آپشن یا اختیار معامله

توجه فرمایید که در بازار سرمایه نرخ نکول فروشنده از انجام معامله اختیار ۰.۱ ارزش معامله است.

فعال شدن امکان حسابداری قرارداد اختیار معامله در نرم افزار سبدیار + مزایا

نرم‌افزار سبدگردانی شرکت مبنا با فعال شدن امکان حسابداری قرارداد اختیار معامله به شکل کامل‌تر و با امکانات بیشتری در دسترس تمامی سبدگردانی‌ها قرار گرفت.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، اگر چه اختیار معامله یک دارایی مناسب برای سودآوری است و می‌تواند بخشی از سبد دارایی فعالان بازار سرمایه و مشتریان سبدگردانی را به خود اختصاص دهد اما بسیاری از مدیران سرمایه‌ گذاری صندوق‌ها، مدیران سبدگردانی و مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری، تمایلی به حضور در بازار معاملات آپشن نشان نمی‌دهند. علت این امر، نبود نرم‌افزاری برای نمایش و حسابداری درست و دقیقِ معاملات قرارداد اختیار معامله است.

چالش‌های پیاده‌سازی اختیار معامله در نرم‌افزارهای سبدگردانی

پیاده‌سازی اختیار معامله در نرم‌افزارهای سبدگردانی با چالش‌های حسابداری و نرم‌افزاری زیادی همراه است. حسابداری اِعمال قراردادهای اختیار معامله و شناسایی موقعیت‌های خرید و فروش ( short position/long position )، یکپارچه‌سازی اختیار معامله با دیگر بخش‌های نرم‌افزار سبدگردانی، پیاده‌سازی فنی اختیار معامله و بسیاری چالش‌های دیگر، موانعی است که بر سر راه تولیدکنندگان نرم‌افزارهای سبدگردانی وجود دارد.

شرکت پردازش اطلاعات مالی مبنا با وجود تمامی این چالش‌ها، توانسته موانع را کنار زده و حسابداری اختیار معامله را با دقت بسیار بالایی به نرم‌افزار سبدیار اضافه کند.

اکنون سبدیار امکانات گسترده‌ای در اختیار سبدگردان‌ها قرار می‌دهد که مهم‌ترین آنها شامل تشخیص افزایش، کاهش، تبدیل یا بسته شدن موقعیت خرید یا فروش پس از ثبت معامله، دقت بالا و صحت ثبت‌های حسابداری و گزارش‌گری در تسویه نقدی، فیزیکی و عدم اعمال ، محاسبه و اعمال خودکار افزایش سرمایه روی متغیرهای قرارداد اختیار معامله می شود.

سبدیار، امکان حسابداری معاملات آپشن را با دقت بسیار بالا و بطور یکپارچه با سایر بخش‌های این نرم‌افزار در دسترس مدیران سبدگردانی قرار داده و این افراد نیاز به تهیه نرم‌افزار جداگانه‌ای برای حسابداری قراردادهای اختیار معامله مشتریان ندارند.

شرکت پردازش اطلاعات مالی مبنا با شناسایی دغدغه مدیران سرمایه‌گذاری در نرم‌افزارهای مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری (یکان)، سبدگردانی (سبدیار) و مدیریت پرتفوی (سیگما)، موارد مربوط به نمایش و محاسبه اختیار معامله را فراهم ساخته‌ است. نرم‌افزار سبدگردانی شرکت مبنا که سبدیار نام دارد، با فعال شدن امکان حسابداری قرارداد اختیار معامله به شکل کامل‌تر و با امکانات بیشتری در دسترس تمامی سبدگردانی‌ها قرار گرفت.

افزودن اختیار معامله به سبدیار چه اهمیتی دارد؟

تا به امروز، مدیران سرمایه‌گذاری به دلیل عدم امکان نمایش درست معاملات آپشن، تمایلی یه حضور در این بازار نداشتند. اما امروزه با اضافه شدن اختیار معامله به نرم‌افزار سبدیار، سبدگردان‌ها می‌توانند بخشی از سبد دارایی مشتریان را به معاملات آپشن اختصاص دهند و از این طریق برای آنها سود قابل ملاحظه‌ای به ارمغان بیاورند.

برخی از مزایای حاصل از افزودن امکان حسابداری قرارداد اختیار معامله به نرم‌افزار سبدیار برای سبدگردان‌ها شامل نمایش و محاسبه صحیح موقعیت خرید و فروش اختیار معامله، نمایش و محاسبه صحیح کاهش یا بستن موقعیت اختیار معامله، نمایش و محاسبه صحیح تبدیل موقعیت اختیار معامله، نمایش و محاسبه صحیح اختیار معامله (عدم نمایش تعداد منفی در موقعیت فروش)، نمایش و محاسبه صحیح تسویه فیزکی، نقدی و عدم تسویه، نمایش و محاسبه ارزش اختیار معامله بصورت روزانه است.

سبدیار چه مزایایی دارد و چه امکاناتی در اختیار سبدگردان‌ها قرار می‌دهد؟

- دارای مجوز و منطبق بر آخرین دستورالعمل مصوب سبدگردانی از سازمان بورس

- پشتیبانی از انواع مختلف دارایی‌ از جمله سهام، اوراق مشارکت، صکوک، صندوق و .

