 میشود (4=50/200)، یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 4 تومان پرداخت شود. پس در هر دو حالت شما 1 تومان سود کسب کردهاید، اما در نسبت p به e پایین، مبلغ پرداختی شما کمتر بوده است. در نهایت میتوان گفت که نسبت p به e پایین، وعده سود بالاتری را میدهد.
محاسبه و تعریف نرخ رشد بازار
یک روش کلیدی برای تست دوام و بقا در تجارت شما محاسبه نرخ رشد بازار است. در اینجا نحوه انجام این کار و این که چرا لازم است آن را بدانید را توضیح می دهیم.
آیا تجارت جدید شما موفقیت آمیز است؟ همه ما آرزو می کنیم قبل از شروع به خواندن این مقاله جواب را بدانیم. هر کسب و کاری در ابتدای شروع خود در حد فقط یک آرزو یا یک ایده بوده فرمول محاسبه شاخص کل بورس است
شما نمی توانید آینده را بگویید، اما می توانید برخی از پیش بینی های محکم را محاسبه کنید. یکی از این پیش بینی ها نرخ رشد بازار است. نرخ رشد بازار چقدر است و چگونه می تواند به شما کمک کند؟
نرخ رشد مقداری است که در آن ارزش یک سرمایه گذاری، دارایی، پرتفوی یا کسب و کار در یک دوره خاص افزایش می یابد. نرخ رشد اطلاعات مهمی در مورد ارزش دارایی یا سرمایه گذاری در اختیار شما قرار می دهد، زیرا به شما کمک می کند بفهمید که آن دارایی یا سرمایه گذاری چگونه در طول زمان رشد یا تغییر می کند و یا در شرایط مختلف چه عملکردی از خود نشان می دهد. این اطلاعات می تواند به شما در پیش بینی درآمد آینده یک دارایی یا سرمایه گذاری خاص کمک کند.
ما می توانیم پیش بینی کنیم که نرخ رشد بازار شغل های خدماتی مربوط به نظافت و بسته بندی محصولات پس از همه گیری ویروس کویید 19 سر به فلک کشیده است. یا به طور مثال ما می توانیم پیش بینی کنیم که نرخ رشد بازار در صنعت سیگار کند و تاکنون وجود ندارد. این تعداد مشتری مطمئناً در حال کاهش است. بازارهای عمده و هزینه های مصرف کننده با گذشت زمان تغییر می کند.
وقتی یک معیار قابل قبول یا یک دید وسیع به کسب و کار خود و اتفاقات پیرامون داشته باشید، می توانید درمورد ارزش شغلی خود قضاوت کنید. به عنوان مثال، امروزه ما یک شرکت دخانیات تاسیس نمی کنیم.
این یک اتفاق خوب است که صنعت شما در حال رشد است. اما این مهم هنوز به طور کامل اعتبار کسب و کار شما را به عنوان یک بازیگر بلند مدت تأیید نمی کند.
به عنوان مثال، ممکن است به دلیل شیوع ویروس کرونا، صنعت محصولات تمیز کننده در حال افزایش باشد. بیایید یک محصول خاص را بررسی کنیم، به طور مثال صابون. اکنون هیچ کس نمی خواهد یک صابون جامد به اشتراک بگذارد. دستگاه های توزیع صابون مایع به طور خودکار صابون مایع را در کف دست شما می ریزند. ژل آنتی باکتریال در هر گوشه ای قرار دارد. آیا سهم بازار شما با محصولات صابون فقط به این دلیل است که فرمول محاسبه شاخص کل بورس این صنعت به طور کلی در حال رشد است؟
پاسخ میتواند آری یا خیر باشد. این نمونه ای از چگونگی تأثیر نگرش مصرف کننده بر سهم بازار شماست. به همین دلیل شما برای ساخت مدل های دقیق تجاری باید سهم بازار را محاسبه کنید.
رشد بازار مهم است زیرا شما می خواهید مطمئن شوید خدمات یا محصول شما دارای پایه ایی فرمول محاسبه شاخص کل بورس قابل قبول باشد. در آینده چقدر مفید خواهد بود؟ آیا محصول یا خدمات شما در مدت 5 سال همچنان مورد تقاضا است؟ آیا بیش از هر زمان دیگری مشتری برای خرید در بازار وجود دارد؟
این همان چیزی است که شما به دنبال آن هستید. شما می خواهید وقت و انرژی خود را صرف مشاغلی کنید که دارای طول عمر بالایی است.
