نقدینگی چیست؟ فرمول نقدینگی حجم پول به چه معناست و چگونه محاسبه میشود؟ عملکرد نقدینگی مدیریت نقدینگی و انواع آن تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
چقدر نقدینگی از بورس خارج شد؟
در این هفته شاخص کل بورس توانست افزایش نقدینگی در بورس از محدوده یک میلیون ۵۱۳ هزار واحد به سطح یک میلیون و ۵۲۱ هزار واحد رسید و توانست رشد ۰٫۶ واحدی را تجربه کند.
به گزارش تجارت‌نیوز، بورس در این روند متعادلی را پشت سر گذاشت و تنها رشد ۰٫۶ درصدی را ثبت کرد. نقدینگی به سمت و سوی گروه‌های کوچک روانه بود و شاخص هم‌وزن تقریبا رشد ۲٫۶ درصدی را ثبت کرد.
در هفته گذشته شرکت‌های بزرگ عمدتا متعادل یا منفی و شرکت‌های کوچک عمدتا مثبت بودند. شاخص فرابورس نیز مشابه شاخص کل بورس ۰.۷ درصد رشد کرد.
در هفته گذشته صنعت کوچک وسایل ارتباطی با رشد ۲۰ درصدی پیشتاز صنایع بازار بود و بعد از آن محصولات چرمی با ۱۲.۶۷ درصد، انبوه سازی با ۱۰ درصد، محصولات چوبی با ۹.۶ درصد، منسوجات با ۸.۸ درصد و در نهایت صنایع غذایی و خودرو با رشد ۵ درصدی جزو صنایع پیشتاز بازار بودند. در مقابل خرده فروشی، لاستیک و پلاستیک، بانک، کانی غیر فلزی، کانی فلزی، مخابرات و چندرشته‌ای صنعتی بازده منفی داشتند.
خروج ۶۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس
از نظر ورود و خروج نقدینگی، صنعت خودرو با ۱۳۰ میلیارد تومان بیشترین نقدینگی حقیقی را جذب کرد. بعد از آن صنایع غذایی با ۹۷ میلیارد تومان، استخراج کانی‌های فلزی با ۷۷ میلیارد تومان، ساخت محصولات فلزی با ۶۰ میلیارد تومان و انبوه سازی با ۵۰ میلیارد تومان ورود پول حقیقی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
در مقابل صنایع بزرگ جمعا با خروج پول نزدیک به ۶۰۰ میلیارد تومان همراه بودند. به ویژه فلزات اساسی با ۲۴۰ میلیارد تومان، شیمیایی با ۱۴۵ میلیارد تومان، چندرشته‌ای با ۱۲۷ میلیارد تومان و پالایشی با ۸۴ میلیارد تومان خروج پول داشتند.
در مجموع در چهار روز کاری، بوسر دو روز دوشنبه و سه شنبه با ورود پول و در دو روز یکشنبه و چهارشنبه با خروج پول حقیقی مواجه شد. در هفته ۲۷۷ میلیارد تومان با میانگین روزانه ۶۹ میلیارد تومان از بازار خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار این هفته نیز رشد داشت و به متوسط روزانه ۵ هزار و ۵۲ میلیارد تومان رسید.
توسعه بازار بدهی راهکار افزایش نقدینگی در بورس/ جذب سهامداران با تجهیز منابع برای شرکت‌های بورسی
عشقی گفت: وظیفه اصلی سازمان بورس تجهیز منابع برای شرکت هاست، بنابراین باید تجهیز سرمایه در شرکت‌های تولیدی افزایش پیدا کند.
به گزارش قدس آنلاین؛ مجید عشقی رئیس سازمان بورس در خصوص برنامه خود برای رونق تامین مالی بخش تولید اظهار کرد: ما کار خود را با ایجاد ثبات در بازار سرمایه و بازگشت اعتماد سرمایه گذاران آغاز کردیم. یکی از راه‌های ایجاد ثبات در بازار سرمایه، بازدهی بلندمدت شرکت هاست.
او بیان کرد: وظیفه اصلی سازمان بورس تجهیز منابع برای شرکت هاست. امیدواریم به عنوان اولین راهبرد، تجهیز تشکیل سرمایه در شرکت‌های تولیدی افزایش پیدا کند و طرح‌های توسعه اجرا شوند. این موضوع سبب می شود که شرکتها در بلند مدت سودآوری بهتری داشته باشند و سود خوبی را به سهامداران بدهند و سهامداران با دید بلندمدت اقدام به خرید سهام کنند.