- حسابداری مستقل برای هر سبد و ارائه انواع گزارش‌های پیشرفته و اتوماتیک حسابداری

- دارای داشبورد اختصاصی برای سرمایه‌گذار طرف قرارداد سبدگردان جهت نظارت و انجام تعهدات

- مدیریت انواع ابزارهای مالی موجود در بازار سرمایه و ارائه انواع روش‌های محاسبه کارمزد سبدگردان

- امکان محدودیت‌‌گذاری بر انواع دارایی‌ با توجه به حدنصاب تعیین‌شده توسط مدیر سبدگردانی و اعلام هشدارهای لازم

-امکان تعیین سطح دسترسی کاربران برای پنل مدیریت سبدگردانی و سبدهای مختلف

- بروز رسانی خودکار اطلاعات و معاملات در کمترین زمان ممکن

- ارائه گزارش‌های اختصاصی و متنوع بر اساس نیاز مشتریان و مدیر سبدگردانی

- محاسبه و اعمال خودکار افزایش سرمایه و سود نقدی و ثبت خودکار اسناد حسابداری و خریدها و فروش‌ها

- ارائه خدمات پشتیبانی و رفع سریع مشکلات همراه با عملیات فنی جهت انتقال داده‌ها به نرم‌افزار سبدیار

- تحت وب بودن، سرعت‌ و امنیت بالا، رابط کاربری آسان به همراه طراحی زیبا و مدرن

سبدیار امکان استخراج چه گزارش‌هایی را فراهم می‌کند؟

نرم‌افزار سبدگردانی سبدیار این امکان را برای سبدگردان‌ها فراهم کرده که بتوانند بنا به درخواست مشتریان، گزارش‌های متنوعی از سبد دارایی مشتریان طرف قرارداد تهیه کرده و به آنها ارائه دهند.

برخی از این گزارش‌ها شامل گزارش مدیریت سبدگردانی، گزارش سبدگردان در یک نگاه، گزارش خلاصه عملکرد سبد، گزارش بازدهی پول وزنی MWRR ، گزارش بازدهی زمان وزنی ، TWRR گزارش سرمایه و کارمزد ارکان، گزارش ترکیب دارایی‌ها، گزارش ترازنامه و سود و زیان، گزارش تراز آزمایشی کل، معین و تفصیلی، گزارش مشاهده اسناد و صورت‌های مالی، گزارش دارایی پرتفوی، گزارش روند ارزش و روند موجودی، گزارش خرید و فروش طی دوره، گزارش سود و زیان حاصل از فروش می شود.

جمع‌بندی

نرم‌افزار سبدیار سال‌ها است به منظور حسابداری و مدیریت عملیات سبدگردانی، مورد استفاده شرکت‌های سبدگردانی‌ قرار گرفته‌است. امروزه با اضافه شدن امکان حسابداری قرارداد اختیار معامله به این نرم‌افزار، سبدیار به عنوان پیشروترین نرم‌افزار سبدگردانی، فرآیند اتوماسیون حسابداری و مدیریت تمامی عملیات سبدگردانی را میسر کرده‌ است. سبدیار امکان استخراج گزارش‌های متنوعی را نیز برای سبدگردان‌ها، صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌ گذاری فراهم کرده‌ است. اطلاعات بیشتر درباره نرم‌افزار سبدگردانی سبدیار را می توان از طرق این لینک مشاهده کرد.

تفاوت معاملات آتی با اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله (OPTIONS) اگر چه با پرداخت نقدی بیشتری همراه است اما به نحو کاملتر و مناسبتری می تواند ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه را کنترل نماید .

بی شک بازار سرمایه فعلی زمانی به جایگاه رفیع خود در کشور دست خواهد یافت که به لحاظ افزایش عمق و حجم معاملات و نیز ایجاد اطمینان بیشتر به فعالان آن بتواند گام های موثری بر دارد .

از اینرو ایجاد و گسترش ابزار های مالی گوناگون می تواند در زمینه پوشش و انتقال ریسک سرمایه گذاران و کنترل بیشتر آنها بر سرمایه خود در نوسانات بازار کمک شایانی نماید .

در این راستا علی سعیدی ، عضو هیأت مدیره و معاون اجرایی سازمان بورس با دسته بندی ابزار های مالی به دو دسته تأمین مالی و پوشش دهنده ریسک به خبرنگار بورس نیوز اظهار داشت : قراردادهای آتی سهام در بخش اول این تقسیم بندی قرار گرفته و از مزایایی همچون هزینه پایین برای معامله گران برخوردار است چرا که خریدار و فروشنده معامله آتی تنها موظف به پرداخت درصد جزیی از کل مبلغ معامله به عنوان وجه تضمین می باشد .

اما قراردادهای اختیار معامله ( OPTIONS ) اگر چه با پرداخت نقدی بیشتری همراه است اما به نحو کاملتر و مناسبتری می تواند ریسک سرمایه گذاری در بازار سرمایه را کنترل نماید .

از اینرو فرق اساسی این دو ابزار مالی به گونه ای است که خریدار و فروشنده در انجام معامله آتی ملزم بوده ولی در قرارداد اختیار معامله دارنده مختار است که بر اساس قرارداد منعقد شده عمل کند یا با استفاده از قیمت های رایج بازار اقدام به خرید و فروش کند .