اگر به دنبال سرمایه گذاری هستید، نرخ رشد بازار از اهمیت دو چندانی برخوردار است. سرمایه گذاران می خواهند ببینند که شما در مورد مسیر موقعیت صنعت خود فکر کرده اید. چه عواملی می تواند روی آن تأثیر بگذارد؟ آیا ساختن تجارت دیگری در این فضا منطقی است؟
اگر نرخ رشد بازار خود را به عنوان یک تجارت مستقر موجود محاسبه می کنید، بازهم مفید است. شما می دانید که آیا کسب و کار شما هنوز می تواند رشد کند و پیشرفت کند. یا وقت آن رسیده است که محوری شود؟
به عنوان مثال شرکت های دخانیات می توانند به دنبال تغییر مسیر صنعت خود به سمت سیگار های الکترونیکی و. باشند.
نرخ رشد مهم است زیرا به شما می گوید که یک دارایی، سرمایه گذاری، پورتفوی یا کسب و کار در یک دوره خاص چقدر رشد می کند و به شما کمک می کند تا رشد آینده را پیش بینی کنید. از نرخ رشد می توان برای نشان دادن موارد زیر استفاده کرد:
- درصد تغییر در کل جمعیت از یک سال به سال دیگر
- عملکرد یک کسب و کار و رشد مورد انتظار آن در آینده
- رشد آتی مورد انتظار سایر دارایی ها و سرمایه گذاری ها
ابتدا باید مدت زمانی را که اندازه گیری می کنید تعریف کنید. شما می خواهید محاسبه کنید که بازار شما در یک زمان مشخص چقدر رشد کرده است. این می تواند 1 سال، 3 سال یا 5 سال باشد. اگر می خواهید یک تغییر چشمگیر را ببینید، حتی 10 سال کار می کند.
اگرچه سرمایه گذاران مایل به دیدن شواهدی از رشد سریع هستند. بنابراین هرچه دوره زمانی کوچکتر باشد، بهتر است.
((اندازه بازار فعلی - اندازه اصلی بازار در ابتدای دوره زمانی مشخص شده) / (اندازه اصلی بازار))* 100 = نرخ رشد بازار
اکثر بازارها دارای رشد سالانه آهسته و ثابت هستند. به ندرت با نرخ ثابت. برخی از صنایع از سایر صنایع متغیر هستند. کسب و کارتان ارزش این را دارد که چندین بار محاسبات مختلف انجام دهید تا میانگین نرخ رشد صنعت خود را در طول سال مقایسه کنید. در حالت ایده آل می خواهید یک خط روند رو به بالا، حتی اگر اندک باشد، ببینید.
نرخ رشد بازار برای صنعت شما می تواند به شما کمک کند تا آینده کسب و کار خود را پیش بینی کنید. شما می توانید اهداف و نقاط عطفی واقع بینانه تعیین کنید. می توانید اعتبار یک ایده جدید تجاری را تأیید کنید. شما همچنین می توانید سرمایه گذاران را متقاعد کنید که صنعت شما فقط در حال صعود و افزایش است.
هنگام معامله با سرمایه گذار ها یا افراد صاحب دارایی که علاقه مند به صرف دارایی خود در یک تجارت را دارند اعداد متعددی وجود دارد که به شما کمک می کند ارزش دارایی یا سرمایه گذاری خود را درک کنید. نرخ رشد که معمولاً به آن "درصد تغییر" نیز گفته می شود، یکی از محاسباتی است که باید در نظر گرفته شود. درک نحوه محاسبه نرخ رشد می تواند به شما کمک کند تغییرات را در طول زمان اندازه گیری کنید و آن تغییر را به صورت درصد نشان دهید.
در این مقاله ما سعی کرده ایم که چندین روش برای محاسبه نرخ رشد را با مثال به شما آموزش دهیم امیدواریم که برای شما مفید واقع شود.