رئیس سازمان بورس در پاسخ به این پرسش که، آیا برنامه‌ای برای فروش اوراق بدهی برای جلوگیری از آشفتگی در بازار سرمایه دارید؟ گفت: یکی از برنامه های اصلی، توسعه بازار بدهی است. سرمایه گذاران مختلفی در بازار سرمایه وجود دارند، یک سری از سرمایه گذاران علاقه به خرید سهام دارند و یک سری دیگر از سرمایه گذاران اقدام به خرید اوراق بدهی با درآمد ثابت می کنند و در دو بازار متفاوت کار می کنند.
او بیان کرد: شخصی که اقدام به خرید سهام کرده، نمی تواند سهام خود را بفروشد و اوراق خریداری کند. ولی اگر ما بازار افزایش نقدینگی در بورس بدهی را از طریق نهادهای مالی و ابزارهای بدهی توسعه دهیم، در این صورت میزان نقدشوندگی اوراقی را که در بازار بدهی منتشر میشود، افزایش می دهیم، در نتیجه می توانیم مطمئن شویم که این اوراق تاثیری زیادی بر روی بازار سرمایه نخواهد داشت.
عشقی در خصوص برنامه خود برای اطمینان فعالان بازار سرمایه از شفافیت در گردش اطلاعات اظهار کرد: بیش از ۱۰ سال گذشته به سختی می توانستیم از شرکتها گزارش مالی اخذ کنیم، ولی در حال حاضر از نظر کمیت مشکلی در اخذ گزارش از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس نداریم، اما مشکل وجود در شفافیت و کیفیت گزارش‌های منتشر شده است. در سازمان بورس اقداماتی در این راستا آغاز شده است، یکی از برنامه‌ها این است که کیفیت اطلاعات منتشر شده توسط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را افزایش دهیم. این اقدام سبب افزایش شفافیت اطلاعات و سهولت در تصمیم گیری سرمایه گذاران در جهت خرید و فروش سهام می شود.
او بیان کرد: طی سال‌های گذشته به دلیل ابهام در اطلاعات شرکت ها، سرمایه گذاران تصمیمات اشتباهی در خرید و فروش سهام گرفتند و زیان‌هایی را متحمل شدند.
رئیس سازمان بورس در پاسخ به این پرسش که، از نظر شما دولت در بازار سرمایه چه میزان باید مداخله کند؟ گفت: مداخله دولت در بازارها منجر به انحراف بازارهای مالی شده است؛ لذا دخالت دولت در این راستا که وارد بازار سرمایه شود و سود تضمین شده افزایش نقدینگی در بورس عاید سرمایه گذاران کند، مورد نظر نیست. بلکه دخالت باید در زمینه افزایش نظارت بر معاملات، انتشار اطلاعات و همچنین دخالت باید در ساز و کار تولید و سودآوری شرکتها صورت گیرد.
او در پایان بیان کرد: لازم به ذکر است که، دولت در یکی دو سال اخیر از قیمت گذاری دستوری فاصله گرفته است. با این رویکرد بازار می تواند راه خود را پیدا کند و به سودآوری برسد.
حبس ۸۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی سهامداران بورس در سیستم بانکی
عباسعلی حقانی نسب در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اشاره به افزایش نرخ سود بازار بین بانکی و رسیدن آن به رقم 20.68 درصد گفت: نرخ بهره بین بانکی در دنیا یا به صورت دستوری افزایش و کاهش پیدا میکند و یا بسته به شرایط اقتصادی کشورها متغیر است.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: این در حالی است که در کشور ما این سیاست بدون توجه به سایر مولفه‌ها اتفاق می‌افتد و به تبع این تصمیم، بازار سرمایه نیز تاثیر می‌‌‌پذیرد. به عنوان مثال حدود سه هزار هزار میلیارد تومان از منابع کشور در سیستم بانکی حبس است و با افزایش نرخ بهره بانکی به دنبال تامین منابع هستیم.