وی در ادامه به معرفی قرارداداختیار معامله یا معاملات آپشن در بازار سهام پرداخت و افزود : این قراردادی است بین یک خریدار و یک فروشنده به نحوی که خریدار ، حق خرید یا فروش یک دارایی مشخص را در یک قیمت توافقی و تا یک زمان معین ، از فروشنده خریداری کرده و مبلغی برای در اختیار داشتن تا آن زمان می پردازد . از اینرو این قرارداد الزامی برای فروشنده ولی یک اختیار و نه الزام برای خریدار است .

مدیر پژوهش ، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس با اشاره به اینکه خرید آپشن یا اختیار معامله و فروش سهام در بازار سرمایه ریسک خود را می طلبد ، گفت : در قراردادهای آتی امکان ضرر به هریک از طرفین معامله وجود داشته اما در معاملات آپشن این زیان به میزان مبلغ اندکی است که معامله گر در ابتدا بابت خرید معامله پرداخت کرده است . از طرفی برای اینکه افراد از یک بازدهی مناسب در بازار برخوردار باشند در کنار خرید سهام ، بهتر است اختیار فروش آن نیز در دست باشد .

سعیدی تصریح کرد : به طور کلی در بازار سهام با توجه به ریسک پذیری افراد مختلف ، بیمه معاملات موضوعیت ندارد ، اما با استفاده از معاملات آپشن یا قرارداد اختیار روش مناسبی برای پوشش ریسک معاملات سهام بوجود می آید .

وی اجرایی شدن این ابزار جدید در بورس اوراق بهادار را منوط به نهادینه شدن و گستردگی ابعاد قراردادهای آتی سهام در بازار دانست و با اعلام تأیید و تصویب رویه های معاملات آپشن در کمیته فقهی بورس یادآور شد : شرعی بودن این ابزارها با حضور پنج فقیه و با رعایت برخی اصول شرعی اسلام بررسی و بر اساس فقه امامیه مورد تأیید قرار گرفته است و با این وجود چنانچه شبهه ای برای افراد وجود داشته باشد کمیته فقهی بورس آماده پاسخگویی است .

صکوک اجاره از نیمه دوم امسال

این مقام مسئول در سازمان بورس اوراق بهادار در پایان این گفتگو اعلام کرد : با تدوین و تصویب صکوک اجاره معامله گران شاهد اجرایی شدن آن در نیمه دوم سال جاری خواهند بود .

اوراق اختیار فروش تبعی و اوراق اختیار معامله چیست؟

آپشن‌ها (اوراق اختیار معامله) نوعی از اوراق مشتقه هستند که، در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرند. هدف از انتشار و معامله این اوراق، کنترل و کاهش ریسک سرمایه گذاری است. آپشن‌ها این حق را به دارنده آن می‌دهند که خرید و فروش یک دارایی را در یک تاریخ مشخص و با قیمت مشخص انجام شود. همانطور که ذکر شد دارنده آپشن مختار است که در سررسید ( یا تا سررسید) یک دارایی را بخرد یا بفروشد و اجبار و تعهدی در این زمینه ندارد ولی در صورت درخواست دارنده اختیار معامله، ناشر موظف و متعهد به خرید یا فروش به نرخ اعمال می‌باشد.

انواع اوراق اختیار معامله

اوراق اختیار معامله، به اوراق اختیار خرید (call option) و اوراق اختیار فروش (put option) تقسیم می‌شوند. اوراق اختیار خرید، به دارنده آن این اختیار و اجازه را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص از ناشر اختیار خرید، خریداری کند. اوراق اختیار فروش به دارنده آن این اجازه و اختیار را می‌دهد تا در یک تاریخ معین (یا تا تاریخ معین) یک دارایی را به قیمت مشخص به ناشر اختیار فروش، بفروشد.

تاریخ اعمال (expiration date) اوراق اختیار معامله

تاریخ سررسید اوراق اختیار معامله را تاریخ اعمال می‌گویند.

قیمت اعمال (exercise price) اوراق اختیار معامله

قیمتی که برای خرید یا فروش دارایی پایه اوراق اختیار معامله در تاریخ سررسید مشخص می‌شود، قیمت اعمال می‌گویند.

دارایی پایه(Underlying Asset)

اوراق اختیار معامله می‌تواند بر روی دارایی‌های مختلف تعریف و منتشر گردد. همانطور آپشن یا اختیار معامله که گفته شد اوراق اختیار معامله نوعی اوراق مشتقه می‌باشد. به این دلیل به این اوراق مشتقه می گویند که هویت خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. به دارایی اصلی که اختیار معامله بر روی آن تعریف می‌شود دارایی پایه می‌گویند. دارایی پایه می‌تواند یک کالا مانند شمش فولاد، یک محصول کشاورزی مانند گندم یا یک دارایی مالی مانند سهام یک شرکت یا حتی یک شاخص خاص باشد.

اعمال اوراق اختیار معامله (exercise)

چنانچه دارنده اوراق اختیار معامله تصمیم بگیرد از اختیار خود استفاده کند و دارایی پایه را به قیمت اعمال بخرد یا بفروشد اصطلاحا گفته می‌شود اوراق اختیار اعمال شده است.