روش های محاسبه نرخ رشد
سه نوع فرمول وجود دارد که می توانید برای محاسبه نرخ رشد بسته به موقعیت خود استفاده کنید:
1) روش تغییر درصد خط مستقیم
2) روش نقطه میانی
3) محاسبه میانگین نرخ رشد در طول زمان
1) روش تغییر درصد خط مستقیم
روش درصد تغییر خط مستقیم رایج ترین فرمولی است که برای محاسبه نرخ های رشد پایه و ساده استفاده می شود. این روش محاسبه نرخ رشد هنگام محاسبه نرخ های رشد ساده که نیازی به مقایسه با نتایج دیگر ندارید، بهترین کارایی را دارد. با این حال، مهم است که بدانید این فرمول ممکن است نتایج یکنواختی برای تغییرات منفی در رشد ایجاد نکند. این محدودیت روش درصد تغییر خط مستقیم به عنوان مسئله نقطه پایانی شناخته می شود.
2) روش نقطه میانی
روش نقطه میانی فرمولی است که برای محاسبه نرخ رشد در زمانی که نیاز به استفاده از اطلاعات برای مقایسه دارید استفاده می شود. مزیت استفاده از روش نقطه میانی این است که نتایج یکنواختی را بدون توجه به جهت تغییر ارائه می دهد و از مشکل نقطه پایانی که هنگام استفاده از روش درصد تغییر خط مستقیم وجود دارد اجتناب می کند. روش نقطه میانی با استفاده از میانگین مقادیر اصلی و پایانی به عنوان مخرج بر این چالش غلبه می کند.
3) محاسبه میانگین نرخ رشد در طول زمان
روش محاسبه درصد تغییر خط مستقیم و روش محاسبه نقطه میانی زمانی که تغییر رشد را بین دو سال مقایسه میکنید، به خوبی کار میکنند. با این حال، زمانی که تغییرات رشد را برای چندین سال مقایسه می کنید، بهتر است از این روش محاسبه برای یافتن میانگین نرخ رشد در سال استفاده کنید.
نحوه محاسبه نرخ رشد با استفاده از روش درصد تغییر خط مستقیم
برای محاسبه نرخ رشد با استفاده از روش درصد تغییر خط مستقیم مراحل زیر را دنبال کنید:
1. فرمول را بنویسید
2. تغییر مطلق را پیدا کنید
3. تغییر مطلق را بر مقدار اصلی تقسیم کنید
4. تبدیل به درصد
1. فرمول را بنویسید
اولین قدم نوشتن فرمول درصد تغییر خط مستقیم است. فرمول به عنوان پایه ای برای محاسبه شما عمل می کند. برای این فرمول، باید مقدار اصلی و مقدار جدید را بدانید. فرمول استفاده شده برای روش درصد تغییر خط مستقیم، تقسیم تغییر مطلق بر مقدار اصلی است.
(نرخ رشد = تغییر مطلق / مقدار اصلی)
2. تغییر مطلق را پیدا کنید
اولین محاسبه ای که باید هنگام استفاده از روش درصد تغییر خط مستقیم پیدا کنید، تغییر مطلق بین مقدار جدید و مقدار اصلی است. شما می توانید تغییر مطلق را به سادگی با کم کردن مقدار اصلی از مقدار جدید محاسبه کنید. تفاوت حاصل تغییر مطلق است.
(تغییر مطلق = مقدار جدید - مقدار اصلی)
3. تغییر مطلق را بر مقدار اصلی تقسیم کنید
سپس، تغییر مطلق را بر مقدار اصلی تقسیم کنید. پاسخ این محاسبه نرخ رشد است.
(نرخ رشد = تغییر مطلق / مقدار اصلی)
4. تبدیل به درصد
در نهایت، باید نرخ رشد را به درصدی تبدیل کنید تا نشان دهنده درصد تغییر باشد. برای تبدیل نرخ رشد به درصد بدیهی و کافی است که نرخ رشد را در 100 ضرب کنید.
(درصد تغییر = نرخ رشد × 100)
نحوه محاسبه نرخ رشد با استفاده از روش نقطه میانی
برای محاسبه نرخ رشد با استفاده از روش نقطه میانی مراحل زیر را دنبال کنید:
فرمول را بنویسید
تغییر مطلق را پیدا کنید
مقدار متوسط را پیدا کنید
تغییر مطلق را بر مقدار متوسط تقسیم کنید
1. فرمول را بنویسید
اولین قدم نوشتن فرمول نقطه میانی است. فرمول به عنوان پایه ای برای محاسبه شما عمل می کند. برای فرمول نقطه میانی، باید مقدار اصلی، مقدار جدید و میانگین دو مقدار را بدانید. فرمول استفاده شده برای روش نقطه میانی تقسیم تغییر مطلق بر مقدار میانگین است.