وی همچنین با اشاره به این که نزدیک به 800 هزار میلیارد تومان از منابع شرکت‌های بورسی که به دلیل شرایط مالیاتی تقسیم سود نکرده‌اند و طرح توسعه هم ندارند، در بانکها خاک می‌خورد گفت: این منابع مربوط به سهامداران است که در قالب سود تقسیم نشده است و شرکتها نیز برای آن برنامه و طرح توسعه‌ای ندارند و عملا این حجم از منابع سهامداران در سیستم بانکی در قالب سپرده حبس شده است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر شرکتها این نقدینگی حبس شده در بانکها را سرمایه‌گذاری کرده و یا به سهم یا اوراق تبدیل کنند، نه تنها هیچ ریالی از بانکها خارج نمی شود بلکه بانکها بجای رقابت با هم، رفاقت می کنند و عملا نه تنها نرخ بین بانکی بالا نمی‌رود بلکه کاهش هم می یابد.
حقانی نسب با باین این که اعمال این گونه سیاستها به ناکارآمدی اقتصاد منجر میشود، اذعان داشت: لازم است مسئولان دولت از جمله رئیس جمهور به این قضیه ورود کند و به مانند سفرهای استانی سری هم به سیستم بانکی بزند.
وی گفت: در خصوص نرخ بهره بانکی، چون در دنیا نسبت حجم پول به نقدینگی بالای 50 درصد است، نرخ بهره را برای افزایش میدهند که نقدینگی را از دست مردم جمع کرده و از این طریق تورم را کنترل کنند؛ این در حالی است که در کشور ما نسبت پول به نقدینگی کمتر از 20 درصد است و بیشتر نقدینگی جامعه در قالب سرمایه‌گذاری‌های میان و بلندمدت در بازارهای مختلف منجمد شده است و افزایش نرح بهره عملا موجب منجمد شدن نقدینگی جامعه نمی شود.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: باید سعی کنیم بجای افزایش نرخ بهره، آن را کاهش دهیم و باید تصویب و اعمال مالیات بر عایدی سرمایه، منابع و نقدینگی جامعه را به سمت فعالیتهای تولیدی هدایت کنیم.
منظور از نقدینگی در بورس چیست و نحوه تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
یکی ار عناوبن بسیار پرکاربرد بورس و مهمترین عامل در انجام گرفتن معاملات نقدینگی است و بی شک در پست های بورس فردا بارها و بارها به آن برخورده اید اما هدف از این پست پاسخ دادن به سوال ” منظور از نقدینگی در بورس افزایش نقدینگی در بورس چیست؟ ” است. همانطور که از نامش پیداست مربوط به پول و نقد بودن پول است. اگر بخواهیم به طور خلاصه نقدینگی را تعریف کنیم باید بگوییم که، به مجموعه اسکناس ها، پول هایی که در سپرده های دیداری غیردولتی، شبه پول، سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز و سپرده‌های متفرقه را نقدینگی می گویند. در ادامه مطالب توضیحات بیشتر ارائه میدهیم.
نقدینگی چیست؟
فرمول نقدینگی
حجم پول به چه معناست و چگونه محاسبه میشود؟
عملکرد نقدینگی
مدیریت نقدینگی و انواع آن
تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
نقدینگی چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده نقدینگی را تعریف کنیم، به مقدار پولی که در دست افراد است و میتوانند در لحظه با آن معامله کنند و سریعا معامله صورت بگیرد را نقدینگی میگویند. کاملا منطقی است که هیچ فردی همه اموال و دارایی هایش را به فروش نمی رساند تا نقدینگی (پول نقد) را در جیب خود داشته باشد، پس در این میان صحبت از دارایی و اموال اشخاص میشود به طور مثال: زمین، خانه، ماشین و … این دارایی ها نقد نیستند و نمیتوان با این دارایی ها به عنوان نقدینگی در بازار بورس معامله کرد چراکه باید در مرحله اول این دارایی ها را به فروش رساند و زمانی که پول تبدیل شد شروع به انجام یک معامله کرد و واضح است که این روند بسیار طولانی است و شاید 4 الی 5 ماه فروش دارایی ها زمان ببرد. از طرفی سرمایه گذاران و سهامداران همه دارایی افزایش نقدینگی در بورس و اموال خود را به صورت (نقدینگی) تبدیل نکرده اند، یک قسمتی از پولشان را در سپرده های سرمایه گذاری مدت دار گذاشته اند. در این مورد درست است که سرمایه گذار یا سهامدار پول نقد و به عبارتی نقدینگی دارد اما این مقدار از پول و نقدینگی او در گرو بانک است زیرا پول خود را در سپرده سرمایه گذاری مدت دار به طور مثال 1 سال گذاشته است و د راین حالت تا 1 سال اجازه دست زدن به پول خود را ندارد. اما سوالی که اینجا مطرح میشود این است، پولی که در بانک سپرده گذاری شده پول نقد است و به عبارتی میتوان آن را نقدینگی صدا کرد اما به این علت که تا مدت مشخصی نمیتوان به آن دست زد هم یک مشکل است و نمیتوان به آن نقدینگی گفت، در این مورد به اینگونه پول ها شبه پول می گویند. نقدینگی در واقع حجم پول نقد در خارج از سیستم بانکی است که الته باید به این نکته هم اشاره کنیم که این نقدینگی میتواند منجر به تورم زائی شود بدین صورت که به هر میزان که حجم پول نقد افزایش پیدا کند، قدرت خرید بالا رفته و همین امر منجر به گران تر شدن کالا و خدمات میشود و تورم به وجود می آید پس در نتیجه حجم نقدینگی در اقتصاد یک کشور باید با میزان تولید کالا و خدمات آن کشور متناسب باشد تا منجر به تورم نشود.