اوراق اختیار معامله آمریکایی و اروپایی چیست؟

جهت اعمال اوراق اختیار معامله دو روش متفاوت وجود دارد . چنانچه دارنده اوراق فقط در تاریخ سررسید اجازه اعمال داشته باشد اصطلاحا به این مدل ، اوراق اختیار معامله اروپایی گفته می شود. در روش دیگه دارنده اوراق اجازه و اختیار دارد تا تاریخ سررسید ( در یک بازه نه صرفا در یک روز مشخص) هر زمان اراده کند اوراق را اعمال کند به این نوع اصطلاحا اوراق اختیار معامله آمریکایی گفته می شود.

هدف از انتشار و معامله اوراق اختیار معامله

فلسفه وجودی آپشن‌ها، کنترل ریسک تولیدکنندگان و فروشندگان کالا است ولی این اوراق صرفا بر روی دارایی‌های فیزیکی و صرفا توسط تولیدکنندگان و فروشندگان کالا مورد داد و ستد قرار نمی‌گیرد، بلکه طیف وسیعی از سرمایه گذاران و معامله گران این اوراق را با هدف کنترل ریسک یا کسب سود از طریق نوسان قیمت‌ها مورد معامله قرار میدهند. بعلاوه این اوراق هم بر روی کالاهای فیزیکی هم روی دارایی های مالی مانند سهام و شاخص‌های بورس منتشر می‌گردد.

اوراق اختیار فروش تبعی

بر اساس تعاریفی که ارائه شد؛ اوراق اختیار فروش تبعی که در بازار بورس ایران منتشر می‌گردد نوعی از اختیار فروش اروپایی است. برخی از ویژگی‌های این اوراق عبارتند از:

• تنها کسانی می توانند این اوراق را بخرند که سهامدار شرکت باشند.
• امکان فروش اوراق تبعی تا سررسید وجود ندارد.
• سقف خرید این اوراق توسط هر شخص در اطلاعیه عرضه این اوراق مشخص می گردد.
• هر شخص به میزانی که این اوراق را می خرد باید سهام شرکت را داشته باشد.
• چنانچه تا قبل از سررسید اوراق اختیار فروش تبعی، شخصی سهام خود را بفروشد و مجددا بخرد امکان استفاده از اوراق تبعی را نخواهد داشت.

با توجه به شرایط بالا، مشخصا انتشار این اوراق با هدف اطمینان دهی به سهامداران خرد، در جهت حداقل سودآوری، همچنین تشویق فرهنگ سهامداری می‌باشد.

نحوه اعمال و تسویه اوراق اختیار فروش تبعی

قبل از انتشار این اوراق، در اطلاعیه ای بنام اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی اطلاعات لازم در مورد این اوراق شامل نماد معاملاتی، دارایی پایه، تاریخ سررسید، قیمت اعمال، سقف خرید هر شخص حقیقی و حقوقی، تاریخ سررسید، حجم کل عرضه اوراق، ناشر، دوره معاملاتی، دامنه نوسان، حداقل حجم هر سفارش خرید و نحوه تسویه و اعمال این اوراق مشخص می‌‍گردد.

عموما تسویه این اوراق به سه صورت می تواند باشد:

الف: تسویه نقدی: در این روش چنانچه دارنده اوراق از اختیار فروش خود در تاریخ سررسید استفاده کند ناشر به قیمت اعمال که در اطلاعیه این اوراق مشخص شده، وجه نقد بحساب دارنده واریز می‌کند و سهام او را خریداری می‌کند.

ب: تسویه مابتفاوت قیمت روز و قیمت اعمال : در این روش، ناشر سهام را خریداری نمی‌کند؛ بلکه به اندازه مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت دارایی پایه در تاریخ سررسید بحساب دارنده اوراق واریز می‌کند.

ج: تسویه مابتفاوت از طریق واگذاری دارایی پایه: در این روش که کمتر کاربرد دارد در تاریخ سررسید ناشر به اندازه مابتفاوت قیمت اعمال و قیمت روز دارایی پایه، دارایی پایه به دارنده اوراق واگذار می کند.

ارزش اوراق اختیار فروش تبعی

باید توجه داشت که این اوراق، حداقل بازدهی را برای دارنده آن تضمین می کند ولی خرید آن به هر قیمتی توجیه ندارد.

بازده خرید این اوراق به شرح زیر است:

(مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی) / (مبلغ پرداختی بابت خرید سهام و اوراق فروش تبعی- مبلغ دریافتی بابت اعمال اوراق فروش تبعی)= بازده

بنابراین هرچقدر نرخ خرید این اوراق افزایش یابد بازده حاصل از معامله کمتر شده و از یک نرخ بالاتر حتی وجوهی برای خرید وجود ندارد.

مثالی از اوراق اختیار فروش تبعی

در 7 اردیبهشت 1400، صندوق بازارگردانی هلدینگ خلیج فارس اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، بر روی سهام شرکت پتروشیمی نوری نمود. در اینجا، صندوق بازارگردانی، ناشر و سهام شرکت پتروشیمی نوری، دارایی پایه می‌باشد.