(نرخ رشد = تغییر مطلق / مقدار متوسط)
2. تغییر مطلق را پیدا کنید
اولین محاسبه ای که باید هنگام استفاده از روش نقطه میانی پیدا کنید، تغییر مطلق بین مقدار جدید و مقدار اصلی است. شما می توانید تغییر مطلق را به سادگی با کم کردن مقدار اصلی از مقدار جدید محاسبه کنید. تفاوت حاصل تغییر مطلق است.
(تغییر مطلق = ارزش جدید - ارزش اصلی)
3. مقدار متوسط را پیدا کنید
در مرحله بعد، باید میانگین مقدار اصلی و مقدار جدید را محاسبه کنید. شما می توانید مقدار میانگین را با جمع کردن دو مقدار با هم و تقسیم بر دو محاسبه کنید.
(مقدار متوسط = مجموع مقادیر / 2)
4. تغییر مطلق را بر مقدار متوسط تقسیم کنید
بعد، تغییر مطلق را بر مقدار متوسط تقسیم کنید. پاسخ این محاسبه نرخ رشد است.
(نرخ رشد = تغییر مطلق / مقدار متوسط)
5. تبدیل به درصد
در نهایت، باید نرخ رشد را به درصدی تبدیل کنید تا نشان دهنده درصد تغییر باشد. برای تبدیل نرخ رشد به درصد کافی است نرخ رشد را در 100 ضرب کنید.
(درصد تغییر = نرخ رشد × 100)
نحوه محاسبه میانگین نرخ رشد در طول زمان
برای محاسبه میانگین نرخ رشد مداوم سالانه مراحل زیر را دنبال کنید:
فرمول را بنویسید
تفاوت بین ارزش حال و گذشته را پیدا کنید
اختلاف را در توان 1/Nام ضرب کنید
1. فرمول را بنویسید
اولین قدم نوشتن فرمول میانگین نرخ رشد در طول زمان است. فرمول به عنوان پایه ای برای محاسبه شما عمل می کند. برای فرمول میانگین نرخ رشد در طول زمان، باید مقادیر هر سال و تعداد سال هایی را که مقایسه می کنید بدانید. فرمول مورد استفاده برای روش میانگین نرخ رشد در طول زمان، تقسیم مقدار فعلی بر مقدار گذشته، ضرب در توان 1/N و سپس تفریق یک است. "N" در این فرمول تعداد سال ها را نشان می دهد.
[نرخ رشد = (مقدار فعلی / ارزش گذشته) 1/N - 1]
2. تفاوت بین ارزش حال و گذشته را بیابید
اولین محاسبه ای که باید هنگام استفاده از روش محاسبه میانگین نرخ رشد در طول زمان پیدا کنید، تفاوت بین ارزش فعلی و ارزش گذشته است. شما می توانید این مقدار را به سادگی با کم فرمول محاسبه شاخص کل بورس کردن مقدار گذشته از مقدار فعلی پیدا کنید.
(مقدار فعلی - ارزش گذشته)
3. اختلاف را در توان 1/N ضرب کنید
در مرحله بعد، باید اختلاف حاصل را از مرحله دو در توان 1/N ضرب کنید، جایی که N نشان دهنده تعداد سال ها است.
4. یک را کم کنید
در مرحله بعد، یکی از پاسخ به دست آمده را از مرحله سه کم کنید.
(نرخ رشد = پاسخ مرحله 3 - 1)
5. تبدیل به درصد
در نهایت، باید پاسخ خود را به درصدی تبدیل کنید تا نشان دهنده میانگین نرخ رشد سالانه در سال باشد. برای تبدیل نرخ رشد به درصد کافی است نرخ رشد را در 100 ضرب کنید.
کارمزد سبدگردانی
اجرت و کارمزد سبدگردانی براساس قوانین و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد تنظیم شده با مشتریان محاسبه میشود. قاعده پیشنهادی کارمزد توافقی است. کارمزد سبدگردانی معمولا از دو بخش کارمزد مدیریت و عملکردی تشکیل میشود. کارمزد مدیریت مبتنی بر اخذ کارمزد ثابتسبدگردانی مختصر و براساس دارایی تحت مدیریت تعیین میشود. اما کارمزد عملکرد کاملا متغیر است. کارمزد عملکرد متناسب با افزایش بازده سبد سهام مدیریت شده و با توافق طرفین قرارداد تعیین میشود.