فرمول نقدینگی
برای بدست آوردن پول و نقدینگی باید از فرمول خاصی پیروی کنیم.
در این فرمول منظور از:
حال سوالی که پیش می آید این است حجم پول به چه معناست و چگونه محاسبه میشود؟ که در ادامه آن را توضیح میدهیم.
حجم پول به چه معناست و چگونه محاسبه میشود؟
برای بدیت آوردن حج پول هم باید از فرمول خاصی استفاده کنید تا با استفاده از حجم پول نقدینگی را بدست آورید.
در این فرمول منظور از:
( CU) اسکناس و مسکوکات در دست مردم
(DD ) سپرده‌های دیداری
عملکرد نقدینگی
با توجه به تعریفاتی که از نقدینگی به عمل آمد، نقدینگی باید به میزان کالا و خدمات موجود در بازار باشد تا منجر به تورم یا رکود در اقتصاد نشود و این نقدینگی به علت نقد بودن و در دسترس بودن در هر لحظه باید در دست مردم گردش پیدا کند زیرا قیمت کالاها با میزان نقدینگی و سرعت گردش آن بستگی دارد. زمانی پیش می آید که نقدینگی رشد غیرقابل کنترل و بی رویه ایی را تجربه میکند و همین امر منجر به هرچه رشد بیشتر تقاضا برای کالا و خدمات میشود. به این منظور کنترل حجم نقدینگی باید از اهداف کشورها باشد زیرا با کنترل حجم نقدینگی میتوان، رشد در تولیدات، کنترل تورم، ایجاد موازنه در پرداخت های خارجی و ایجاد اشتغال را مشاهده کرد. حجم نقدینگی در واقع از تولیدات داخلی حمایت می کند و تلاش در رشد تولیدات داخلی دارد.
مدیریت نقدینگی
با کنترل نقدینگی و افزایش رشد تولیدات داخلی باید تلاش در مدیریت نقدینگی کرد اما متاسفانه سیستم بانکداری با مدیریت نقدینگی با مشکل مواجه میشود زیرا اکثر منابع بانک ها از سپرده های کوتاه مدت است و تنها از طریق سپرده های کوتاه مدت تامین مالی میشود و هیمن امر موجب میشود که سیستم بانکداری نتواند به خوبی وظایف خود را به انجام برساند و در نتیجه باعث ورشکستگی میشود. در زیر به انواع مدیرت نقدینگی اشاره می کنیم.
اولین نوع از مدیریت نقدینگی بدین صورت است که به صورت روزانه و روزمره نقدینگی مورد نیاز روزهای آینده پیش بینی میشود.
دومین نوع از مدیریت نقدینگی این است که نقدینگی مورد نیاز برای فاصله های طولانی تر مانند 6 ماه الی 2 سال پیش بینی میشود.
سومین نوع از مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می‌پردازد.
تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس
وجود نقدینگی در بازار بورس به سرمایه گذاران و سهامداران کمک شایانی میکند زیرا با تشخیص ورود نقدینگی به بورس سرمایه گذاران و سهامداران شروع به معامله می کنند البته در این راستا سرمایه گذاران و سهامداران بدون اطلاع از ورود نقدینگی به بورس اقدام به معامله می کنند و ضرر میدهند. با توجه به دانش تحلیل تکنیکال و بنیادی و ورود نقدینگی در بازار بورس باید هوشیارانه معامله کرد. برای بررسی ورود نقدینگی به بورس باید در خصوص ارزش معاملات و ارتباط آن با ورود نقدینگی به بورس، ورود پول هوشمند به سهم و درنهایت فیلتر ورود نقدینگی به سهم اطلاعاتی داشته باشید.
رونق بورس در سایه افزایش نقدینگی
به گزارش الفباخبر به نقل از دنیای اقتصاد، در طول این دو سال هرچه که بازار به پیش رفته است، توجه تعداد بیشتری از آحاد مردم به سمت معاملات سهام جلب شده و بورسی شدن مردم نیز با شیبی تندتر ادامه یافته است. کار تا آنجا پیش رفته که تا هفته جاری شاخص کل بورس تهران افزایشی ۱۷ برابری را نسبت به آنچه در ابتدای سال ۹۷ شاهد بوده به ثبت رسانده است.
بیشتر بخوانید:
این افزایش دور از انتظار که در مقایسه با سایر بازارها رقمی غیرمعمول را نشان می‌دهد، سبب شده تا بسیاری از کارشناسان رشد بازار سرمایه را بی‌ارتباط با رکود حاکم بر کل اقتصاد بدانند. میتوان گفت افزایش تقریبا بی‌وقفه قیمت سهام در بازار سرمایه، در حالی رخ داده است که طی دو سال گذشته، شمع اقتصاد ایران در مواجهه با شعله داغ تحریم‌ها، کاهش قدرت خرید و فشار مضاعفی که شیوع کرونا به آن وارد کرده، کوچک‌تر و کوچک‌تر شده است. این رخداد سبب شده تا واگرایی بزرگی که میان رشد منفی اقتصادی با رونق بازار سهام رخ داده بسیاری را نسبت به آنچه در این بازار می‌گذرد نگران کند و سبب شود تا نسبت به تبعات بعدی خروج نقدینگی از این بازار هشدار دهند.
در این رهگذر رشد شاخص‌های بازار سرمایه نه فقط به علت افزایش قیمت‌ها و تقویت انتظارات تورمی بلکه معلول خلق پول و افزایش قابل توجه سطح نقدینگی در کشور است که سبب شده پیش‌بینی هرگونه ثبات قیمت‌ها تا پایان سال جاری را برای اقتصاددانان به امری مشکل بدل سازد. دیدگاه‌هایی از این دست در حالی ارائه میشود که افزایش پایه پولی در ساختار اقتصادی کشور همچنان تداوم دارد و اضافه برداشت از بانک مرکزی که توسط دولت انجام میشود در چارچوب یک برنامه عملی و شفاف مهار نشده است.
در حالی که برخی که میتوان آنها را حامیان بازار سهام خواند، هدایت نقدینگی به این بخش از اقتصاد را امری مبارک می‌پندارند که میتواند ضمن بازداشتن جریان پرتلاطم نقدینگی از گسیل آن به بازارهای موازی مانند ارز و طلا و مسکن ممانعت کند و در مقابل دیدگاه‌هایی بر این موضوع تاکید دارند که روند فعلی بازار سرمایه به رشد نقدینگی منجر خواهد شد. در عین حال همسو نبودن جریان نقدینگی متناسب با افزایش میزان تولیدات در اقتصاد کشور به نا‌معادله بزرگ اقتصاد ایران بدل شده که میتواند در مواجهه با بازارهایی مانند بازار سرمایه سایر بازارها را نیز دستخوش تغییر کند. باید دید افزایش مداوم قیمت‌ها در این بازار و تاثیر آن بر سطح تورم نقدینگی چیست و این ارتباط چگونه است.
پیمان مولوی کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به آمار ارائه شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: به عقیده من کسانی که میگویند رشد بازار سرمایه باعث شکل‌گیری تورم میشود یکسری بدیهیات اقتصادی را در نظر نمی‌گیرند. وقتی در کشوری زندگی می‌کنیم که در آن رشد اقتصادی وجود ندارد و به گواه مرکز پژوهش‌های مجلس در ۸ سال گذشته میانگین رشد اقتصادی تنها ۲/ ۰ درصد بوده، در طول همین مدت نقدینگی ۶ برابر و پایه پولی ۴ برابر شده است، طبیعی است که سطح عمومی قیمت‌ها به‌طور پیوسته در حال افزایش باشد.