شرایط این عرضه بشرح زیر می باشد:

همانطور که مشخص است تاریخ سررسید اوراق 15 اردیبهشت سال 1401 و قیمت اعمال 73761 ریال می‌باشد. سهامداران این شرکت، می‌توانند تا سقف 30 هزار ورقه از این اوراق را خریداری کنند. در تاریخ انتشار این اوراق، قیمت سهام شرکت پتروشیمی نوری حدود 60.000 ریال بوده است. چنانچه شخصی این اوراق را خریداری کند و تا تاریخ سررسید نگهداری کند، در تاریخ مذکور دو حالت وجود دارد، چنانچه در 15 اردیبهشت 1401 قیمت هر سهم شرکت پتروشیمی نوری کمتر از 73761 ریال باشد، دارنده این اوراق می‌تواند اوراق اختیار فروش را اعمال کرده و سهام خود را به نرخ 73761 به صندوق بازارگردانی خلیج فارس بفروشد. چنانچه قیمت هر سهم پتروشیمی نوری در تاریخ فوق بیشتر از 73761 باشد قاعدتا دارنده اوراق اختیار فروش، سهام خود را می‌تواند به قیمت بازار بفروشد و نیازی به اعمال این اوراق نیست و خود بخود این اوراق باطل می‌گردد. اولین معامله این اوراق در تاریخ 8 اردیبهشت به نرخ 121 ریال صورت گرفت. چنانچه شخص سهام این شرکت را در تاریخ مذکور به نرخ 60.000 ریال خریداری کند و اوراق اختیار فروش را نیز به نرخ 121 ریال خریداری کند، حداقل بازدهی این شخص به ازای هر سهم تا تاریخ سررسید (15 اردیبهشت 1401) برابر است با 22.6 درصد است.

0.226= (60000+121 ) / (60000-121-73761) = بازده

برای سادگی محاسبات کارمزدهای معاملاتی را در نظر نگرفتیم. در عمل با منظور کردن کارمزدهای خرید و فروش، بازده کمی کمتر از 22.6 درصد خواهد بود. در واقع با پرداخت 121 ریال به ازای هر سهم می‌توان بازده حدود 22 درصدی را بیمه کرد. چنانچه در سررسید قیمت هر سهم نوری بیشتر از 73761 ریال باشد بازده شخص بیشتر از 22 درصد خواهد بود.

چرا دور دوم اوراق اختیار معامله بدون خریدار ماند؟

معاملات اختیار سهام (option) پس از مدت‌ها انتظار به‌طور رسمی از اواخر پاییز سال گذشته در بورس تهران راه‌اندازی شد. اقدامی که به اعتقاد کارشناسان گام مهمی به سوی استانداردهای بین‌المللی بود.