کارمزد عملکرد +کارمزد ثابت مدیریت = کارمزد سبدگردانی
به عنوان نمونه معمولا شرکت های سبدگردانها جهت پوشش هزینههای جاری سبد یک درصد دارایی تحت مدیریت را بهعنوان کارمزد ثابت مدیریت سبد بعد از اتمام قرار داد دریافت میکنند.
کارمزد عملکرد اخذ شده فرمولهای مختلفی دارد. ولی در تمامی این فرمولها هدف این است که منافع سبدگردان و سرمایهگذار در یک راستا قرار گیرد.
معمولا برای افرادی که سرمایه گذاری در بورس را به کمک شرکتهای مشاوره سرمایه گذاری و سبدگردانی بورس انجام میدهند، نحوه محاسبه بازده سبد و کارمزد سبد گردان اهمیت دارد. در اینجا، به ریز در مورد فرمول محاسبه بازده سبد گردانی اختصاصی و نحوه محاسبه کارمزد سبدگردان توضیح داده خواهد شد. در این نوشته قصد داریم، با یک مثال در مورد یک سبد فرضی این محاسبات را انجام دهیم چرا که خیلی از سرمایه گذاران در مورد نحوه محاسبات دارای ابهام هستند.
محاسبه بازده سبد اختصاصی
در اینجا ذکر کردیم، که از بازده پول وزنی برای محاسبه بازده سبد اختصاصی استفاده میگردد. فرمول محاسبه بشرح زیر است:
MWRR = بازدهی سبد اختصاصی در دورۀ t
E = ارزش سبد اختصاصی در پایان دورۀ t
B = ارزش سبد اختصاصی در ابتدای دورۀ t
C = جریان نقدی jام سبد اختصاصی در دورۀ t (.
t = زمان باقیمانده (به روز) از تاریخ وقوع جریان jام سبد اختصاصی تا پایان دورۀ t
T = طول کل دورۀ زمانی مورد نظر t به روز
بهعنوان نمونه سبدگردان و سرمایه گذار با هم توافق میکنند که تا بازده ۲۰ درصد، سبدگردان فقط کارمزد مدیریت دریافت کند. همچنین توافق میکنند هر چه بازده کسب شده از نرخ ۲۰ درصد بیشتر باشد، از مازاد سود کسبشده درصدی نیز به سبدگردان اختصاص یابد. مثلاً سرمایهگذاری که ۱۰ میلیارد ریال سرمایهگذاری کرده است، در مرحله اول با سبدگردان توافق میکند که تا سود سالانه ۲۰ درصد فقط اجرت و کمیسیون مدیریت پرداخت کند. همچنین توافق میکند در صورتی که سود مذکور به ۳۰ درصد رسید، ۲۰درصد از سود مازاد کسبشده هم به سبدگردان اختصاص یابد. بنابراین درصورتیکه سرمایه در گردش سرمایهگذار بیش از ۱۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال شود، از ۳۰۰ میلیون تومان که بازده بیش از ۲۰ درصد سبد میباشد شرکت سبدگردانی ۲۰درصد کارمزد دریافت مینماید.
روش بالا باعث میشود تا منافع سبدگردان در جهت افزایش بازده بیشتر برای سرمایهگذار بوده و یک بازی برد-برد شکل گیرد. بهاینترتیب هر چه سبدگردان عملکرد بهتری در مدیریت دارایی داشته باشد، سرمایهگذار منافع بیشتری کسب کرده و سبدگردان نیز از محل افزایش بازده سود بیشتری بدست خواهد آورد.
با توجه به تفاوتهای سبدگردانی با صندوقهای سرمایه گذاری و محدودیتهای آن، اگر به دنبال سرمایه گذاری با مبالغ کم هستید، میتوانید اقدام به سرمایه گذاری در صندوق سرمایه گذاری نمایید.