سر برآوردن غول نقدینگی به موازات افت اقتصاد
این کارشناس اقتصادی افزود: GDP ایران از ۴۲۵ میلیارد دلار به حدود ۳۸۰ میلیارد دلار کاهش یافته است، چنین ساختار نقدینگی و پایه پولی ناشی از بدهی بانکها و دولت به بانک مرکزی است و ناشی از سیاست‌گذاری دولت‌هاست. طبیعتا در چنین شرایطی هر گاه که تولید نیز افزایش پیدا کند، تورم به میزانی کمتر و هرگاه همچون سال جاری سطح تولید افزایش نیابد، غول نقدینگی خود را در قالب افزایش تورم بیشتر نشان می‌دهد.
پیمان مولوی درخصوص تاثیر این نقدینگی بر بازارهای کشور گفت: در وضعیت فعلی نقدینگی نه تنها در بازار سهام بلکه در بازارهای دیگر نیز اثرگذار خواهد بود. طبیعی است که گسیل نقدینگی به یک بازار خاص سبب میشود تا بازده آن بازار نسبت به سایر بازارها افزایش معنادار داشته باشد. در حال حاضر این بازار، بازار سرمایه است. در وضعیتی که رشد اقتصادی کشور منفی است، افزایش تقاضای ناشی از نقدینگی در تمامی بازارها بیش از پیش خود را نشان می‌دهد. این نقدینگی سبب شد تقاضا برای دارایی افزایش پیدا کند. این قضیه از یک گوشی تلفن همراه صادق است تا سهام شرکتها در بازار سرمایه.
سرریز نقدینگی به بازارهای موازی
وی درخصوص طرح مساله حباب در بازار سرمایه و غیر معمول بودن آن نسبت به ارزش شرکتها خاطرنشان کرد: واقعیت امر این است که در بازار سرمایه حباب نداریم. در حال حاضر آنچه حباب دارد ریال است. در واقعیت ما در وضعیتی قرار داریم که همه مردم ایران درصدد معاوضه پول ملی با دارایی‌هایی هستند که ارزش آنچه اندوخته‌اند را حفظ کند. در این شرایط اگر نقدینگی موجود در دست مردم وارد هر یک از بازارها شود، سرریز نقدینگی به سایر بازارها سرایت میکند. برای مثال اگر شاهد وضعیتی باشیم که نقدینگی وارد بازار ارز شود، چرخه‌ای از افزایش قیمت در سایر بازارها ایجاد میشود که به نوبه خود سطح عمومی قیمت‌ها در این بازارها را نیز افزایش می‌دهد و این چرخه تداوم خواهد یافت. در این شرایط سخن به میان آوردن از حباب چندان معنایی ندارد. اگر بگوییم بازار سرمایه روزی وارد رکود خواهد شد، مثل این است که بگوییم روزی باران خواهد آمد یا برف خواهد بارید.
تداوم حضور نقدینگی منوط به افزایش عمق بازار
علی صادقین تحلیل‌گر اقتصاد در پاسخ به این سوال که آیا بورس به تنهایی توانایی ایجاد تورم را دارد یا خیر، به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: در کوتاه‌مدت بورس پذیرای نقدینگی سرگردانی است که در عمل میتواند به سمت بازارهای موازی برود و موجب سفته‌بازی در این بازارها شود. از این رو در کوتاه‌مدت نمیتوان گفت که رونق بازار سرمایه به افزایش نرخ تورم منتهی میشود. به عقیده من در کوتاه‌مدت بورس ضربه‌گیر اصلی تورم در حوزه‌های خودرو، طلا، مسکن، ارز و حتی حوزه‌های کالایی است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در بلندمدت میان بازار سهام و تورم رابطه‌ای دیگر برقرار است. اگر این بازار از عمق کافی، رشد سودآوری شرکتها، منطقی شدن نسبت P/ E (قیمت نسبت به سود هر سهم)، تکنیک‌ها و ابزارهای متنوع مالی برخوردار باشد، افزایش نقدینگی در بورس حتی با فرض اینکه بازار وارد فاز اصلاح شود، بخش قابل توجهی از این نقدینگی باقی خواهد ماند. اما اگر بازار از عمق کافی برخوردار نشود و دید دولت نسبت به بازار سرمایه محدود به سال جاری باشد و همچنین جذابیت بازارهای موازی مانند سود بانکی یا افزایش سفته‌بازی در بازارهای دیگر را شاهد باشیم، ناگزیر میتوان انتظار داشت، بسیاری از افرادی که هم‌اکنون در بازار سرمایه فعال هستند، سرمایه خود را از این بازار خارج و به سمت بازارهای دیگر گسیل کنند. چنین امری میتواند ایجاد تورم کند. بنابراین وقوع چنین امری دغدغه امروز اقتصاد ایران نیست اما در بلندمدت میتواند به بروز مشکلات تورمی منجر شود.