به گزارش TSEpress به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد بازار سهام کشور مانند سایر بازارهای بزرگ اقتصادی، نیازمند ایجاد شرایط جدید معاملاتی از طریق توسعه ابزارهای مالی است و با توجه به اینکه قرارداد آپشن یا همان اختیار معامله از بهترین ابزارها برای پوشش و انتقال ریسک و نیز راهکار مناسبی در راستای کشف قیمت محسوب می‌شود، راه‌اندازی این ابزار پس از گذشت چند سال از عمر بازار سرمایه را، باید به فال نیک گرفت. با این حال هر چند این ابزار مالی جدید به‌عنوان یکی از اجزای پازل توسعه بازار سرمایه مورد توجه فعالان اقتصادی قرار گرفته، اما هنوز کاستی‌ها و نواقص زیادی برای رسیدن به جایگاه مطلوب خود دارد. بازار سرمایه ایران از عمق کم و محدودیت‌هایی برخوردار است که ابزارهایی مانند آپشن و معاملات آتی با پوشش ریسک و مدیریت حرفه‌ای پرتفوی‌ها به عمیق شدن آن کمک بسیاری می‌کند. اما این مهم در صورتی محقق خواهد شد که با اصول اجرایی، هدفمند و صحیح راه‌اندازی و با تکمیل کلیه این فرآیند، اقدام به ورود آن شود. نه مانند شرایط کنونی که در یک اقدام عجولانه و بدون درنظر گرفتن و ایجاد ساختارهای لازم، استفاده از این ابزار مفید را دچار فرصت‌سوزی کنیم. امری که در ورود و عدم استقبال سرمایه‌گذاران در ورود به اوراق اختیار معاملاتی که تا‌کنون منتشر شده، قابل مشاهده است. روز گذشته اختیار معامله خرید و فروش با سررسید مهرماه ۹۶ روی سهام سه شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان، مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران و پالایش نفت اصفهان منتشر شد و متاسفانه هیچ خرید و فروشی برای آپشن‌های مزبور به ثبت نرسید. از این مهم‌تر مشاهده یکی دو تقاضای ثبت شده با قیمتی به میزان ۱/ ۰ قیمت عرضه شده بود. این اختلاف شدید قیمتی نشانگر نبود استقبال از اختیار معاملات بود. در آپشن‌های عرضه شده در دوره‌های قبلی نیز چنین رفتار مشابهی قابل رصد بود. برای بررسی جزئیات بیشتر در راستای استقبال اندک از این ابزار مالی جدید و بیان دیدگاه‌ها درخصوص عوامل موثر بر این امر به گفت‌وگو با کارشناسان بازار سهام پرداختیم؛ طبق نظرات این مدیران نبود سازوکارهای مناسب، نبود نرم‌افزارهای مخصوص و فقدان آموزش در مورد عملکرد این ابزار، از مهم‌ترین‌ عوامل عدم موفقیت این ابزار‌ها بوده است. این سه عامل از جمله مهم‌ترین انحرافات استفاده از این ابزار در بازار سهام است. در این راستا پیشنهادهایی از قبیل ایجاد آپشن شاخص، ورود بازارگردان‌ها، الزام برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در خرید اختیار معامله درخصوص بهبود بازار این ابزار جدید مطرح شد. در ادامه به بررسی ضعف‌های استفاده از این ابزار و پیشنهادهایی در این باره از منظر دو کارشناس بازار سهام می‌پردازیم. بهبود سازوکارها در اولویت است مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس تهران با بیان اینکه می‌توان از برخی ابزارهای مشتقه به‌صورت ترکیبی به منظور تامین مالی و پوشش ریسک استفاده کرد، گفت: معاملات اختیار سهام یکی از ابزارهایی است که می‌تواند از بعد نقد‌شوندگی و تامین مالی به ذی نفعان بازار سرمایه کمک کند. رضا کیانی در ادامه افزود: با توجه به اهمیت بالای این ابزار برای توسعه بازار سرمایه، شاهد عدم استقبال برای این ابزار هستیم. وی در ادامه به اظهار دلایل این ناکامی پرداخت و گفت: مشخصات کنونی قراردادها، نحوه عملیات از قبیل محاسبه مارجین و اهرم، نبود نرم‌افزار معاملاتی مخصوص و فقدان آپشن یا اختیار معامله آموزش مناسب از جمله مهم‌ترین‌ دلایل این موضوع است. کیانی در ادامه توضیح داد: در حال حاضر به دلیل نبود نرم‌افزار مخصوص برای استفاده در معاملات آپشن، محاسبه دقیق مارجین امکان‌پذیر نیست و این مولفه به‌صورت غیرحرفه‌ای و بسیار بالا محاسبه می‌شود و به این ترتیب اهرم به کارگیری در آپشن مورد نظر کاهش خواهد یافت. مارجین (‌MARGIN) وجه تضمین اولیه وجهی است که به‌عنوان ضمانت در انجام تعهدات از طرفین قرارداد دریافت و در حساب کارگزاری مسدود می‌شود. اهرم (Levrage) نیز یکی از گزینه‌های مهمی است که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با مقدار کمی پول بتوانند معاملات بزرگ‌تر را انجام دهند. به‌طور مثال وقتی اهرم شما یک به ۱۰ است، شما می‌توانید معامله‌ای که به ۱۰۰ تومان پول احتیاج دارد را با یک تومان انجام دهید. به گفته کیانی، به هر میزان که اهرم مورد نظر بیشتر باشد، جذابیت معامله افزایش یافته و سرمایه‌گذاران اشتیاق بیشتری برای سرمایه‌گذاری و ورود به بازار آپشن نشان می‌دهند. نیاز جدی به نرم‌افزار‌های مخصوص وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل نبود زیرساخت‌های دقیق و به خصوص نرم‌افزار مناسب، محاسبه مارجین و تضامین لازم وجود ندارد. در واقع آپشن به کار گرفته‌شده در در بازار سهام ایران مطابق با رویکردهای جهانی نیست و با مقیاس‌های بین‌المللی فاصله زیادی داریم. کیانی در ادامه افزود: درخواست برای خرید نرم‌افزار مرتبط با این موضوع داده شده تا به این ترتیب نه تنها موارد مطرح‌شده مرتفع شود. بلکه خریداری ابزارهای مشتقه نیز با سهولت بیشتری انجام شود. به گفته وی این نرم‌افزار هنوز تهیه نشده است. آپشن شاخص، رویکردی مناسب‌تر مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس تهران در ادامه به تجربه دنیا و استفاده از آپشن روی شاخص اشاره کرد و گفت: اصولا در دنیا حجم معاملات آپشن شاخص بسیار بالاتر از حجم معاملات آپشن سهام است و بسیاری از بورس‌های مطرح دنیا، معاملات خود را با آپشن