آیا سبدگردانی مطمئن و قانونی است؟
سبدگردانها، شرکتهایی هستند که مجوزهای لازم برای فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کردهاند؛ بنابراین کلیه فعالیتهای شرکت سبدگردان زیر نظر سازمان بورس انجام میشود. سبدگردانها برای مدیریت درست سبدهای سهام، از افراد متخصص و حرفهای بازار بهره میگیرند. گروهی از تحلیلگران زیر نظر یک مدیر متخصص، وظیفه تحلیل، بررسی و خرید و فروش انواع دارایی برای سبدهای سرمایهگذاری را برعهده دارند. با توجه به اینکه این شرکتها از تیم حرفهای و متخصص بازار بهره میگیرند و تمامی فعالیتهای آنها زیر نظر سازمان بورس انجام میشود، میتوان گفت سبد گردانی در بورس یک روش مطمئن و کاملا قانونی است.
سود سبدگردانی چقدر است؟
شرکت سبدگردان، برای سرمایهگذاران خود، سبدی متشکل از انواع اوراق بهادار مانند سهام، اوراق مشارکت، اسناد خزانه اسلامی و… خریداری میکند. بنابراین با توجه به ماهیت نوسانی بازار سرمایه و اوراق بهادار خریداری شده، نمیتوان سود ثابت و مشخصی را برای سبد گردانی تضمین کرد. در شرایطی که بازار سرمایه با رشد همراه شود، عموماً شرکتهای سبدگردان، میتوانند سودی بالاتر از درصد رشد شاخص کل بدست آورند. برعکس این موضوع در زمان ریزش بازار، مدیر سبدگردانی، در تلاش است که سبدهای تحت مدیریتش، حداقل افت را نسبت به شاخص کل داشته باشند. بنابراین میتوان گفت اگر تیم سبدگردانی حرفهای باشد، میتواند بازدهی بیشتری نسبت به عرف بازار کسب کند.
مثلا اگر در یک سال بازار سرمایه با رشد ۱۰۰ درصدی همراه باشد، شرکتهای سبدگردان عمدتاً بیشتر از ۱۰۰ درصد بازدهی دارند و اگر بورس با ریزش مواجه شود، سبدهای تحت مدیریت این شرکتها در مقایسه با ریزش شاخص، حداقل افت را به خود میبینند.
با توجه به هویت و جوهره اصلی سبدگردانی که متناسب با درجه ریسکپذیری افراد تعریف و بسته به شرایط بازار درگیر نوسانات میشود، نمیتوان برای سود آن تضمینی در نظر گرفت. همچنین طبق قانون، هیچ شرکت سبدگردانی، اجازه تضمین سود ندارد. اما باید این نکته را در نظر داشت که سود شرکت سبدگردان در گرو سودآوری سبد مشتریان آن شرکت است. در نتیجه تمام تلاش سبدگردان، افزایش میزان سود حاصله برای همه سبدهای مشتریان است.
البته فراموش نکنید که اگر در سرمایهگذاری تمایلی به پذیرش ریسک بالا نداشته باشید، سبدگردان میتواند سبدی متشکل از انواع اوراق بهادار کمریسک و با سود ثابت، برای شما تشکیل دهد تا از این طریق سودی بالاتر از سود بانکی کسب کنید.
نحوه محاسبه ضریب جادویی بورس(ضریب بتا)
میدونید که ضریب بتای یک سهم ثابت نیست و میتواند تغییراتی را داشته باشد و از طرف دیگر ضریب بتا در روند مثبت و منفی یکسان نیست.
مثلا ممکن است تاثیر رشد شاخص بر دارایی ما، بیشتر از تاثیر افت آن بر دارای ما باشد
در نتیجه لازم است که ما محاسبه ضریب بتا را یاد بگیریم.
برای محاسبه ضریب بتا سهم مورد نظرمون فقط کافیه این مسیر رو بریم:
مرحله اول:
وارد سایت fipiran میشویم همان سایتی که در مقاله قبلی یعنی صندوق های سرمایه گذاری توضیح داده شد و
از بخش زیر فایل اکسل مربوط به اطلاعات شاخص رو دریافت میکنیم:
فایل اکسل شاخص کل را در بازه زمانی که میخواهیم ضریب بتا را برای سهم موردنظرمان محاسبه کنیم از سایت دریافت میکنیم
توجه فرمول محاسبه شاخص کل بورس کنید که هر چقدر بازه ای که ضریب بتا در آن محاسبه میشود طولانی تر یا بلند مدتی تر باشد عدد ضریب بتا دقیق تر خواهد بود
همون طور که میبینید تاریخ مد نظرتان را باید بدون هیچ فاصله یا اسلشی وارد کنید.