وی با تاکید بر اینکه در صورت افزایش نیافتن عمق بازار سهام ممکن است در آینده نه فقط شاهد خروج پول موجود از این بازار و افزایش قیمت دارایی‌های دیگر، بلکه بروز فاجعه در اقتصاد کشور باشیم، در مورد افزایش قیمت دارایی‌هایی مانند مسکن، طلا و ارز در هفته‌های اخیر گفت: باید توجه داشت که در این میان و همزمان با رونق بورس برخی از افراد نیز هستند که ترجیح میدهند سرمایه خود را در بازاری غیر از بازار سهام، سرمایه‌گذاری کنند. بعید نیست که با افزایش نقدینگی ترجیحات آن دسته از سرمایه‌گذاران به افزایش قیمت در بازار دارایی‌های دیگر منتهی شود. بازارهایی نظیر طلا و ارز مشتریان خاص خود را دارند و زمانی که نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند یا حتی به غلط نسبت به رشد بازار سرمایه واهمه وجود داشته باشد، بالطبع تورم انتظاری موجود در اقتصاد ایران میتواند قیمت‌های سایر بازارها را نیز دستخوش تغییر کند.
ظرفیت بالای بازار سهام در مقایسه با بازارهای دیگر
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: باید به این نکته توجه کنیم که ظرفیت بازارهایی نظیر طلا، ارز و حجم معاملات این بازارها نسبت به بازار سرمایه بسیار کمتر است. بنابراین بازارها با نقدینگی‌ای به مراتب کمتر از آنچه در بازار سرمایه وجود دارد، قیمت‌های بیشتر و التهاب معاملات را شاهد خواهند بود.
او در ادامه با اشاره به این نکته که بازار سرمایه صرفا محلی برای گردش نقدینگی و تغییر ارزش دارایی‌هاست، درخصوص این تصور اشتباه که بازار سرمایه به خودی خود توانایی ایجاد تورم از افزایش نقدینگی را دارد، گفت: به خاطر داشته باشیم که خلق پول تنها و تنها در اختیار بانک مرکزی است و بازار سرمایه به هیچ عنوان امکان افزایش نقدینگی را ندارد. مکانیزم خلق پول از طریق تغییر در پایه پولی یا تغییر در ضریب فزاینده پولی توسط سیستم بانکی ممکن خواهد بود. بنابراین بازار سرمایه تنها میتواند پذیرای ورود نقدینگی یا برون‌دهنده آن باشد. آنچه در بورس میتواند رخ دهد در بدترین حالت ممکن، ترکیدن حباب قیمت‌ها است.
این کارشناس اقتصادی در پایان افزود: فکر می‌کنم که بازار سهام در ماه‌های پیش رو نیز میتواند بی‌رقیب باشد. تمایل سرمایه‌گذاران در حال حاضر بیشتر به سمت شرکت‌های بزرگ، بنیادی و آنها که پتانسیل افزایش سود دارند تغییر کرده است. اغلب این شرکتها، بنگاه‌هایی هستند که رشد ارزش دارایی‌ها در آنها مشهود است و از نظر عملیاتی نیز رشد نرخ ارز به آنها کمک میکند. اگر چه از منظر مقدار تولید شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعال هستند تا حدودی دستخوش تغییر شده‌اند، با این حال از نظر فروش ریالی نسبت به ادوار گذشته در رکود نیستند. از این رو نمیتوان رکود حاکم بر فروش بسیاری از شرکتها در کل اقتصاد را به بیشتر صنایع بورسی تعمیم داد.
دیدگاه شما