شاخص آغاز کرده و این موضوع را به سهام نیز گسترش داده‌اند. کیانی ادامه داد: بورس تهران نیز از سال ۹۳ شاهد اعطای مجوز کمیته فقهی برای تاسیس و راه‌اندازی معاملات اختیار سهام بود. زیرساخت‌های مناسب با همکاری ارکان بازار سرمایه آماده و نخستین معاملات آپشن نیز از پاییز سال گذشته آغاز شد. وی در ادامه با اظهار این مطلب که‌ بهتر است این معاملات به جای سهام روی شاخص یا سبد سهام صورت می‌گرفت، گفت: کمیته فقهی مجوزی تحت‌عنوان تشکیل آپشن سبد سهام را اعطا کرد. اما طبق تصمیمات، این معاملات روی سهام آغاز شد. وی در ادامه تصریح کرد: شاید اگر آپشن را با شاخص یا سبد سهام آغاز کرده بودیم، شانس موفقیت بیشتری داشتیم و استقبال بالاتری از آن صورت می‌گرفت. کیانی در ادامه توضیح داد: چون در استفاده از ابزار مبتنی بر شاخص دیگر توقف نماد و قفل شدن نقدینگی وجود ندارد، می‌توان نقدشوندگی همیشگی را برای آن متصور شد. وی ادامه داد: با استفاده از این ابزار‌ها یکی از نگرانی‌ها و ابهامات سرمایه‌گذاران از توقف طولانی مدت نماد و عدم امکان معامله، مرتفع شده و معامله‌گران هر زمان که اراده کنند به دارایی خود می‌رسند. فقدان آموزش مناسب به گفته کیانی، آغاز به کار ابزارهای مالی جدید بسیار مهم است؛ اینکه چه زمانی و با چه استراتژای این ابزار را شروع کنیم؟ شانس موفقیت کدام روش بالاتر است یا دیگر ابهامات در این زمینه می‌تواند زمینه‌ساز موفقیت یا شکست در ورود ابزار جدید به بازار سرمایه باشد. وی ادامه داد: هر چند مشکل نرم‌افزاری موجود بسیار زیاد است، اما نبود آموزش صحیح نیز یکی دیگر از عوامل عدم استقبال از آپشن بوده است. متاسفانه آموزش و فرهنگ‌سازی مناسبی در این زمینه صورت نگرفته و شاید بتوان ناآگاهی ازساز و کار این معاملات را یکی دیگر از مهم‌ترین‌ دلایل حجم پایین استقبال دانست. عوامل ۵ گانه در این میان کورش شمس، از مدیران فعال بازار سهام با اشاره به این مطلب که راه‌اندازی بازار آپشن گامی مهم در توسعه بازار سرمایه است، گفت: آپشن زمانی با استقبال فعالان بازار روبه‌رو می‌شود که دایره مخاطبان بالایی داشته باشد. بنابراین یکی از مهم‌ترین دلایل در ناکامی و عدم استقبال از این ابزار جدید را می‌توان در عدم شناخت، نبود تبلیغات مناسب و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای فعالان بازار یافت. وی ادامه داد: یکی از وظایف مهم بازار در درجه نخست، اطلاع‌رسانی مناسب درباره این ابزار به فعالان بورس و در مرحله بعدی تشویق سرمایه‌گذاران و متصدیان صنایع مختلف به استفاده از این ابزار است. شمس با اظهار این مطلب که برای رونق ابزارهای مالی جدید در بازار سرمایه، باید فرهنگ‌سازی مناسب بین فعالان بازار صورت گیرد تا آنها با ابزار‌ها و کاربردهای آن آشنا شوند، گفت: در تمامی بازارهای مالی دنیا، معاملات آپشن پیش‌زمینه راه‌اندازی معاملات سهام است. اما در بازار سهام ایران بدون درنظرگرفتن ساختارهای مناسب، شاهد ورود آپشن به بازار بودیم.وی در ادامه چند عامل مهم را در روند ناکارآمد بودن اوراق اختیار معامله تاثیرگذار دانست و گفت: عدم برگزاری دوره‌های آموزشی مناسب، نبود زیرساخت‌های فناوری عملیاتی به حد کافی، مشکلات موجود در بحث‌های مارجین، نبود آپشن در نمادهای شاخص‌ساز و با نقدشوندگی بالا و فقدان بازارگردان از مهم‌ترین دلایل این امربوده است. نبود بازارگردان شمس در ادامه با اشاره به بحث بازارگردان، افزود: نیاز به بازارگردان نه تنها در بازار نقد ما احساس می‌شود، بلکه نبود آن در آپشن نیز یکی از معضلات بزرگ است. وی ادامه داد: در این راستا می‌توان با الزام کمی برای نهادهای مالی، آنها را در نقش بازارگردان فعال کرد. به‌طور مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت با توجه به الزام سازمان بورس، ملزم به اختصاص بخشی از دارایی خود به سهام دارند. ‌می‌توان این صندوق‌ها را مکلف به خرید حتی یک درصد از دارایی خود و چینش پرتفوی به آپشن کرد.شمس در ادامه تاکید کرد: این امر نه تنها به رونق بازار آپشن کمک بالایی خواهد کرد، بلکه خود به‌عنوان یک بازارگردان وارد عمل شده و این نقش را نیز پررنگ‌تر می‌کند. اختیار معامله را بیشتر بشناسیم اختیار معامله، قراردادی با اهمیت و دارای جایگاهی ویژه در بازارهای بین‌المللی است. اما برای اینکه این قرارداد بتواند تحولی در بازار سرمایه ایجاد کند، باید مجموعه‌ای از فاکتورها و پیش نیازها رعایت شود؛ در گام نخست، باید قرارداد آپشن را در راستای کارکرد اصلی‌اش یعنی پوشش ریسک به کار گرفت تا ناظر تحولی مثبت در بازار سرمایه باشیم. در این میان، یکی از وظایف مهم بازار در درجه نخست، اطلاع‌رسانی مناسب درخصوص این ابزار به فعالان بورس و در مرحله بعدی تشویق سرمایه‌گذاران و متصدیان صنایع مختلف به استفاده از این ابزار است. در واقع برای رونق ابزارهای مالی جدید در بازار سرمایه، باید فرهنگ‌سازی مناسب بین فعالان بازار صورت گیرد تا آنها با ابزارها و کاربردهای آن آشنا شوند. امکان کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری در سهام، افزایش میزان تحلیل بازار و برآورد انتظارات بازار از آینده سهام از جمله مزایای راه‌اندازی آپشن است. ایجاد فضای معاملاتی برای کسب سود بیشتر نیز از جمله دیگر اهداف این ابزار است؛ به‌طوری‌که با فراهم آوردن فضایی برای عده‌ای که قصد کسب سودهای بیش از حد معمول دارند و می‌تواند با استفاده صحیح از ابزار مزبور، ریسک نوسانات بالا را کاهش دهند. علاوه بر این نگاه تحلیلی به آینده و همچنین انتظار برای حرکت سهام در دوره میان مدت را می‌توان از دیگر منفعت‌های آپشن برشمرد.