در مرحله بعدی باید اطلاعات سهم را دقیقا در همان بازه زمانی از مسیر زیر دریافت کنیم:
(خدمات اطلاعاتی- شرکت ها -تاریخچه اطلاعات نماد )
همانند مرحله قبل اسم سهم و تاریخ را انتخاب میکنیم:
توجه کنین که تاریخ اطلاعاتی که برای سهم و شاخص انتخاب کردیم باید با هم یکی باشد مثلا اگه در یک تاریخ مشخص
برای سهم به خاطر بسته بودنش مقداری نداریم باید عدد مربوط به آن را از شاخص هم حذف کنیم .
پس اول باید چک کنیم که تعداد روزهایی که ما برای شاخص و سهم اطلاعات قیمت داریم یکی باشد
یعنی مثلا تو تاریخ 5/11/99 سهم ما بسته باشه باید واحد شاخص رو هم در اون تاریخ از محاسباتمون حذف کنیم
حالا چه طور میتونیم از بین این همه عدد اونهایی که معادل ندارن رو پیدا و حذف کنیم ؟؟
فقیط کافیه که از بخش زیر در اکسل این کار را انجام دهیم :
تنظیمات تابع رو هم به صورت زیر انجام میدیم:
حذف موارد تکراری:
تو این مرحله روزهایی که علامت N/A دارند به این دلیل هست که برای سهم در اون روزها اطلاعات قیمتی نداریم
حالا باید روزهایی که اطلاعات اونها رو نداریم حذف کنیم برای این کار از منو data فیلتر رو انتخاب میکنیم
و فقط تیک گزینه N/A رو انتخاب میکنیم در نتیجه برای ما تمام مواردی که این علامت رو دارن نمایش داده میشه
با انتخاب همه اونها رو حذف میکنیم
مجددا گزینه فیلتر رو میزنیم و تیک select all رو فعال میکنیم.
حالا فقط اطلاعات روزهایی رو داریم که معادل شاخص و قیمت سهم مورد نظر در اون روز وجود داشته باشد
اکنون دوباره چک میکنیم ببینیم که تعداد داده هامون برای شاخص و برای سهم یکسان هست یا خیر
تو این مرحله ممکنه تعداد داده های سهم بیشتر باشه و دلیلش هم اینه که ما به خاطر باگ سایت داده تکراری دریافت کردیم
برای حذف این داده های تکراری هم کافیه از منو Home گزینه Duplicate Values رو انتخاب کنیم.
همون طور که میبینید روزهایی که تکراری هستن با رنگ قرمز نمایش داده شدند
و خیلی راحت میتوانیم از هر تاریخ تکراری ها را حذف کنیم.
مرحله سوم
فرمول محاسبه ضریب بتا:
حال که اطلاعات را یکسان سازی کردیم نوبت میرسه به محاسبه ضریب بتا
هم برای سهم و هم برای شاخص یک ستون رو اختصاص میدیم به محاسبه تغییرات قیمت نسبت به روز قبل (b1-b2)/b2
(هر چی به سمت بالای جدول میایم تاریخ ها جدید میشن)
حالا کواریانس تغییرات قیمت فملی نسبت به قیمت شاخص کل رو محاسبه میکنیم
از تابع covar استفاده میکنیم
کافیه که یک مساوی بذاریم و اسم تابع رو در cell بعدی سرچ کنیم
و دو ستون تغییرات قیمت سهم و تغییرات واحد شاخص رو انتخاب میکنیم
در cell بعدی واریانس شاخص رو حساب میکنیم دوباره مساوی قرار میدیم عبارت var رو مینویسیم
و enter میزنیم و ستون تغییرات واحد شاخص رو انتخاب میکنیم
حالا تو cell سوم ،کواریانس رو بر واریانس تقسیم میکنیم تا ضریب بتا برای ما بدست بیاد
ضریب بتا به ما کمک میکند که میزان ریسک سیستماتیک سهم و سبدمون رو مدیریت کنیم
هدف ما از بین بردن ریسک سیستماتیک نیست ، اتفاقا توی یک بازار صعودی داشتن پرتفویی با بتای بزرگتر از یک،
به شما این امکان را میدهد که هم جهت بازار حرکت کنید، اما بیشتر از شاخص بازدهی بگیرید.
این پرتفوی توی بازار نزولی یا خرسی ترسناکه و تو این بازار باید سهم هایی با بتا های پایین تر رو انتخاب کنیم.
شاخص هم وزن چیست و نحوه محاسبه شاخص کل و هم وزن
در این مطلب به آموزش شاخص هم وزن و نحوه محاسبه آن می پردازیم.
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص هم وزن چیست این شاخص نوع خاصی از شاخصها در بورس است که در نحوه محاسبه، اندکی متفاوت میباشد.
برای محاسبه هر نوع از شاخص در بورس فرمول آماری خاصی ارائه شده که هر فرمول، روی بخش خاصی از خصوصیات آماری تاکید دارد.
امروزه با وجود شاخصهای مختلفی که در بازار سرمایه وجود دارد، همواره اهالی این بازار با این چالش و سوال مواجهند که کدام شاخص را معیار خرید و فروش خود قرار دهند.
در محاسبه شاخص کل بورس، اولین عدد مبنای شاخص کل ۱۰۰ واحد فرض شده و مربوط به ۱ فروردین ۱۳۶۹ میباشد.
یعنی مجموع قیمت هر سهم ضربدر تعداد همان سهم شده و عدد مجموع کل این اعداد را معادل ۱۰۰ واحد در نظر گرفتهاند.
حال این عدد در حال حاضر به حوالی ۲ میلیون واحد رسیده است که این یعنی شاخص کل طی ۳۰ سال گذشته ۲۰ هزار برابر شده است!
اما بارها مشاهده شده است که انجام معاملات بلوکی و معاملات چند سهم شاخص ساز و بزرگ، منجر به سوگیری بازار و جهت دهی به شاخص کل شده است.
همچنین گاهی تغییرات عمدهای در قیمت سهام بزرگ هست در حالیکه سهمهای کوچکتر در جهت عکس هستند.
بدین ترتیب سرمایهگذاران وضعیت حال حاضر بازار را با بررسی این شاخص نمیتوانند به درستی درک کنند.
شاخص هم وزن چیست و نحوه محاسبه آن
لطفا پاسخ سوال بسیار پرتکرار و مهم شاخص هم وزن چیست را در ادامه مطلب بخوانید.
با طراحی و معرفی شاخص هم وزن در اول فروردین ۱۳۹۳ و فرض عدد مبنای ده هزار واحد، فعالین بورس توانستند با دقت بیشتری وضعیت کلی بازار و ورود و خروج نقدینگی را در تصمیمگیریهای خود لحاظ کنند.
شاخص هم وزن بورس بر خلاف شاخص کل، تمامی سهمهای بازار سرمایه را اعم از فرمول محاسبه شاخص کل بورس بزرگ و کوچک، در یک تراز قرار میدهد.
برای محاسبه این شاخص، کل سهمهای موجود در بازار وزن یکسانی به خود میگیرند و تفاوتی در محاسبه بین اندازه و بزرگی شرکتها وجود ندارد.
پس معیار دقیقتر و بهتری نسبت به شاخص کل میباشند که پیشنهاد میشود این شاخص را در تحلیلهای خود جدیتر بگیریم.
بطور مثال در نظر بگیرید که در آن زمان، از تک تک سهمهای بازار، هر کدام یکصد هزار تومان خریداری کردهایم.
حال با در نظر گرفتن شاخص کل هم وزن ۴۶۶ هزار واحدی، هر ۱۰۰ هزار تومان ما، بیش از ۴۶ برابر رشد داشته شده است.
پس اختلاف و تغییراتی که در پرتفوی ما ایجاد میشود با تغییرات شاخص هم وزن بورس برابر خواهد بود.
لذا اگر این شاخص ۱۰ درصد افزایش یابد، قطعا پرتفوی شما نیز مطابق با این شاخص ۱۰ درصد افزایش خواهد یافت.
در آخر به این نتیجه میرسیم که اگر میخواهیم جزئیات دقیقتری از روند بازار سرمایه کسب کنیم و بدانیم که کلیت بازار رو به صعود است یا نزول، بهتر است شاخص هم وزن بورس را در کنار شاخص کل جدی بگیریم.
دیدگاه شما