آپشن یا اختیار معامله

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / تفاوت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله در چیست؟

تفاوت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله در چیست؟

قراردادهای آتی و اختیار معامله ، هر دو نوعی اهرم برای سفته بازان ایجاد می کنند و به همین دلیل ابزارهای مشابهی به شمار می روند اما از نظر بعضی شرایط تفاوت هایی هم دارند. ما در این مطلب قصد داریم به بررسی تفاوت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله بپردازیم.

تفاوت معاملات آتی با اختیار معامله

به طور کلی یکی از تفاوت های مهمی که بین این دو معامله وجود دارد، این است که در قراردادهای آتی زیان فی نفسه سفته باز در مقایسه با سود احتمالی آن بیشتر می باشد.

اما در قراردادهای اختیار معامله (OPTIONS) بدون توجه به مقدار کاهش قیمت دارایی پایه، ضرر خریدار ثابت است و این مبلغ برابر با مبلغ پرداختی برای خرید اختیار میباشد.

تفاوت بعدی بین قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله که بسیار هم بااهمیت است این است که در قرارداد آتی طرفین قرارداد تعهد دارند که قرارداد را اجرا نمایند اما در قرارداد اختیار معامله، تنها یک طرف قرارداد متعهد به انجام آن است و طرف دیگر دارای اختیار جهت اجرای قرارداد می باشد.

در ادامه به توضیح مختصری درباره هر یک از این قراردادها و همچنین تفاوت های آنها خواهیم پرداخت.

قرارداد اختیار معامله

اختیار معامله از جمله قرارداد هایی به شمار می رود که یک طرف قرارداد در یک بازه زمانی مشخص و در قیمتی معین متعهد به فروش دارایی پایه به طرف دیگر می باشد. در قرارداد اختیار معامله خریدار هیچگونه تعهد و الزامی در برابر اجرای قرارداد ندارد و در صورتی که او از اجرای قرارداد منصرف شود، تنها مبلغی را که در ازای این حق، پرداخت کرده را از دست می‌دهد اما فروشنده در صورت تمایل خریدار، به اجبار باید قرارداد را اجرا کند.

درباره قرارداد اختیار معامله اطلاعات بیشتری به دست آورید

برای درک بهتر اختیار معامله به مثال زیر توجه فرمایید:

در بازار سرمایه که معاملات اختیار معامله در بازار سکه استفاده میشود اینگونه می باشد که فروشنده در این معامله متعهد میشود تا تعداد و مقدار مشخصی سکه را با قیمت معین بفروشد و خریدار هم پس از اینکه شرایط فروشنده را پذیرفت اقدام به انعقاد قرارداد می نماید.

در هنگام عقد قرارداد خریدار مبلغی را به عنوان پیش پرداخت واریز می کند و زمانی که از انجام معامله منصرف شود این مبلغ به عنوان خسارت به طرف مقابل پرداخت می شود.

علاوه بر خریدار، فروشنده هم وظایفی دارد. فروشنده باید متعهد باشد که در تاریخ سررسید تعداد سکه های مذکور در قرارداد را به خریدار تحویل و انتقال دهد و اگر از انجام معامله استنکاف کند باید جریمه نکول از انجام معامله را پرداخت نماید که به همین دلیل همواره از فروشنده وجه تضمین معامله دریافت می شود.

توجه فرمایید که در بازار سرمایه نرخ نکول فروشنده از انجام معامله اختیار ۰.۱ ارزش معامله است.

قرارداد معامله آتی

معاملات آتی بسیار شبیه به معاملات اختیاری می باشند، طرفین قرارداد در معاملات آتی همانند معاملات اختیار معامله توافق می کنند تا در زمان مشخص موضوع مورد معامله را، با تعداد و قیمت معین معامله نمایند.

اما معامله آتی از نظر عملکردی با معاملات اختیاری متفاوت است به این صورت که در معاملات آتی برخلاف معاملات اختیاری که فقط فروشنده متعهد به انجام معامله بود در این نوع قرارداد طرفین قرارداد متعهد به انجام معامله می باشند.

توجه داشته باشید که در معامله آتی نرخ نکول و جریمه عدم انجام تعهد فقط برای یک طرفه قرارداد نیست و برای دو طرف قرارداد اجرا می شود همچنین در بازار سرمایه از دو طرف قرارداد وجه تضمین انجام معامله دریافت خواهد شد.

در مصوبه ابزار مالی قراردادهای آتی و مقررات مربوط به معاملات قرارداد آتی شورای عالی بورس ذکر شده است که:

« فروشنده براساس قرارداد آتی متعهد می‌شود در سررسید معین مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار بورس یا اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی وجه تضمین را تعدیل کنند و کارگزار بورس یا اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. هر یک از متعهد فروش یا متعهد خرید می‌توانند در مقابل مبلغی معین تعهد خود را به شخص ثالث واگذار کنند که وی جایگزین او در انجام تعهد خواهد بود »

از دیگر تفاوت های قراردادهای آتی با قراردادهای اختیاری این است که در معاملات آتی برخلاف قرارداد های اختیاری ریسک موجود در این قرارداد بر عهده دو طرف قرار داد می باشد به دلیل اینکه دو طرف معامله متعهد به انجام معامله در آینده هستند و در صورت استنکاف، باید خسارت طرف دیگر معامله را جبران کنند.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.